بررسی زلزله چلگرد و تاب‌آوری عشایر لر بختیاری
خبر آنلاین
این زمین لرزه در برآوردهای اولیه کم ژرفا (حدود 10 کیلومتر) مشخص شده است. این زلزله در پهنه گسله بلند زاگرس با ساز و کار فشاری رخ داده و به نظر میرسد که کانون آن به گسله مفارون مربوط باشد. پهنه زلزله زده در مرز استان‌های چهارمحال و بختیاری، شهر چلگرد و البته شهرستان اندیکا در مرتفع‌ترین منطقه استان خوزستان قرار دارد. از هنگام زلزله اصلی و در مدت هفت روز پس از آن سه زمین‌لرزه با بزرگای بیش از پنج به صورت پس‌لرزه‌های زلزله چلگرد رخ داده است.
این نوع لرزه خیزی جزو ویژگیهای پهنه زاگرس است. رشته کوه‌های زاگرس حوزه‌ای است که از حاشیه قاره‌ای شمال شرقی آفریقا-عربی امتداد یافته و نوار چین راندگی زاگرس به عنوان بخش خارجی کوه‌زایی زاگرس، از جنوب شرقی عراق تا غرب و جنوب ایران امتداد دارد. پوسته قاره‌ای عربی از ۳۵ کیلومتر ضخامت در نزدیک دریای سرخ تا ۵۵ کیلومتر در بخش‌های مرکزی نوار چین خورده‌راندگی زاگرس تغییر میکند.
ورقه‌های عربی و ایران با زاویه ۶۰ درجه به هم برخورد کرده و با هم همگرایی دارند که به ۲ مولفه قابل تقسیم است؛ یکی موازی با امتداد زاگرس است و دارای روند شمال‌غرب- جنوب‌شرق و با سرعت لغزش سه میلیمتر در سال است که موجب لغزش گسل‌های «امتداد لغز راستگرد» مانند «گسل اصلی جوان زاگرس» میشود. مولفه دیگر با حرکت قائم و سرعت حدود ۶.۵ میلیمتر در سال جابه‌جایی ارزیابی میشود. به دلیل تداوم حرکت پوسته قاره‌ای عربستان، چین‌خوردگی زاگرس ادامه دارد. چین‌ها از نظر نوع، بیشتر از نوع «دکولمان» (جدای از پی سنگ) هستند و پیدایش و توسعه آنها نتیجه حرکات متناوب بین پیسنگ و پوشش سنگی رویی است.
قطعاتی از گسل‌ها به ویژه در «بلند زاگرس» که در معرض تنش فشاری با زاویه نزدیک به عمودی هستند معمولا ساز و کار گسلش در آنها از نوع فشاری است. زلزله اصلی چلگرد در 14 مهر 1400 هم تحت چنین تنشی رخ داد.
بیشتر مردم در پهنه زلزله‌زده چلگرد و در شهرستان اندیکای خوزستان (در محدود قلعه گنج اندیکا) از عشایر لر بختیاری هستند. براساس گزارش دانشجوی اینجانب آقای مهندس قطبیزاده کارشناس ارشد مدیریت بحران خوزستان که از هنگام زلزله اصلی در منطقه حضور دارند، مساله مردم آن است که پس‌لرزه‌های متعدد موجب اضطراب دنباله‌دار در مردم ساکن و عشایر منطقه شده و هم‌اکنون در حال جست‌وجوی روشی بهینه برای بازسازی منازل عشایر هستند. بدین منظور پانلی با حضور استادان و متخصصان ایرانی مقیم در داخل و خارج از کشور تشکیل داده‌ایم تا ضمن بررسی عینی مساله نحوه زیست عشایر، بهترین روش برای بازسازی مسکن و سرپناه اضطراری و موقت و دایمی برای این هموطنان عزیزمان سنجیده شود.
* استاد زلزله شناسی مهندسی پژوهشگاه بین المللی زلزله و عضو وابسته فرهنگستان علوم
* منتشر شده در روزنامه اعتماد. چهارشنبه ۲۱ مهر 1400
منبع خبر: خبر آنلاین 
اخبار مرتبط: بررسی زلزله چلگرد و تاب‌آوری عشایر لر بختیاری
حق کپی © ۲۰۰۱-۲۰۲۴ - Sarkhat.com - درباره سرخط - آرشیو اخبار - جدول لیگ برتر ایران
