امیرعبداللهیان: با لاوروف درباره مذاکرات وین مشورت کردیم

حسین امیرعبداللهیان شامگاه سه‌شنبه در راس هیئتی وارد مسکو شد و ظهر چهارشنبه ۱۴ مهرماه پس از مذاکره با همتای روسی خود سرگئی لاوروف در یک نشست خبری مشترک شرکت کرد.

مذاکرات کمیسیون مشترک برجام یکی از محورهای مذاکرات مسکو بوده است. این مذاکرات ابتدای سال جاری خورشیدی در وین آغاز و شش دور آن در دولت حسن روحانی انجام شد. با اعلام پیروزی ابراهیم رئیسی در انتخابات دوره سیزدهم ریاست جمهوری ادامه مذاکرات بلاتکلیف ماند.

مشورت با لاوروف
به گزارش خبرگزاری فارس، وزیر خارجه جمهوری اسلامی درباره بازگشت ایران به مذاکرات وین گفت: «با لاوروف در این زمینه مشورت داشتیم و تأکید کردم بعد از پایان جمع بندی‌ها ما به زودی گفت‌‌وگوهای وین را از سر خواهیم گرفت.»

در این مذاکرات نمایندگان جمهوری اسلامی و پنج کشور باقیمانده در توافق هسته‌ای شرکت دارند و نمایندگان آمریکا برای نخستین بار پس از خروج این کشور از توافق در اردیبهشت ۹۷ به طور غیرمستقیم با آن مشارکت می‌کنند.

وزارت خارجه دولت سیزدهم بارها اعلام کرده که "به زودی" به مذاکرات وین بازخواهد گشت اما تاریخ دقیقی برای آن اعلام نکرده است.

امیرعبداللهیان در نشست خبری در مسکو گفت روند بررسی شش دور مذاکرات وین در دولت جدید ایران در حال اتمام و نهایی شدن است و  به زودی گفت‌وگوهای وین از سر گرفته می‌شود.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی روز دوشنبه گفته بود مذاکرات وین می‌تواند ماه نوامبر دوباره ادامه یابد.

ایران در ادامه کاهش انجام تعهدات خود مطابق برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) محدودیت‌هایی در کار بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ایجاد کرد که بخشی از آن با سفر مدیرکل آژانس، رافائل گرووسی به تهران برطرف شد.

تاکید لاوروف، تمکین ایران
وزیر خارجه جمهوری اسلامی می‌گوید همتای روسی او در مذاکرات مسکو "تاکید داشته" که گروسی بیشتر به ایران سفر کند. او افزود: «هر زمان گروسی بخواهد برای پیگیری مسائل فنی خود در چارچوب مقررات موجود تصمیم سفر به ایران بگیرد استقبال می‌کنیم.»

یکی دیگر از مسائل مورد بحث در مذاکرات وزیران خارجه ایران و روسیه تنش‌های اخیر میان جمهوری اسلامی و جمهوری آذربایجان بود.

تهران باکو را متهم می‌کند که پس از درگیری‌های سال گذشته در قره‌باغ و تصرف بخش‌های جنوبی این منطقه با احداث کریدوری که آذربایجان را به نخجوان متصل می‌کند در عمل خطوط مرزی را تغییر داده و راه ارتباط زمینی مستقیم میان جمهوری اسلامی و ارمنستان را سد کرده است.

جمهوری اسلامی از روسیه انتظار دارد که از نفوذ خود بر جمهوری آذربایجان استفاده کند و به تحولات قفقاز جنوبی واکنش نشان دهد.

قفقاز جنوبی، در میان گذاشتن نگرانی‌ها با لاوروف
امیرعبداللهیان در کنفرانس خبری مشترک با همتای روسی خود گفت: «در منطقه قفقاز جنوبی ما نگرانی‌هایی داریم و نگرانی‌های خود را با آقای لاوروف در میان گذاشتیم. معتقدیم منطقه تحمل زیاده‌خواهی‌های جدید را ندارد. نگاه ما به همه همسایگان نگاه دوستی، برادری و حسن همجواری و توسعه همکاری‌ها و روابط است.»

وزیر خارجه دولت رئیسی خاطر نشان کرد ایران "تحت هیچ شرایطی تغییر ژئوپلتیک و نقشه منطقه در حوزه قفقاز" را نمی‌پذیرد و کماکان به خاطر حضور نیروهای اسرائیلی و تروریستی در این منطقه "نگرانی جدی" دارد.

حضور نیروهای اسرائیلی در جمهوری آذربایجان و در نزدیکی مرزهای ایران موضوعی است که مقام‌های ارشد سیاسی و نظامی این کشور بارها تکرار کرده‌اند و با واکنش تند باکو روبرو شده‌اند.

الهام علی‌اف، رئیس جمهوری آذربایجان تا کنون چند بار به صراحت یا به کنایه ادعای ایران در مورد حضور نیروهای اسرائیلی در نزدیکی مرزهایش را رد کرده است.

اشاره به حضور تروریست‌ها نیز ظاهرا به گروه‌هایی از شبه‌نظامیان سوری مربوط است که گفته می‌شود ترکیه برای کمک به باکو در جنگ قره‌باغ وارد منطقه کرده بود.

