دیدگاه | حضور پررنگ فارغ‌التحصیلان «هاروارد تهران» در دولت ابراهیم رئیسی

محمد هاشمی، روزنامه‌نگار مستقر در تهران و تحلیل‌گر مسائل ایران، در مقاله‌ای برای نشریه «فارن پالسی» به نقش پررنگ فارغ‌التحصیلان دانشگاه امام صادق تهران در کابینه‌های چند رئیس جمهوری اخیر ایران، به‌ویژه ابراهیم رئیسی، می‌پردازد.

نویسنده در ابتدای مقاله خود با اشاره به تاریخچه کوتاهی دانشگاه امام صادق می‌گوید پیش از انقلاب قرار بود این دانشگاه به عنوان شاخه ایران دانشگاه هاروارد برای مرکز مطالعات مدیریتی مورد استفاده قرار بگیرد، اما با وقوع انقلاب سال ١٣۵٧ این طرح عملی نشد.

پس از انقلاب فرهنگی و تعطیلی و تصفیه دانشگاه‌ها از اساتید و دانشجویان «غربگرا»، دانشگاه امام صادق نخستین دانشگاه در ایران بود که بازگشایی شد. سپس ماموریت دانشگاه به تربیت «سیاستمداران و حقوقدانان مبلغ اسلام» با تمرکز بر الهیات، علوم سیاسی، حقوق، و بعدها ارتباطات، مدیریت، و علم دارایی شد. به گفته نویسنده، دانشگاه امام صادق امروز توسط منابع مالی مختلف، از جمله کارخانه‌های تاسیس شده توسط «خیرین ثروتمند» و نیز آستان قدس رضوی، تامین می‌شوند.

آقای هاشمی «هویت جمعی» و «شبکه‌های عمیق» موجود میان دانشجویان و فارغ‌التحصیلان این دانشگاه را عاملی مهم برای درک آنها از رده‌های بالای سیاست جمهوری اسلامی ایران می‌داند.

نویسنده با نام بردن از افرادی مانند عبدالله رمضان‌زاده، مصطفی کواکبیان، و سعید جلیلی که همگی از فارغ‌التحصیلان دانشگاه امام صادق هستند، می‌گوید که جهان‌بینی‌های متفاوت فارغ‌التحصیلان این دانشگاه بیانگر گستردگی طیف این دانشجویان در سال‌های گذشته است. اما از اواخر دهه ١٣٨٠، نوعی یکدست‌سازی صورت گرفت و اساتید دارای دیدگاه‌های متفاوت کنار رفتند.

نویسنده سپس به افزایش دروس حوزوی در دانشگاه اشاره کرده و می‌گوید که تقریبا تمامی دانشکده‌های این دانشگاه، ترکیب «معارف اسلامی» را در ابتدای عنوان خود دارند، «برای نمونه، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، و دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات.»

نفوذ تدریجی فارغ‌التحصیلان این دانشگاه به صدا و سیمای جمهوری اسلامی و استفاده از این موقعیت برای ورود گسترده به نهادهای سیاست‌گذاری فرهنگی موضوعی است که نویسنده مقاله در ادامه به آن می‌پردازد.

به گفته این روزنامه‌نگار ساکن تهران، به قدرت رسیدن احمدی‌نژاد موجب حضور گسترده‌تر «امام صادقی‌ها» در پست‌های دولتی شد. حسام‌الدین آشنا، مشاور حسن روحانی در دولت دوازدهم، نیز از اساتید دانشگاه امام صادق است.

و در دوره ابراهیم رئیسی، احسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی؛ حجت عبدالملکی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی؛ غلامحسین اسماعیلی، رئیس دفتر رئیس‌جمهوری؛ محمد حسینی، معاون امور مجلس رئیس‌جمهوری؛ و علی باقری، معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران، همگی «امام صادقی» هستند.

نویسنده در پایان مقاله و به نقل از یک فارغ‌التحصیل حقوق دانشگاه امام صادق به ارتباط نزدیک این دانشگاه با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و بیت رهبری اشاره می‌کند و نتیجه می‌گیرد: «اگر هدف [این] دانشگاه تربیت کادرهایی از صاحب‌منصبان و مدیران دارای جهان‌بینی همسو [با حاکمیت] برای اداره امور دولتی بود، بدون‌شک موفقیت کسب شده است.»

* برگردان فارسی این مطلب تنها به منظور آگاهی‌رسانی منتشر شده و نظرات بیان‌شده در آن الزاماً بازتاب دیدگاه صدای آمریکا نیست.