بلینکن در گفت‌وگو با لاوروف: فرصت برای احیای برجام محدود است

آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا روز چهارشنبه ۱۴ مهر (۶ اکتبر) در یک کنفرانس مطبوعاتی در پاریس در حاشیه نشست "سازمان همکاری و توسعه اقتصادی" از تماس تلفنی خود با سرگئی لاوروف همتای روسی خود خبر داد. 

بلینکن تاکید کرد آمریکا و روسیه درباره بازگشت واشنگتن و تهران به تعهدات در چارچوب برجام علاقه مشترکی دارند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

وزیر خارجه آمریکا در توییتر هم نوشت، در گفت‌وگو با لاوروف بر اهمیت بازگشت هر چه سریع‌تر به پایبندی متقابل جمهوری اسلامی و آمریکا به برجام توافق کردند. بلینکن همچنین گفت به تعامل خود با روسیه برای پیشبرد منافع ایالات متحده ادامه خواهد داد.

بلینکن در تماس تلفنی خود با لاوروف در عین حال هشدار داد که فرصت محدود برای احیای برجام رو به اتمام است.

این نخستین بار نیست که وزیر خارجه آمریکا این موضوع را مطرح می‌کند.

بلینکن روز پنجشنبه ۸ مهر (۲۹ سپتامبر) نیز هشدار داده بود، "زمان بازگشت جمهوری اسلامی به توافق هسته‌ای رو به پایان است، مسئولیت‌ها بر دوش ایران قرار گرفته و توپ برجام اکنون در زمین ایران است".

بلینکن گفت جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا مایل است ایالات متحده را به توافقنامه ۲۰۱۵ بازگرداند. طبق این توافقنامه جمهوری اسلامی در ازای وعده‌های اقتصادی، فعالیت‌های هسته‌ای خود را کاهش داده بود.

گفت‌وگوهای وین که به مذاکرات "احیای برجام" موسوم است، از اواخر دولت حسن روحانی متوقف شده و با وجود روی کار آمدن ابراهیم رئیسی هنوز از سر گرفته نشده است.

طولانی شدن بازگشت جمهوری اسلامی به مذاکرات وین نگرانی‌ کشورهای غربی را تشدید کرده، چرا که ایران همزمان با به تاخیر انداختن تاریخ مذاکرات فعالیت‌های هسته‌ای خود را نیز شدت بخشیده است.

وزارت خارجه روسیه اعلام کرده است که گفت‌وگوی تلفنی میان وزیران خارجه این کشور و آمریکا به ابتکار آنتونی بلینکن انجام شده و طرفین در این تماس در خصوص برجام و برخی دیگر مسائل مورد علاقه دوطرف صحبت کرده‌اند.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

هم‌زمان با این گفت‌وگوی تلفنی لاوروف در مسکو میزبان حسین امیرعبداللهیان همتای ایرانی خود بود. 

وزیر خارجه جمهوری اسلامی درباره بازگشت ایران به مذاکرات وین گفت: «با لاوروف در این زمینه مشورت داشتیم و تأکید کردم بعد از پایان جمع بندی‌ها ما به زودی گفت‌‌وگوهای وین را از سر خواهیم گرفت.»

وزیر امور خارجه ایران درباره گفتگوی تلفنی لاوروف با بلینکن اظهارنظر نکرده است.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  با این امضای دونالد ترامپ، دولت آمریکا نه‌ تنها از توافقنامه اتمی "برجام" خارج شده، بلکه می‌خواهد تحریم‌های اقتصادی علیه جمهوری اسلامی را نیز بار دیگر از سر ‌گیرد. بدین ترتیب هر شرکتی که با آمریکا و با دلار در سطح جهانی معامله می‌کند در صورتی که با ایران معامله کند، می‌تواند مشمول جریمه سنگینی بشود.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  بسیاری از شرکت‌ها و بخصوص بانک‌ها معنی نقض تحریم‌ها را بخوبی می‌دانند. کومرتس بانک آلمان در سال ۲۰۱۴ مجبور به پرداخت یک میلیارد و پانصد میلیون دلار و گروه "بی ان پی پاریبا" فرانسوی حتی ۹ میلیارد دلار جریمه پرداخت کرد.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  به گزارش اتاق بازرگانی آلمان، ده هزار شرکت آلمانی با ایران رابطه تجاری دارند و ۱۲۰ شرکت این کشور حتی با نیروی کار خود در ایران حضور دارند. آلمان در سال گذشته ۳ و نیم میلیارد یورو به ایران صادرات داشته درحالیکه ارزش صادرات آن به آمریکا بالغ بر ۱۱۱ میلیارد یورو بوده است.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  ایرباس بزرگترین بازنده خروج آمریکا از برجام است. در ژانویه سال ۲۰۱۷ ایران سفارش خرید یکصد فروند هواپیمای ایرباس را به ارزش ۲۳ میلیارد یورو داد. سه فروند هواپیما به ایران تحویل داده شد و حالا آمریکا اجازه صادرات این هواپیما به ایران را لغو کرده است. کمپانی اروپایی ایرباس بخشی از تولیدات خود را در آمریکا تامین می‌کند.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  کمپانی آمریکایی بوئینگ دو قرارداد با شرکت‌های ایرانی آسمان برای فروش ۳۰ عدد هواپیما به ارزش ۳ میلیارد دلار و نیز قرارداد فروش ۸۰ فروند هواپیما با شرکت ایران ایر به ارزش ۱۶ میلیارد دلار امضا کرد. این سفارش‌ها هیچگاه در تولید لحاظ نشدند و حالا هم دنیس مویلنبرگ، مدیریت بوئینگ، اعلام کرده است که "ما پیرو سیاست دولت آمریکا هستیم".

