بازنمایی میدان قدرت در ایران در سریال­‌های خانگی پژوهش می‌شود

به گزارش خبرگزاری مهر، پژوهش «بازنمایی میدان قدرت در ایران در سریال‌های خانگی (مطالعه موردی سریال آقازاده)» ازسوی فردین محمدی در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات انجام می‌شود.

اصطلاح گفتمان معمولاً به شکلی از کاربرد زبان، یا به شیوۀ سخن‌گفتن اشاره دارد. به اختصار می‌توان گفتمان را شیوۀ خاصی برای سخن‌گفتن دربارۀ جهان و فهم آن دانست. گفتمان‌های مختلف هر یک روش خاصی برای گفتگو دربارۀ جهان اجتماعی و فهم آن در اختیار افراد قرار می‌دهند.

در میان رسانه‌ها، تلویزیون یکی از ابزارهای گفتمانی است که بر مبنای مکانیسم بازنمایی عمل می‌کند. این رسانه در عرصه فرهنگ بسیار تأثیرگذار است و از سایر رسانه‌ها قدرتمندتر عمل می‌کند و در جایگاه یک رسانه جمعی می‌تواند همانند یک مرکزِ قدرتمندِ فرهنگی تأثیرات مثبت و منفی زیادی از خود بر جای گذارد و با بهرهگیری از فنون ارتباطی بر ایده‌ها و نگرش‌های فرهنگی مردم تأثیر گذارد.

در میان انبوه برنامه‌های تلویزیونی، سریال‌های تلویزیونی به عنوان یکی از ژانرهای محبوب، توجه مخاطبان زیادی را به خود جلب کرده است. سریال‌های تلویزیونی به مثابه یک اثر هنری، افزون بر آنکه پیوستگی خود را با جامعه‌ای که در آن آفریده می‌شود، پایدار می دارد و به گون‌های کنش پذیرفته از جامعه خویش است، برای پالایش آن جامعه نیز تلاش می‌کند.

هدف این پژوهش، تحلیل جامعه‌شناختی سریال آقازاده به مثابه یکی از پرطرفدارترین سریال‌های نمایش خانگی است. از آنجا که موضوع اصلی این سریال، فساد اقتصادی آقازاده‌ها و تقابل نیروهای امنیتی با آن‌ها است، در این تحقیق سعی بر آن است که ساختارهای میدان قدرت که زمینه را برای این گونه فساد فراهم نموده است، بر اساس ترکیب نظری نظریه میدان بوردیو و تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف و با بهره‌گیری از روش‌های تحقیق مختلف از جمله روش تحلیل اسنادی و تکنیک‌های تحلیل گفتمان، نشانه‌شناسی مورد بررسی قرار گیرد.

تحلیل ساختار میدان قدرت به لحاظ گفتمانی نیز بسیار حائز اهمیت است. گروه‌های حاکم بر میدان قدرت تحت تأثیر گفتمان‌های خاصی هستند، چیستی این گفتمان‌ها و تعیین رابطه آن‌ها امری حائز اهمیت است که این تحقیق، درصدد بررسی آن است.

در این مطالعه،سعی بر آن است که سریال آقازاده بر اساس نظریه پیر بوردیو بررسی شود. این نظریه تا کنون در حوزه رمان، آموزش و حوزه مصرف فرهنگی مورد استفاده قرار گرفته و در حوزه تحلیل فیلم به شکل تحقیق حاضر به کار نرفته است. بهره‌گیری از این نظریه در این تحقیق سبب گسترش حوزه کاربرد این نظریه در تحقیقات اجتماعی از جمله تحلیل فیلم و تحلیل میدان قدرت می‌شود و سؤالات و روش‌های تحقیق متناسب را در اختیار محققان قرار می‌دهد. همچنین روش تحقیق به کاررفته در این تحقیق، می‌تواند به عنوان الگویی در راستای تحلیل فیلم بر اساس نظریه بوردیو قرار گیرد.

به طور کلی انجام این تحقیق به لحاظ ساختاری، گفتمانی، جنسیتی، نظری و روشی حائز اهمیت است.