فرازونشیب ۵ساله المپیاد فیلمسازی نوجوانان/جذب سرمایه را یادبگیرید

خبرگزاری مهر - گروه هنر- نیوشا روزبان: پنجمین المپیاد فیلمسازی نوجوانان یکی از مهمترین بخش‌های سی و چهارمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان است که از ۱۷ تا ۲۱ مهرماه به صورت آنلاین و با حضور کارگردانان شناخته شده سینمای ایران به عنوان مربی برگزار می‌شود.

این المپیاد برای اولین بار در سال ۱۳۹۴ در طول برگزاری بیست و نهمین جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان و با ایده علیرضا شجاع نوری و با همکاری بنیاد سینمایی فارابی و انجمن سینمای جوانان ایران با هدف آشنایی نوجوانان با فیلمسازی و ایجاد فرصت عادلانه در سراسر کشور و بروز استعدادهای ناشناخته و توانمندی‌های نوجوانان برگزار شد. در واقع نخستین تجربه این المپیاد به اینگونه رقم خورد که کارگروه‌های اجرایی در دفاتر انجمن سینمای جوانان ایران در سراسر کشور تشکیل و با ارائه مشاوره‌ها و آموزش‌های مورد نظر به نوجوانان علاقه مند به حضور در این المپیاد و در گروه سنی ۱۲ تا ۱۹ سال، شرایط برای تولید طرح‌های انتخاب شده در چهار قالب داستانی، مستند، پویانمایی و تجربه گرا فراهم شد و در نهایت ۳ فیلم از هر استان برای داوری به دبیرخانه جشنواره ارائه شد. استقبال از این المپیاد و روند آموزش نوجوانان علاقه مند به فیلمسازی سبب شد تا این رویداد فرهنگی و هنری در دوره‌های بعد نیز ادامه پیدا کند.

اما دومین دوره المپیاد فیلمسازی نوجوانان با ۳ سال تأخیر در سال ۱۳۹۷ و در سی و یکمین دوره جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان برگزار شد. در این دوره رده سنی نوجوانان تغییر کرده و این بار علاقه مندانی که در گروه سنی ۹ تا ۱۶ سال بودند پا به عرصه رقابت گذاشتند. نوجوانان حاضر در المپیاد با حضور در شهر اصفهان محل برگزاری جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان در کارگاه‌های آموزشی با موضوع «از ایده تا فیلمنامه» و «کارگاه فیلمسازی آسان» و جلسات نقد و بررسی فیلم‌ها شرکت کردند. انجمن سینمای جوانان نیز مانند اولین دوره المپیاد برای ایجاد شرایط مناسب جهت تولید طرح‌هایی که مورد قبول قرار گرفته بودند با بنیاد سینمایی فارابی همکاری داشت. یکی از نکات جالب این دوره از جشنواره حضور فیلم‌های تولید شده توسط اعضای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان از سراسر کشور بود که این خود سبب شد تا پتانسیل‌های بیشتری به این المپیاد معرفی شوند.

با مشخص شدن چارچوب برگزاری المپیاد فیلمسازی نوجوانان، سومین دوره این المپیاد با مدیریت حبیب ایل بیگی بدون تأخیر و در سال ۱۳۹۸ در شهر اصفهان و در ۲ بخش ایده و فیلم و در گروه سنی ۱۲ تا ۱۶ سال برگزار شد، هرچند سومین دوره این المپیاد در طول برگزاری جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان برگزار می‌شد، اما همچنان برای انتخاب رده سنی نوجوانان حاضر در المپیاد به تصمیم نهایی نرسیده و باز هم در این دوره با تغییراتی در این بخش همراه بود. مدیریت این دوره از المپیاد برعهده حبیب ایل بیگی بود و با توجه به افزایش استقبال از این رویداد، مربیان شناخته شده تری در این دوره مسئولیت آموزش و راهنمایی نوجوانان راه یافته را برعهده گرفتند که هرکدام از جمله چهره‌های شاخص سینمای کودک و نوجوان بودند که از این میان می‌توان به مرضیه برومند، پوران درخشنده، رسول صدرعاملی، وحید نیکخواه‌آزاد، علی‌اکبر قاضی‌نظام، کامبوزیا پرتوی، ایرج طهماسب، ابوالفضل جلیلی و عبدالله علیمراد اشاره کرد. اما یکی از نکات جالب این دوره از المپیاد این بود که در بخش «ایده»، جلسه پیچینگ برای جذب حمایت تهیه کنندگان برای تولید این آثار برگزار شد.

