مصر مسابقه‌ای پژوهشی درباره آثار ابن خلدون برگزار می‌کند

به گزارش خبرنگار مهر، رایزنی فرهنگی ایران در تونس در تازه‌ترین مطلب ارسالی خود به مهر درباره یک جایزه فرهنگی به نام ابن خلدون خبر داده است، اما این جایزه نه در تونس بلکه در مصر برپا می‌شود. این مطلب را در ادامه بخوانید:

در بسیاری از حوزه‌ها مانند علوم اجتماعی، تاریخ و اقتصاد، از زمان و عصر خود جلوتر بود. او ابن خلدون بود که همیشه به عنوان مرجعی در تدوین برنامه‌های علمی تاریخی و مطالعه پدیده‌های اجتماعی باقی خواهد ماند. همه غرب در برابر تالیفات این علامه بی‌نظیر، تاریخ‌نگار یگانه و دانشمند درخشان به احترام و اکرام ایستاده است، اما سابقه داشته است که عرب‌ها ارزش این مرد و جایگاه اندیشه‌های فلسفی او را فراموش کنند یا خود را به فراموشی بزنند.

تردیدی وجود ندارد که فراخوان وزارت فرهنگ مصر برای رقابت پژوهشگران مصری و تونسی در مسابقه‌ای با محوریت آثار ابن‌خلدون، می‌تواند یادآور سهم این نابغه عربی در روشن کردن راه بشریت باشد.

ابن خلدون و تفکر آینده‌نگرانه

ابن خلدون در روز ۲۷ می ۱۳۳۲ میلادی در تونس پایتخت به دنیا آمد و امروز این کشور یاد این علامه را با نصب مجسمه در وسط پایتخت که هنرمند فقید زبیر ترکی در سال ۱۹۷۸ آن را ساخت، گرامی می‌دارد.

اخیراً نیز شهرداری تونس به ترمیم این مجسمه و زیباسازی میدان آن اقدام کرد اما یک اشتباه نگارشی در سخن معروف ابن خلدون که گفت: «تاریخ در ظاهرش چیزی بیشتر از اخبار نیست اما در باطنش بررسی و تحقیق است.» رخ داد که شهرداری بعد از موجی از خشم و تمسخر، در تلاش برای اصلاح آن اشتباه برآمد. این حادثه، پیامی جز کوته نظری و ساده اندیشی در برخورد با بزرگان و حفاظت از آثار علما ندارد. به نظر می‌رسد که تونس فرصت استفاده از درخشش علمی و فکری علامه ابن خلدون و انتشار تصویر فرهنگی را که صاحب کتاب «المقدمه» یکی از برجسته‌ترین ستون‌های آن به شمار می‌آید، از دست داده است، اما در مقابل، کشورهای عربی همچون مغرب و مصر که این دانشمند در آن زیست، به دنبال آن هستند که حتی از عبور ابن خلدون از خاک خود بهره برداری کنند.

در همین رابطه، مصر از برگزاری یک مسابقه پژوهشی درباره آثار ابن خلدون تونسی خبر داد، دانشمندی که بخش بزرگی از زندگی خود را در مصر گذراند و سلطان مملوکی الظاهر سیف الدین برقوق (۱۳۳۶ - ۱۳۹۹) با شوق بسیار از او استقبال کرد و مسند قضاوت به او عطا کرد. ابن خلدون در مصر از احترام زیادی برخوردار شد تا اینکه در همان جا از دنیا رفت و به خاک سپرده شد.

وزارت فرهنگ مصر اعلام کرد که این مسابقه، برای پژوهشگران و علاقه‌مندان به ابن خلدون در مصر و تونس و در حوزه‌های پژوهشی زیر طراحی شده است: شرایط عربی در نوشته‌های ابن خلدون، تفکر آینده‌نگرانه در فلسفه ابن خلدون، خوانشی تحلیلی در مقدمه ابن خلدون، تاثیر ابن خلدون در پایه گذاری جامعه شناسی و امتداد اندیشه ابن خلدون به غرب.

گفتنی است روز ۱۵ نوامبر ۲۰۲۱ به عنوان آخرین فرصت دریافت پژوهش‌ها تعیین شده است.

۲۰۲۱ - ۲۰۲۲: سالی برای فرهنگ مصر و تونس

این مسابقه در سایه اقدام روسای جمهور مصر و تونس یعنی عبدالفتاح السیسی و قیس سعید به اعلام سال ۲۰۲۱- ۲۰۲۲ به عنوان سال فرهنگ مصر و تونس طراحی شد.

خانم ایناس عبدالدایم وزیر فرهنگ مصر در یک گفت‌وگوی مطبوعاتی گفت: «مخاطبان برگزاری یک مسابقه پژوهشی بزرگ درباره آثار دانشمند و متفکر تونسی ابن خلدون که بخشی از زندگی خود را در مصر گذراند، جامعه مصر و تونس هستند و هدف از آن تاکید بر عمق روابط میان دو کشور است. این مسابقه توسط کتابخانه بزرگ قاهره وابسته به حوزه تولید فرهنگی با همکاری بخش روابط فرهنگی خارجی و شورای عالی فرهنگ برگزار می‌شود.»

خانم وزیر افزود که چندین میزگرد نیز درباره موضوعاتی که ممکن است بحث درباره آنها ارزش افزوده‌ای به صنعت فرهنگ در تونس و مصر ببخشد، برگزار خواهد شد. وی به عنوان مثال به مبادله تجارب درباره جشنواره‌های فرهنگی و هنری بین‌المللی در سایه شیوع ویروس کرونا اشاره کرد و افزود که یک میزگرد نیز درباره صنعت نشر با عنوان «فرصت‌ها و چالش‌ها» ی این صنعت، با شرکت اتحادیه ناشران در مصر و تونس و تعدادی از مسئولان حوزه نشر از وزارت فرهنگ دو کشور برگزار خواهد شد.

عبدالدایم همچنین خاطر نشان کرد که تعداد زیادی از تولیدات فرهنگی مصر به تونس ارسال شده است تا به نام مصر به کتابخانه ملی تونس با تعدادی از کتابخانه‌های دیگر ارائه شود. گفتنی است این آثار، توسط اداره کل کتاب، مرکز ملی ترجمه و سازمان قصرهای فرهنگی به چاپ رسیدند. این مسئول مصری افزود که در چارچوب استفاده از اعتبار فراوان فیلم‌های کوتاه و مستند، مرکز ملی سینما تعداد زیادی از فیلم‌ها را برای ارسال به تونس به منظور پخش در مناسبت‌های فرهنگی به محض ثبات اوضاع کرونا انتخاب کرده است.