روسیه، ترکیه و جمهوری آذربایجان دست‌کم در مورد مسائل قفقاز جنوبی مواضع نزدیک‌تری دارند و تا کنون چند رزمایش مشترک نیز در منطقه برگزار کرده‌اند.

ایران به رزمایش‌های منطقه "احساس خوبی" ندارد
نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی نیز به تازگی رزمایشی در شمال غرب کشور و نزدیک مرزهای جمهوری آذربایجان برگزار کرد که با واکنش باکو روبرو شد.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

برگزاری این رزمایش در گفت‌وگوهای وزیران خارجه ایران و روسیه نیز مطرح شده است. امیر عبداللهیان در این باره گفت: «آقای لاوروف به مانورهای نظامی در منطقه قفقاز اشاره کرد که باید بگویم ۶ مانور توسط جمهوری آذربایجان به صورت مشترک با بعضی از کشورها صورت گرفت که به نظرم اقدام تحریک‌آمیزی در منطقه بود. این تصمیم به یکایک کشورها برمی‌گردد ولی تراکم این مانورها احساس خوبی را در منطقه ایجاد نمی‌کند.»

وزیر خارجه دولت سیزدهم می‌گوید در مذاکرات مسکو توافق شد که "در آینده نزدیک سند راهبردی همکاری‌های دو کشور را به صورت مدون بررسی کرده" و این سند مبنای همکاری‌های بلندمدت قرار بگیرد.

جمهوری اسلامی روابط خود با روسیه را راهبردی می‌خواند اما حجم مبادلات تجاری میان دو کشور بسیار ناچیز است و مسکو در مسائل سیاسی نیز همواره شریک قابل اعتماد تهران نبوده است.

امیرعبداللهیان می‌گوید ایران و روسیه ظرفیت‌های بسیاری دارند اما برای توسعه مناسبات در حوزه تجاری و اقتصادی "راهی طولانی" در پیش است و برای این که "شاهد ایجاد جهش در روابط باشیم" باید موانع ایجاد جهش شناسایی شوند.

• درگیری قره‌باغ: از گنجه تا شوشا، سایه جنگ و ویرانی

  محله‌های مسکونی در تلی از خاکستر و ویرانه

  ارمنستان و آذربایجان هر دو یکدیگر را به بمباران اهداف غیرنظامی مانند اینجا در شهر شوشا در قره‌باغ کوهستانی (یا ناگورنو  قره‌باغ) متهم می‌کنند. حتی بخش‌هایی از کلیسای جامع مشهوری که از قرن ۱۹ به جا مانده بود هم اوایل اکتبر ویران شد. بر پایه گزارش‌های مقام‌های دولت خودخوانده قره‌باغ،  نیروهای آذربایجان تا چند کیلومتری این شهر که از نظر استراتژیک با اهمیت به شمار می‌آید، پیش آمده‌اند.

• درگیری قره‌باغ: از گنجه تا شوشا، سایه جنگ و ویرانی

  هستی بربادرفته در گنجه

  رقیبه قولی‌اوا در ویرانه‌هایی که روزی خانه‌اش بود، ایستاده. خانه او در گنجه، دومین شهر بزرگ آذربایجان قرار دارد که با حمله موشکی به ویرانه تبدیل شده است. او تعریف می‌کند که در هنگام اصابت موشک در آشپزخانه بوده است و با ریزش سنگ‌ها فریاد زنان از خانه بیرون زده است.  گنجه ده‌ها کیلومتر از خط مقدم جنگ دور است. آذربایجان، نیروهای ارمنستان را مسئول این حمله می‌داند.

• درگیری قره‌باغ: از گنجه تا شوشا، سایه جنگ و ویرانی

  سوگواری بر مرگ کودک

  مقامات آذربایجان می‌گویند، چندین نفر در حمله به گنجه کشته شده‌اند. آرتور، نوه رقیبه هم یکی از قربانیان است. او ۱۳ سال داشت. در مراسم مذهبی که برای تشعیع او برپا شده، آموزگاران و هم‌کلاسی‌هایش از او خداحافظی می‌کنند. طبق گزارش‌های رسمی، شمار قربانیان غیرنظامی در هر دو سوی جنگ دست‌کم به ۱۳۰ تن می‌رسد.

• درگیری قره‌باغ: از گنجه تا شوشا، سایه جنگ و ویرانی

  حضور داوطلبانه در خط مقدم

  بنا بر گزارش‌های رسمی از منطقه قره‌باغ، تقریبا ۱۲۰۰ سرباز از آغاز درگیری‌ها تا کنون کشته شده‌اند. آذربایجان تاکنون اطلاعاتی در مورد تلفات نیروهایش در این جنگ، منتشر نکرده است. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه چندی پیش از مجموع ۵۰۰۰ کشته در هر دو سوی درگیری سخن گفته بود. با وجود این، مردان جوان داوطلبانه برای خدمت در جبهه راهی می‌شوند. برای نمونه در اینجا در استپاناکرت(خان‌کندی) مرکز قره‌باغ.