چهارمین دوره المپیاد فیلمسازی نوجوانان با مدیریت حبیب ایل بیگی در مهرماه ۱۳۹۹ برگزار شد، اما برگزاری این دوره همزمان با شیوع ویروس کرونا در جهان بود، مسأله‌ای که سبب شده تا چگونگی برگزاری اکثر رویدادهای هنری در سطح بین‌المللی با تغییراتی همراه باشد. در همین راستا، دبیرخانه المپیاد فیلمسازی نیز با توجه به شرایط موجود تصمیم گرفت تا کارگروه‌های آموزشی را به صورت آنلاین برگزار کند. این دوره نیز همچنان همانند دوره‌های قبلی با تغییر گروه سنی همراه بود به گونه‌ای که این بار تصمیم گرفته شد تا نوجوانان بین گروه سنی ۱۲ تا ۱۷ سال برای حضور در ۲ بخش ایده و فیلم المپیاد انتخاب شوند.

نکته بسیار مهم در این دوره از برگزاری المپیاد فیلمسازی نوجوانان، پایان همکاری ۴ ساله انجمن سینمای جوانان ایران با المپیاد فیلمسازی نوجوانان و انتقال مسئولیت‌های این انجمن به بنیاد سینمایی فارابی بود اما پنجمین دوره از المپیاد فیلمسازی نوجوانان در حالی برگزار می‌شود که با تغییر دولت و روی کار آمدن سید ابراهیم رئیسی به عنوان رئیس‌جمهور، رئیس سازمان سینمایی تغییر کرده و در حال حاضر محمد خزاعی به عنوان سکان دار سینمای ایران معرفی شده است. البته مدیران و سیاستگذاران سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان در سال ۱۳۹۹ انتخاب شده بودند و حبیب ایل بیگی همچنان به عنوان مدیر المپیاد فیلمسازی انتخاب شد.

پس با توجه به اینکه المپیاد مورد نظر به صورت ملی برگزار می‌شود، چندان انتظار تغییر در سیاستگذاری و چگونگی برگزاری این رویداد نباید داشت. اگر بخواهیم از تثبیت روند پذیرش نوجوانان در این دوره از جشنواره بگوییم، می‌توان گفت که پنجمین دوره همانند دوره گذشته میزبان نوجوانان ۱۲ تا ۱۷ سال است، که این خود نشان می‌دهد که تصمیم نهایی برای تعریف پذیرش گروه سنی مورد نظر گرفته شده است. این دوره نیز همانند دوره چهارم به صورت آنلاین و در ۲ بخش ایده و فیلم برگزار می‌شود. اما ویروس کرونا تنها بر روند و شکل برگزاری المپیاد بی تأثیر نبوده و حالا یکی از موضوعاتی که نوجوانان باید مدنظر قرار می‌دادند، موضوع «فرصت‌ها و چالش‌های کرونا در یکسال گذشته برای من» بود.

اما نکته بسیار مهم در این دوره از برگزاری المپیاد فیلمسازی نوجوانان، پایان همکاری ۴ ساله انجمن سینمای جوانان ایران با المپیاد فیلمسازی نوجوانان و انتقال مسئولیت‌های این انجمن به بنیاد سینمایی فارابی بود.

المپیاد فیلمسازی بودجه‌ای برای تولید ایده‌های منتخب ندارد

حبیب ایل بیگی مدیر پنجمین دوره المپیاد فیلمسازی نوجوانان است که امسال سومین دوره تجربه مدیریت خود در این حوزه را پشت سرمی گذارد. وی به بخشی از سوال‌ها درباره تغییراتی که طی این ۵ دوره المپیاد فیلمسازی با آن مواجه بوده است، جواب داد.

