اولین کتاب هانا آرنت توسط فرهنگ رجایی به زبان فارسی ترجمه شد

به گزارش خبرگزاری مهر، به تازگی کتاب «محبت و آکوستین قدیس» نوشته هانا آرنت که توسط جوآنا وچیارلی اسکات و جودیت چلیوس استارک ویرایش شده با ترجمه و اضافات فرهنگ رجایی استاد تمام اندیشه سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه کارلتون کانادا توسط توسط «بنگاه ترجمه و نظر کتاب پارسه» منتشر شده است.

این کتاب پیش از ترجمه توسط انتشارات دانشگاه شیکاگو در سال ۱۹۹۶ در شیکاگو منتشر شده بود.

این کتاب اولین اثر هانا آرنت است که از رساله دکتری (چندین‌بار) بازبینی‌شده وی برآمده است. در روایت محتوایی و ارتباطش با دیگر آثار آرنت، این اثر را می‌توان مقدمه کلانی بر بنای فاخر و پربصیرت اندیشه‌ورزی آرنت درخصوص وضع بشر به‌ویژه در رابطه با امر سیاسی- به‌طور اخص معرفی سه مفهوم اساسی «زایش، محبت و جاودانگی» تلقی کرد. مفهوم مرکزی اثر مقوله «محبت» است که آرنت در هم‌سخنی با آگوستین قدیس آن را تبیین کرده است. منظور آرنت از «محبت» بینش همدلانه نسبت به خود، نسبت به دگری و نسبت به کل وجود به ویژه خداوند است که از همه مقولات برانگیزاننده بشر برای پندار، گفتار و کردارِ به‌ویژه انسانی ضروری‌تر است. محبت از نسبت خویشاوندی، کشش و علاقه دنیایی و حتی جذابیت فهم علمی، حظ فلسفی و استعلای کلامی فراتر و همه‌گیرتر است. با محبت است که می‌توان از همه تعلقات رها و آزاد شد و به حضور رسید، که در اینجا آرنت آن را جنبه «وجودی بشر» می‌خواند و بعدتر در اثر ماندگار دیگرش آن را «وضع بشر» خوانده است. البته از منظر آگوستین به‌عنوان یک قدیس مسیحی، این جنبه وجودی یا وضع بشر با حضور در محضر خداوند تحقق پیدا می‌کند.

با توجه به این که مترجم این اثر توجه خاص به آرنت دارد و چندین سال است که آرنت را تدریس می‌کند، به نظر با جهان فکری و نظریه‌پردازی آرنت معاشر و بالاتر از آن همسخن است. از سوی دیگر، این مترجم به اقرار خودش در انتقال آثار عمدتاً روشی و ماندگار به زبان فارسی اهتمام می‌ورزد و در این کوشش نه کار ترجمه که «برگردان مفهومی» از زبان میزبان به زبان مهیمان انجام هتمام می‌دهد. گاه مفاهیمی را در فارسی به کار می‌گیرد که متداول نیست، آن طور که به طور نمونه در اثر زندگی‌فصیلتمند (انتشارات آگاه) دیدیم.

البته برای این اقدام توضیح خاص خود را دارد و برای خواننده این احترام را قایل است که دلایل کار خویش را بیان می‌دارد. مثلاً به این توضیح درباره برگردان مفهوم اصلی این اثر آرنت در مقدمه‌اش توجه کنید:

از آنجا که مفهوم اصلی آرنت در این رساله مقوله «محبت» است باید در مورد واژگان‌های متفاوتی که وی به‌کار می‌گیرد، نکته‌ای به عرض خواننده برسانم. آرنت در این متن برای القای مقوله مهر، چهار واژه را به‌کار گرفته است: واژه «لاو» به زبان انگلیسی که منظور احساس میل، کشش، علاقه، شهوت، طلب، وصال و امثال آن را دارد و هرجا آرنت آن را به‌کار گرفته است همه‌جا واژه جاری «عشق» را برای برگردان آن به فارسی مناسب دانسته‌ام. اما آرنت سه واژه لاتینی را نیز برای القای سه صورت متفاوت تحقق عشق در اندیشه آگوستین به‌کار می‌گیرد، «اَپِتیتوس، کیوپیدیتاس و کاریتاس»، که به ترتیب برگردان‌های «هوس، اشتیاق و محبت» را برای آن‌ها برگزیده‌ام که با توجه به ریشه هر یک از این واژگان‌های باستانی، آن‌ها را دقیق می‌دانم. از طرفی هرجا آرنت در متن این واژه‌ها را به‌صورت «ایتالیک» آورده است به دلیل وسواسی که در وی سراغ دارم، من هم در سراسر متن فارسی «ایرانیک» کرده‌ام. کاریتاس مفهوم اصلی برای آرنت است که در ابتدا مدتی تصور کردم از واژه «مهر» استفاده کنم اما هرچه با کاریتاس و مقصود آگوستین و آرنت بیشتر آشنا شدم، دریافتم که با واژه «حُب» در قرآن مجید که به‌کرات آمده است (به‌ طور نمونه بقره، ۱۹۵؛ توبه، ۴؛ آل‌عمران، ۱۴۶؛ مائده، ۴۲؛ و حجرات ۹) قرابت دارد. از این‌رو، برگردان محبت را که در اندیشه عرفانی هم آمده، بیشتر می‌پسندم

عناوین فهرست این اثر به شرح زیر است؛ درباره نویسنده، کوشندگان و مترجم، مقدمه مترجم، مقدمه کوشندگان: بازکشف محبت و آگوستین قدیس، درآمد، بخش اول: عشق به‌عنوان تمایل؛ آینده قابل انتظار، گفتار یک: ساختار هوس، گفتار دو: محبت و اشتیاق، گفتار سه: نظم عشق، بخش دوم: خالق و مخلوق؛ گذشته به‌یادمانده، گفتار یک: ریشه، گفتار دو: محبت و اشتیاق، گفتار سه: عشق به همسایه، بخش سوم: زندگی جمعی، منابع (منتخب آثار آرنت)، واژه‌های تخصصی و نمایه.