موگویی: ایران بهترین سیاست را در مقابل طالبان در پیش گرفت/ زارعی: طالبان با عقب نشینی از عقاید خود حمایت قوم پشتون را از دست می‌دهد

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، مسائل افغانستان و تحولات طالبان با حضور سعداللله زارعی عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبائی و جواد موگویی مستند ساز از سوی جامعه اسلامی دانشجویان پردیس فارابی دانشگاه تهران برگزار شد.

در ابتدا این نشست جواد موگویی مستند ساز در مورد مشاهدات خود در سفر به افغانستان گفت: در این منطقه یک وضعیت یکسان در شهر‌ها و موقعیت‌های مختلف نداریم. به عنوان مثال، نیرو‌های طالبان در هرات حضور کمی دارند؛ اما در کابل حضورشان بیشتر است. در شهر کابل، نفرت زیادی نسبت به طالبان وجود دارد و مردم هم ترسی از بیان آن ندارند؛ اما در شهر هرات اینگونه نیست و یک ناپایداری در نفرت از طالبان در بین مردم مشاهده می‌شود.

وی افزود: طالبان در مورد یک سری از مسائل تصمیمات خود را گرفته‌اند و تکلیف خود را اعلام کرده‌اند، برای مثال در رابطه با دانشگاه، به خانم‌ها اجازه ورود به دانشگاه دادند، اما مقرّراتی تعیین کرده اند که خانم‌ها پوشیه و دستکش و چادر داشته باشند و رنگ تمام آن‌ها مشکی باشد؛ و اگر کلاس بالای پانزده نفر باشد باید تفکیک جنسیتی انجام شود.

این مستندساز گفت: من با مسئول ارشاد هرات هم گفتگو کردم و رئیس ارشاد می‌گفت که سینما نخواهند داشت و تئاتر را فقط با بازیگران مرد قبول دارند. در رابطه با موسیقی، هم گفت که مطلقاً ممنوع است. در رابطه با آثارباستانی، طالبان کاملاً در این موضوع متفاوت از داعش هستند و بسیار به آثار باستانی ارج داده و رفتار‌های گذشته شان هم این را ثابت میکند.

موگویی بیان کرد: درمورد آزادی اجتماعی هم نظرشان درمورد ورزش مثبت بود، اما درمورد ورزش بانوان موضع مثبتی نداشتند و حتی بنده پیشنهاد دادم که ورزشگاه مخصوص بانوان راه‌اندازی کنند، خودشان تامل کردند و موافق بودند، ولی احتمالا در آنجا به خصوص کابل، گشت ارشاد راه خواهد افتاد.

وی افزود: بنده اعضای طالبان را به چهار دسته تقسیم می‌کنم. اوّل، جنگندگان، همان‌هایی که به شهربازی هم رفتند و می‌توان گفت که با زندگی اجتماعی ناآشنا هستند. دسته دوم، غالبا کسانی هستند که در ایران کارگری کرده اند. از دسته سوم، شناخت زیادی نداریم و جوان هستند و کمتر از ۲۷سال سن دارند. این‌ها دانشجو و طلبه‌های پاکستان و زاهدان خودمان هستند؛ تحصیل‌کرده و درس‌خوانده هستند و بعضاً به دو یا سه زبان مسلط هستند. همچنین دسته چهارم نیز بزرگان طالبان هستند که ۱۰ یا ۱۵ سال در زندان‌های آمریکایی‌ها بوده‌اند. مساله‌ای که وجود دارد این چهاردسته بسیار ناهمگونند و نمیدانم که طالبان میخواهد با این ناهمگونی چکار کند.

موگویی اظهار کرد: همانطور که رسانه‌ها مطرح کرده‌اند؛ طالبان ارتش نظامی، مثل ایران و عراق و کشور‌های دیگر ندارد. این‌ها چریک بودند و تاکنون هواپیما دراختیارشان نبوده است و حتی فرصت استفاده هم نداشته‌اند.