ایل بیگی با اشاره به اینکه توجه به حمایت از تولید ایده‌های منتخب المپیاد فیلمسازی نوجوانان، از سوی نهادهای مختلف از سال ۱۳۹۸ آغاز شد، به خبرنگار مهر گفت: درواقع در شورای علمی المپیاد فیلمسازی نمایندگانی از کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، انجمن سینمای جوانان ایران و آموزش و پرورش حضور دارند و در سال ۱۳۹۸ و در پایان برگزاری المپیاد هرکدام از این نمایندگان اعلام کردند یک یا ۲ طرح را برای تولید حمایت می‌کنیم، بعد از پایان المپیاد از آنها خواستیم تا به تعهدات خود برای تولید ایده‌های انتخاب شده عمل کنند، در همین راستا دفتر اصفهان انجمن سینمای جوانان ایران و شهرداری اصفهان هرکدام یکی از این ایده‌ها را به مرحله تولید رساندند، همچنین کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نیز یکی از طرح‌های مورد نظر را تولید کرد که این فیلم امسال برای حضور در المپیاد فیلمسازی انتخاب شده است. اما در این میان آموزش و پرورش به تعهدات خود عمل نکرده و شاید یکی از دلایل آن می‌تواند تغییر دبیر جشنواره فیلم رشد که به عنوان نماینده این وزارتخانه در المپیاد حضور داشت، باشد.

وی افزود: مساله دیگر این است که سال گذشته از آقای انتظامی رئیس سازمان سینمایی وقت درخواست کردیم که از انجمن سینمای جوان بخواهد تا طرح‌هایی که در دور نهایی المپیاد برنده می‌شوند، توسط این انجمن مورد حمایت قرار گرفته و در دفاتر انجمن به مرحله تولید برسد. رئیس سازمان سینمایی در همان زمان دستورات لازم در این زمینه صادر کرد، اما تا الان هیچ حمایتی از سوی انجمن برای حمایت از ایده‌ها نشده است. تاکید می‌کنم بودجه‌ای که در اختیار المپیاد فیلمسازی قرار می‌گیرد تنها برای برگزاری المپیاد است و هیچ امکانی برای حمایت از تولید آثار از سوی المپیاد وجود ندارد. انجمن سینمای جوان نیز پیش از این اعلام کرده بود که بودجه‌ای برای تولید ایده‌های المپیادی ندارد این در حالی است که بودجه ساخت فیلم‌هایی از این دست بسیار اندک است.

وی ادامه داد: پیش از این نیز گفته بودیم که المپیاد فیلمسازی یک اتفاق نوپا است که هدف آن تنها فیلمساز شدن نوجوانان نیست، بلکه به دنبال این است که نوجوانان با حضور در این المپیاد کار تیمی، گفتگو کردن، بروز خلاقیت و ایده پردازی را یاد بگیرند. البته این را هم نباید فراموش کرد که نوجوانان باید یاد بگیرند که برای ساخت ایده‌های خود چگونه به دنبال سرمایه گذار باشند، معتقدم نباید از ابتدا نوجوانان را به این مساله عادت دهند که جذب سرمایه گذار برای تولید بسیار راحت است، چرا که در حال حاضر در تمام دنیا هر فردی که بخواهد فیلم بسازد تمام تلاش خود را می‌کند تا سرمایه گذار مناسب پیدا کرده و یا از فاوند های موجود استفاده کند، یادگیری شیوه‌های نوین عرضه، نمایش و کسب درآمد در دنیای امروز بسیار مهم است و نباید به این مساله فکر کرد که برای ساخت فیلم حتماً باید از بنیاد سینمایی فارابی، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی و انجمن سینمای جوانان ایران بودجه حمایتی دریافت کند، بلکه برای دریافت سرمایه و تولید، فیلمساز باید خلاقیت داشته باشد.