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  تاریخ اولین حضور زیمنس در ایران به کشیدن خط تلگراف لندن – بمبئی در ۱۵۰ سال پیش برمی‌گردد. جو کایزر، مدیر کمپانی زیمنس، از نخستین مدیران آلمانی بود که در آغاز سال ۲۰۱۶ به ایران سفر کرد و قرارداد‌های میلیاردی فروش توربین‌های گازی و مدرنیزه کردن قطارهای ایران را به امضا رساند.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  کمپانی هنکل هیچگاه از بازار ایران خارج نشد و به همین دلیل جایگاه قدرتمندی در صنایع تولید شوینده و چسب دارد. "کاسپار رورستد"، مدیر پیشین این کمپانی، در سال ۲۰۱۵ و قبل از "برچیده شده تحریم‌ها" گفته بود: «فروش میلیونی ما در بازار ایران (سه رقم دارد) و به افزایش آن هم خوشبین هستیم.» این کمپانی سال گذشته ۲۰ میلیارد یورو فروش داشته که یک درصد آن از بازار ایران است.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  کمپانی دایملر، ایران خودرو و ماموت در ماه دسامبر سال ۲۰۱۷ قرارداد طولانی مدت تولید کامیون در ایران را به امضا رساندند. دایملر آلمان در سال ۲۰۱۰ سهم خود را در خودروسازی ایران واگذار کرده بود.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  کمپانی خودروسازی فولکس واگن هم تصمیم داشت از اواسط سال ۲۰۱۷ میلادی با کمک ایران خودرو و ماموت با مدل‌های تیگوان و پاسات وارد بازار ایران شود. این خودروها در نمایشگاه بین‌المللی خودرو تهران در سال گذشته نیز عرضه شدند.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  بازار خودروی ایران بصورت "سنتی" در دست صنایع خودروسازی فرانسه است. این صنایع از آنجایی که با آمریکا رابطه‌ای ندارند، دستشان برای سرمایه‌گذاری در ایران بازتر است. کمپانی "PSA" در سال ۲۰۱۶ قرارداد همکاری برای تولید سه مدل پژو را در سال ۲۰۱۶ با ایران خودرو به امضا رساند. این سرمایه‌گذاری ۴۰۰ میلیون یورویی هنوز به نتیجه ‌و سودی نرسیده و طرف ایرانی هم توان مالی ندارد.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  خودروساز فرانسوی رنو در سال ۲۰۱۷ اعلام کرد یک سرمایه‌گذاری بزرگ به همراه خط تولید در ایران خواهد داشت. کارلوس غُصن (یا به فرانسوی گون- Carlos Ghosn) مدیر اجرایی شرکت‌های خودروسازی رنو در آن زمان گفته بود که "بازار ایران دارای پتانسیل بی‌نظیری است".

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  بازار و صنایع نفت و گاز ایران یکی از بازارهای جالب توجه برای شرکت‌های بین‌المللی است. شرکت ایتالیایی "سایپم" (Saipem) که در عرصه تولید خط لوله ‌و پایانه‌های نفت و گاز فعال است قرادادی به مبلغ ۳ میلیارد و پانصد میلیون یورو با ایران امضا کرده است.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  رئیس کمپانی نفتی اِنی (Eni)، کلادیو دسکالزی هم جزو اولین مدیرانی بود که با پایان تحریم‌ها راهی تهران شد. دو طرف تمایل به همکاری داشتند اما قراردادها در حد "مطالعات برای توسعه میدان کیش و فاز سوم میدان دارخوین" باقی ماند. از سوی دیگر انی از ایران طلبکار است که به دلیل تحریم‌ها امکان پرداخت بدهی برای ایران وجود نداشت.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  برخلاف کمپانی ایتالیایی انی، کمپانی بریتانیایی – هلندی "شل" سال‌ها به دلیل تحریم‌ها راهی را پیدا نمی‌کرد تا بتواند بدهی دو میلیارد دلاری خود به ایران را پرداخت کند. کمپانی نفتی شل سفارش جدید دیگر به ایران نداده و قراردادهای جدید هم در حد "مطالعه برای توسعه میادین آزادگان جنوبی، یادآوران و کیش" است.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  کمپانی فرانسوی توتال اعلام کرد که پنج میلیارد دلار در میدان پارس جنوبی سرمایه‌گذاری می‌کند. دولت آمریکا در مورد این سرمایه‌گذاری "استثنا" قائل شد و اجازه آن را صادر کرد. حال امکان دارد با تحریم‌های جدید این اجازه هم لغو شود. پاتریک پویان، مدیرعامل توتال، در ماه مارس ابراز امیدواری کرد تا اجازه آمریکا به‌قوت خود باقی بماند. او گفت در غیر این صورت ما بار دیگر برای دریافت اجازه تلاش خواهیم کرد.

  نویسنده: محمود صالحی