دریاچه ارومیه نه آب دارد نه بودجه

خبرگزاری میزان _ روزنامه جوان نوشت: به تازگی از سوی «تیان هه» ایستگاه فضایی چین عکسی از دریاچه ارومیه منتشر شده‌است که نشان از کمبود شدید آب دریاچه ارومیه و گسترش کشند قرمز در سطح این دریاچه است.

دولت سابق با شعار محیط‌زیستی به میدان آمد و احیای دریاچه ارومیه را در رأس برنامه‌های خود قرار داد. منظور از احیا هم رسیدن به تراز اکولوژیک یعنی رسیدن به ارتفاع هزار و٢۸۰ متر از سطح دریا و حجم آب حدود ۱۵ میلیارد متر مکعب بود.

آخرین گزارش ستاد احیای دریاچه ارومیه نشان می‌دهد که ارتفاع آب دریاچه هزارو٢٧١متر از سطح دریا و حجم آب موجود در دریاچه ۴ میلیارد و ٢۵٠ میلیون بود که برای رسیدن به تراز اکولوژیک به بیش از ١١ میلیارد متر مکعب آب بیشتر نیاز است!

مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی هم خبر داده که بر اساس آخرین پایش‌های انجام شده سطح تراز دریاچه ارومیه در مقایسه با یک سال گذشته ۶۰ سانتیمتر کاهش یافته‌است.

در هشت سال گذشته هم منابع مالی کلان و هم منابع آبی مهمی قربانی دریاچه ارومیه شد. فقط در یک نمونه، آبی را که هزاران سال به تالاب قره قشلاق می‌رفت، به سمت دریاچه ارومیه چرخاندند تا تراز آب ارومیه بیشتر شود.

دولت سابق قول داده‌بود دریاچه را احیا کند، اما قولی برای نخشکیدن قره قشلاق نداده‌بود! اکنون نه تنها دریاچه احیا نشده، بلکه قره قشلاق هم وضعیت نامناسبی دارد. زیست‌بوم قره قشلاق غنی‌تر و از جهاتی دارای اثرات اکولوژیکی مهم‌تری نسبت به دریاچه ارومیه است.

تالاب قره قشلاق در شهر بناب قرار دارد و به دلیل زیبایی و تنوع گونه‌های جانوری و گیاهی به عروس تالاب‌های شمال‌غرب کشور شهرت یافته‌است. این تالاب زیبا در مرز بین دو آذربایجان شرقی و غربی قرار گرفته‌است. تالاب قره قشلاق بزرگ‌ترین تالاب حوضه آبریز دریاچه ارومیه است و آب چندین رودخانه همانند مردق، لیلان چای، زرینه رود و صوفی چای به آن وارد می‌شود. این تالاب زیبا وسعتی معادل ۲۲ هزار هکتار دارد و به دلیل آب و هوای معتدل و مطبوعش همه ساله پذیرای پرندگان مهاجر بسیاری از سایر کشور‌های جهان است.

این منطقه در سال ۱۳۶۴ به عنوان منطقه شکار ممنوع اعلام شده و هم اکنون به عنوان پناهگاه حیات‌وحش شناخته می‌شود.

عکس ایستگاه فضایی چین از دریاچه ارومیه، این دریاچه را کاملاً به رنگ قرمز نشان می‌دهد. علت این قرمزی هم وجود کشند قرمز یا همان جلبک‌هایی است که در شرایط شوری زیاد و گرم شدن هوا رنگ قرمز تولید می‌کنند تا بتوانند در این شرایط مقاوم باشند.

گفتنی است مرحوم پروفسور پرویز کردوانی هم از مخالفان جدی انتقال آب به دریاچه ارومیه بود. کارشناسان زیادی هم نسبت به برنامه‌های ارائه‌شده از سوی سازمان محیط‌زیست برای احیای دریاچه ارومیه انتقادات فراوانی را مطرح کرده بودند.

در سال‌های اخیر بخشی از حقآبه دریاچه ارومیه از سد شهید کاظمی بوکان و سد نوروزلو میاندوآب و در مجموع از زرینه‌رود و سیمینه رود به‌دست آمده‌است.

پروژه انتقال آب از زاب به دریاچه هم منتقدان زیادی داشته‌است. بررسی‌های محققان دانشگاه تهران نشان داده‌است که جریان رودخانه زاب در مدت سه دهه گذشته روند نزولی معناداری داشته‌است. در نتیجه با توجه به روند افزایشی درجه حرارت در منطقه، انتقال بی‌رویه آب از این حوضه به دریاچه ارومیه اثرات مخربی بر منابع آب سطحی و زیرزمینی حوزه زاب و محیط‌زیست منطقه خواهد گذاشت.

از نیمه پاییز ۹۷ یکی از شدیدترین ترسالی‌های دهه اخیر در سراسر ایران رخ داد. آن ترسالی در پاییز ۹۸ هم ادامه داشته‌است. حاصل این ترسالی‌های شدید آبگیری غالب تالاب‌ها و دریاچه‌های فصلی حتی در مناطق بیابانی ایران بوده‌است. بهترین آمار تراز دریاچه فقط مربوط به همین ترسالی‌هاست.

بنا به گفته مسعود تجریشی، معاون سازمان حفاظت محیط زیست، هزینه احیای دریاچه ارومیه بیش از ۱۵ هزار میلیارد تومان بوده‌است. اکنون این پرسش از مقامات سابق محیط‌زیست مطرح است که این همه بودجه و این همه تخریب و این همه اصرار به احیا برای چه بود؟

منصور سهرابی، اگرواکولوژیست (بوم‌شناسی کشاورزی) و استاد دانشگاه در سوئد، اخیراً در یکی از مقالات خود تأکید کرده که تنها کاری که می‌توان در شرایط فعلی انجام داد، کاهش سطح تبخیر با حفظ یک‌چهارم سطح دریاچه است. به عبارت دیگر، آب‌هایی که به دریاچه وارد می‌شوند در سطح هزارو۵٠٠ کیلومتری حفظ و به سمت سطوح شکننده دریاچه هدایت شوند و برای بقیه سطح دریاچه که خشک است، چاره و فکر دیگر باید اندیشید.

• بیشتر بخوانید:
• دریاچه‌های زمین از نگاه فضانوردان چینی

انتهای پیام/
خبرگزاری میزان: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه‌های داخلی و خارجی لزوماً به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفاً جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.