در حال حاضر دوره‌های چهارم و پنجم با پذیرش گروه سنی ۱۲ تا ۱۷ سال برگزار شده است، چرا که بازخورد برگزاری کلاس‌های آموزشی طی ۵ دوره المپیاد با توجه به گروه مختلف سنی که اعلام شده بود متفاوت بود مدیر المپیاد فیلمسازی نوجوانان در پاسخ به این پرسش که درست است شناخت چگونگی جذب سرمایه گذار برای فیلمسازان نوجوان مهم است، اما این مساله نیاز به آموزش دارد، المپیاد فیلمسازی با چنین دیدگاهی چرا چنین آموزشی را حتی در پوشش یک کارگاه ۲ ساعته در اختیار شرکت کنندگان نمی‌گذارد؟ بیان کرد: در حال حاضر تمرکز ما در حوزه ایده پردازی و چگونگی ارائه آن توسط نوجوانان در المپیاد است، که این خود مساله بسیار مهمی است چرا که حتی بسیاری از فیلمسازان ما با چگونگی معرفی ایده خود در پیچینگ های بین‌المللی آشنا نیستند. یکی از نکات قابل توجه در برگزاری نشست‌های انتقال تجربه در المپیاد فیلمسازی این است که سوال و جواب‌های بسیاری بین نوجوانان و کارگردانان حاضر در این نشست‌ها مطرح می‌شود که جذب سرمایه نیز از این جمله موارد است.

ایل‌بیگی افزود: البته این مساله را باید مدنظر قرار دهیم که موضوع‌هایی از این دست با توجه به تخصصی بودن آن باید در دانشگاه‌ها آموزش داده شود، اما با توجه به گروه سنی نوجوانان حاضر در این المپیاد روی موضوع‌هایی چون چگونه فیلمساز شویم، چگونه فیلمنامه بنویسیم و … تمرکز داشته‌ایم. البته من با نظر شما کاملاً موافقم اما زمان برگزاری المپیاد محدود است و نوجوانان حاضر در المپیاد نیز در سطوح مختلف حضور دارند به همین دلیل باید آموزش‌های کاربردی به آنها منتقل شود.

وی توضیح داد: یکی دیگر از مسائلی که باید مورد توجه قرار گیرد این است که درست است که برخی از نهادها اعلام می‌کنند که از ایده‌های منتخب المپیاد در حوزه تولید حمایت می‌کنند، اما بحث پیگیری نوجوانان نیز بسیار مهم است، به عنوان مثال نوجوانانی داشتیم که به دلیل مخالفت خانواده‌اش برای تولید فیلم در زمان شیوع ویروس کرونا، از ساخت ایده خود منصرف شد. البته در کنار آن نوجوانی هم بود که با پیگیری خود و خانواده‌اش توانست ایده‌ای که کانون پرورش فکری قول حمایت آن را داده بود به مرحله تولید رسانده و در این دوره از المپیاد شرکت کند.

ایل بیگی در پایان درباره علت تغییر گروه‌های سنی المپیاد فیلمسازی طی ۵ دوره گذشته گفت: هرسال برای چگونگی برگزاری المپیاد مواردی را برای بازنگری مورد توجه قرار می‌دهیم، بحث اعلام گروه سنی مورد نظر برای حضور نوجوانان در المپیاد از جمله این موارد است، در حال حاضر دوره‌های چهارم و پنجم با پذیرش گروه سنی ۱۲ تا ۱۷ سال برگزار شده است، چرا که بازخورد برگزاری کلاس‌های آموزشی طی ۵ دوره المپیاد با توجه به گروه مختلف سنی که اعلام شده بود متفاوت بود. به عنوان مثال باید این مساله را مورد توجه قرار دهیم که فاصله سنی و فکری گروه‌ها بین ۹ تا ۱۹ سال بسیار متفاوت بود و در نهایت تصمیم گرفته شد تا گروه سنی بین ۱۲ تا ۱۷ سال در نظر گرفته شود تا تفکرات نزدیک تری به هم داشته باشند و خوشبختانه تا امروز منتورها و مربیان المپیاد فیلمسازی نسبت به این گروه سنی مشکلی نداشته‌اند.