• درگیری قره‌باغ: از گنجه تا شوشا، سایه جنگ و ویرانی

  یک درگیری تاریخی

  مناقشه بر سر قره‌باغ کوهستانی سابقه دیرینه دارد. این منطقه که از غرب با ارمنستان، از جنوب با ایران و از شمال و شرق با آذربایجان هم‌مرز است، تحت کنترل جدایی‌طلبان ارمنی است، از نظر حقوق بین‌الملل اما بخشی از آذربایجان است. این منطقه بین سال‌های ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۴ شاهد جنگ بود و در پی این جنگ‌ها، قره باغ با هفت شهر اطراف آن به کنترل ارامنه درآمد. نقاشی در شهر برده یا بردع، به یاد قربانیان جنگ دیرینه.

• درگیری قره‌باغ: از گنجه تا شوشا، سایه جنگ و ویرانی

  مداخله قدرت‌های خارجی

  زندگی روزمره مردم آذربایجان با تبلیغات جنگ تنیده است. پوسترها یک افسر و یک سرباز آذربایجان را نشان می‌دهند که قربانیان جنگ هستند. سمت راست تصویر سرلشکر پولاد هاشیم‌اف است که در حمله ارمنستان به منطقه تووز آذربایجان در ژوئيه ۲۰۲۰ کشته شد. جمهوری آذربایجان از سوی ترکیه حمایت می‌شود؛ حمایتی به شکل ارسال محموله‌های تسلیحاتی و اعلام پشتیبانی همه‌جانبه. روسیه در مقابل حامی دولت ارمنستان است.

• درگیری قره‌باغ: از گنجه تا شوشا، سایه جنگ و ویرانی

  مقاومت در برابر فرار، پناه در سنگری به اسم زیرزمین

  مقامات محلی می‌گویند، در منطقه مورد مناقشه قره‌باغ ده‌ها هزار شهروند در حال فرار از خانه و کاشانه خود هستند. بر پایه تخمین‌ها این مسئله شامل نیمی‌ از جمعیت منطقه یعنی تقریبا ۷۵ هزار تن می‌شود. بخشی از شهروندان هم همچنان مقاومت می‌کنند؛ با پناه گرفتن در زیرزمین یا سنگر. مثل این مرد مسن.

• درگیری قره‌باغ: از گنجه تا شوشا، سایه جنگ و ویرانی

  دو بلا: بمب و کرونا

  زندگی در این سنگرها و پناهگا‌ه‌ها برای بسیاری از ساکنان استپاناکرت (خان‌کندی)، مرکز  قره‌باغ جزیی از زندگی روز‌مره‌ شده است. جا کم است و هوای تازه‌ نیست. مردم اینجا از حمله‌های هوایی خودشان را در امان می‌بینند اما پزشکان هشدار می‌دهند که ویروس کرونا به سرعت در حال شیوع است. آمار دقیقی در دست نیست. اما احتمال داده می‌شود که بیشتر کسانی که هنوز در استپاناکرت مانده‌اند، به این ویروس مبتلا هستند.

• درگیری قره‌باغ: از گنجه تا شوشا، سایه جنگ و ویرانی

  پناهگاه اضطراری به جای کلاس درس

  در آذربایجان هم شهروندان از ترس جنگ گریخته‌اند. از شهری چون ترتر در خط مقدم. برخی به شهرهای همسایه چون بردع پناه برده‌اند که تقریبا ۲۰ کیلومتر از قره‌باغ فاصله دارد. از مدارس زیادی در این شهر از اواخر ماه سپتامبر و با شعله‌ور شدن دوباره آتش درگیری‌ها به عنوان پناهگاه و اقامتگاه اضطراری استفاده می‌شود که البته چندان هم ایمن نیستند.

• درگیری قره‌باغ: از گنجه تا شوشا، سایه جنگ و ویرانی

  جنگ نزدیک‌تر می‌شود

  در یک حمله هوایی به شهر بردع، متعلق به جمهوری آذربایجان، که چند روز پیش رخ داد چندین ساختمان ویران شدند و خودروها در آتش سوختند. مقامات آذربایجان گفتند در این حمله که دست کم ۲۱ کشته و ده‌ها بر جای گذاشت، از بمب‌های خوشه‌ای استفاده شده است. دولت ارمنستان دست داشتن در این حمله را رد می‌کند. الهام علی‌اف، رئیس جمهور آذربایجان گفت ارتش آذربایجان این حمله را در "میدان جنگ" تلافی خواهد کرد.

• درگیری قره‌باغ: از گنجه تا شوشا، سایه جنگ و ویرانی

  صلحی در راه نیست

  درگیری‌ها ادامه دارند. آذربایجان خواستار عقب‌نشینی کامل نیروهای ارمنستان از منطقه قره‌باغ شده است. نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان رسما از متحد خود روسیه، درخواست کمک کرد. اما روسیه اعلام کرد چون جنگ در داخل خاک آذربایجان است، نمی‌تواند کمک کند اما اگر درگیری‌ها به خاک ارمنستان گسترش یابد، "از هیچ کمک لازمی" فروگذار نخواهد کرد.