وی اضافه کرد: درخصوص پنجشیر بگویم که من سعی کردم خودم را به پنجشیر برسانم و تصوری که از پنجشیر داشتم، این بود که الان یک جنگ تمام عیار در جریان است و مردم را به خاک و خون کشیده‌اند و در آنجا دارد به نوامیس مردم تجاوز می‌شود و برایم سوال بود که جمهوری اسلامی که مدّعی حمایت از مستضعیفن و دفاع از مظلومین است؛ ساکت مانده است، ولی چیزی که مشخّص شد بعد از مشاهده عینی و میدانی، فهمیدم که بسیاری از این مباحث بزرگنمایی رسانه‌ای بود. افرادی در همین داخل کشور می‌گفتند که طالبان در آنجا جهاد نکاح به راه انداخته و نسل‌کشی می‌کند. به نظرم از جمله انگیزه‌هایی که پشت این اخبار‌های بعضاً غلط بود؛ تلاش برای انتقام انتخاباتی و دعوا‌های جنایی بود و متاسّفانه برخی بچه‌های حزب‌اللّهی و تشکّل‌ها با آن‌ها همراه شده بودند؛ بدون اینکه راستی‌آزمایی کنند. درمجموع باید خدا را شاکر بود که سیاست‌مداران ما اسیر این فضا نشدند و تصمیمی علیه امنیت ملی نگرفتند.

این مستندساز گفت: تشکل‌ها باید از این آدم‌هایی که یک ماه و نیم فضا را متشنج کردند؛ مطالبه کنید که پاسخگو باشند نسبت به حرف‌ها و صحبت‌هایی که مطرح کردند! جمهوری اسلامی بهترین سیاست را داشت، یعنی سیاست انتظار، یعنی اینکه ببینیم چه می‌شود. ولی جمهوری اسلامی را محکوم کردند و اتهام ناجوانمردانه‌ای به جمهوری اسلامی زدند.

سعدالله زارعی عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبائی نیز گفت: از سال ۸۱ به بعد تا امروز، ما هیچ روایت روشنی از وضعیت فضای عمومی افغانستان و طالبان نداشتیم و در فضای عمومی یک ادبیاتی از طالبان وجود داشت با این تعابیر که این‌ها تروریست اند، این‌ها علوی اند، این‌ها تکفیری اند و... در نتیجه این‌ها را بخشی از جریان وهابیت و بخشی از جریان القاعده در فضای عمومی معرفی می‌کردند. هنوز هم کم و بیش، این تصوّر نسبت به طالبان وجود دارد؛ در حالی که واقعیت با این مسئله فاصله دارد.

وی اظهار کرد: در تاریخ طالبان صحنه‌هایی داریم که، طالبان دست به اقدامات قتل و کشتار طرف مقابل خود زده است؛ امّا باید توجه داشت که این خشونت مذهبی نیست بلکه خشونت قومی است و یک فرهنگ قومی در بین پشتون‌ها با این مبنا وجود دارد و اینکه در تلویزیون، به زنان اجازه فعّالیّت نمی‌دهند؛ به این دلیل است که آن‌ها این را نه تنها یک محدودیت و تحقیر نمیدانند بلکه آن را یک نوع دفاع از کرامت و عزّت زن می‌دانند. زن‌های پشتون هم این اعتقادات را دارند و این را به عنوان یک فرهنگ و هنجار می‌شناسند.

زارعی با بیان اینکه ما تعبیری برای خود درست کرده‌ایم بر این اساس که طالبان را آمریکا یا اسرائیل ساخته‌اند و فکر میکنیم که یک توطئه است و فکر میکنیم که ماموریت اولین آن‌ها مخالفت با جمهوری اسلامی است، تصریح کرد: طالبان در این صحنه بزرگ‌ترین نبرد را داشت و جمعیت ۱۲ میلیونی را پشت خود داشت. آنچه که ما می‌بینیم آن است که طالبان در حال شکل‌دادن به حکومت برای خود است و احتیاط هم می‌کند و به اصول خود در فرهنگ پشتونی پایبند است؛ و اگرهم ازعقاید پشتونی خود کوتاه بیاید؛ حمایت قوم پشتون را از دست می‌دهد و در عمل نمی‌تواند خیلی از چیز‌ها را کنار بگذارد؛ بنابراین پیش‌بینی وضعیت افغانستان در ماه‌های آتی کار دشواری خواهد بود.