ابوالحسن بنی‌صدر در پاریس درگذشت

ابوالحسن بنی‌صدر، نخستین رئیس‌جمهوری پس از انقلاب ۱۳۵۷ در تبعید درگذشت.

خانواده بنی‌صدر با انتشار بیانیه‌ای که در وبسایت رسمی او منتشر شده است، این خبر را اعلام کردند. در بیانیه کوتاهی که این وبسایت منتشر کرده آمده است که بنی‌صدر به دلیل بیماری در روز ۱۷ مهرماه در بیمارستان سالپتریه درگذشت. به نوع بیماری او در این بیانیه اشاره نشده است.

بنی صدر متولد ۱۳۱۲ و از اعضای سابق جبهه ملی ایران بود. او درس اقتصاد در پاریس خوانده بود و تا پیش از انقلاب ۵۷ از چهره‌های مخالف شاه در خارج از کشور بود. او گرایش مذهبی داشت و تئوری اقتصادی، «اقتصاد توحیدی» را ترویج می‌کرد و کتابی هم درباره آن نوشته بود.

پس از انقلاب او به ایران بازگشت و با فرمان خمینی به عضویت شورای انقلاب درآمد. او از منتقدان دولت موقت و نخست‌وزیری مهدی بازرگان بود. بنی‌صدر در یکی از مصاحبه‌هایش گفته است که انتقاد او به دولت بازرگان به دلیل نداشتن «نظام و نسق» در امور بوده است. او گفته بود که خمینی پیش از دادن حکم به بازرگان با تشکیل دولت از سوی او موافقت کرده بود ولی بعدتر، اکبر هاشمی رفسنجانی نظر او را تغییر داد.

بنی‌صدر در خاطراتش به این اشاره کرده است که خمینی فردی فریبکار بود و بسیاری از وعده‌هایی که در دوران تبعید در فرانسه داده‌بود را کنار گذاشت. او از جمله در مورد اجباری شدن حجاب به جلسه‌ای خصوصی اشاره می کند که بازرگان و خمینی در آن حضور داشتند: «درباره حجاب بحث کردیم، همان وقت که می‌گفتند «یا روسری یا توسری» در حضور مهندس بازرگان بود که به ایشان (روح الله خمینی) گفتم مگر شما نبودید در فرانسه گفتید زنان در پوشش آزادند؟ گفت من در فرانسه از راه مصلحت حرف‌هایی را زدم که الان لازم ببینم عکس آن را می‌گویم. من گفتم: «هاذا ماکیاول» تازه ماکیاول هم نگفت که به این صراحت بزنید زیر حرفتان. گفت که یک جوری وانمود کنید که انگار من می‌خواهم و دیگران گوش به حرف نمی‌کنند و کار خودسرانه می‌کنند.»

پس از استعفای دولت موقت و در بهمن ۱۳۵۸، بنی‌صدر در نخستین انتخابات ریاست‌جمهوری برگزیده شد. او از همان ابتدای کار با حزب جمهوری اسلامی، تتشکیلات سپاه پاسداران و تلاش روحانیون نزدیک به خمینی به اختلاف رسید. بنی‌صدر معتقد بود که این‌ها به دنبال قبضه قدرت و حذف همه رقبای سیاسی‌شان هستند.

در شهریور ۱۳۵۹ با آغاز جنگ ایران و عراق، اختلافات بنی‌صدر با روحانیون اطراف خمینی، حزب جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران بیشتر شد. او در مقام فرماندهی کل قوا مخالف کنار گذاشتن ارتش در عرصه دفاع از تجاوز عراق و سپردن امور به نیروهای آموزش‌ندیده سپاه و بسیج بود.

رویدادهای اسفند ۱۳۵۹ و سخنرانی بنی‌صدر در دانشگاه تهران که بخش مهمی از آن به افشای سازماندهی نیروهای حزب‌اللهی و سپاه برای برقراری شکنجه در زندان‌ها و حمله به گروه‌های رقیب اختصاص داشت، اختلاف او با روحانیون حاکم را بیش از پیش کرد.

نهایتا بنی‌صدر در روز ۳۱ خرداد ۱۳۶۰ از مقام ریاست‌جمهوری عزل شد. او پس از عزل از مقامش مدتی به صورت مخفی در ایران زندگی کرد و سپس از ایران خارج شد.

او در تبعید نشریه انقلاب اسلامی را منتشر کرد. این نشریه ادامه همان روزنامه‌ای بود که او در ایران منتشر می‌کرد و لغو مجوز شده بود.

بنی‌صدر در سال‌های تبعید یکی از چهره‌های مخالف جمهوری اسلامی و روحانیون حاکم بر ایران بود. او همواره از ایده انقلاب اسلامی دفاع می‌کرد و معتقد بود که انقلاب از سوی روحانیون و ملاها دزدیده شده است.