راه جدید برای درمان عنکبوت‌هراسی

راه جدید برای درمان عنکبوت‌هراسی۳۰ مهر ۱۴۰۰ - ۲۲ اکتبر ۲۰۲۱

منبع تصویر، Getty Images

پژوهشگران می‌گویند فناوری با کنترل میزان رویارویی با محرک‌های ترس می‌تواند به افراد در مهار ترس‌های شدید کمک کند.

ترس شدید یا فوبیا احساسی است که بسیاری از افراد دارند و عنکبوت‌ها بی‌تردید یکی از این عوامل ترس‌آفرین هستند.

مواجهه یا رویارویی با ترس یکی از روش‌های درمان آن است اما بسیاری از افراد آن را ترسناک یا وقت‌گیر می‌دانند به همین دلیل ترجیح می‌دهند به جای آنکه دنبال درمان بروند، تمام عمرشان به هر قیمت که شده از آنچه می‌ترسند پرهیز کنند و دور باشند.

• فصل عنکبوت: چرا عنکبوت‌های عاشق‌پیشه به خانه‌های ما هجوم می‌آورند؟
• نرم‌افزارهای موبایل، سلاح مبارزه با ترس

اما فناوری می‌تواند از طریق رویارویی افراد با تصویرِ مجازی عاملِ ترس بدون هیچ نگرانی به افراد در درمان ترس‌های شدید کمک کند.

پژوهشگران دانشگاه بازل در سوئیس برنامه‌ای برای تلفن‌های هوشمند طراحی کرده‌اند که به افراد شرکت‌کننده در پژوهش‌ها کمک می‌کند تا ترس‌های خود را مهار کنند. این برنامه که فوبیز Phobys نام دارد با استفاده از فناوری واقعیت افزوده یا اِی‌آر عنکبوتی مجازی را بر صفحهٔ تلفن کاربر نشان می‌دهد.

درمان به صورت بازی پیش می‌رود و هر زمان کاربران در مرحله‌ای احساس راحتی کنند می‌توانند به مراحل بعدی بروند. برای مثال نگاه کردن به عنکبوت، لمس آن و قرار دادن آن روی دست. مراحل اولیه رایگان است اما مراحل بالاتر هزینه دارد.

منبع تصویر، University of Basel, MCN

توضیح تصویر،

مواجهه یا رویارویی با ترس یکی از روش‌های درمان آن است

پژوهشگران در مجلهٔ اختلالات اضطرابی گزارشی از آزمایش این برنامه بر ۳۳ شرکت‌کننده ارائه دادند . شرکت‌کنندگان در طول دو هفته در خانه‌های خود شش بار به مدت ۳۰ دقیقه از این برنامه استفاده کردند.

پیشرفت آنها با میزان ترس ۳۳ شرکت‌کننده دیگری که مبتلا به عنکبوت‌هراسی بودند اما از این برنامه استفاده نکرده بودند، سنجیده شد.

از هر دو گروه قبل و بعد از این آزمایش خواسته شد که به عنکبوتی در جعبه‌ای شفاف و فرا‌نما نزدیک شوند. کسانی که از این برنامه استفاده کرده بودند در پایان آزمایش در مقایسه با گروه دیگر هراس و بیزاری کمتری احساس کردند.

رویارویی کنترل‌شده

آنیا زیمر، سرپرست این پژوهش می‌گوید:"برای افرادی که عنکبوت‌هراسی دارند نزدیک شدن به عنکبوت‌های مجازی آسان‌تر از عنکبوت‌های واقعی است".

زیمر به بی‌بی‌سی می‌گوید:"من تا چند سال پیش خودم عنکبوت‌هراسی داشتم". می‌بینیم که او در این پژوهش انگیزهٔ شخصی هم دارد.

او می‌گوید:"ما تلاش کردیم تمام دانش خود برای درمان عنکبوت‌هراسی را در این برنامه پیاده کنیم، این برنامه شبیه برنامهٔ واقعی درمان عنکبوت‌هراسی است".

منبع تصویر، Getty Images

"هر مرحله سخت‌تر می‌شود. برنامه میزان ترس و بیزاری شما را ارزیابی می‌کند و اگر کمتر شده باشد می‌توانید به مراحل سخت‌تر بعدی بروید".

پژوهشگران می‌گویند این برنامه برای کسانی است که فوبیا یا عنکبوت‌هراسی خفیفی دارند، توصیه می‌شود. کسانی که مبتلا به انواع شدید آن هستند بهتر است درمان را زیر نظر کارشناسان دنبال کنند.

وارن مانسل، استاد روان‌شناسی بالینی دانشگاه منچستر می‌گوید:"پژوهش‌های جدید فایده‌های رویارویی مهار‌شده و ارادی با ترس‌ها را نشان داده است". او در پژوهش سوئیس شرکت نداشته است.

پژوهش مانسل در سال ۲۰۱۷ در مجلهٔ اختلالات اضطرابی منتشر شد. این پژوهش نشان می‌دهد درمان ترس‌ها و فوبیای افراد وقتی بتوانند میزان رویارویی با عامل ترس را خودشان کنترل کنند، مؤثر‌تر خواهد بود.

مانسل به بی‌بی‌سی می‌گوید:"مزیت برنامه این است که کاربر می‌تواند میزان رویارویی با عامل ترس را با آهنگ و سرعت خودش تنظیم کند نه بر مبنای خواست و برنامهٔ درمانگر".

"پژوهش‌های گسترده‌تر نشان می‌دهد که درمانگران خوب برای درمان از طریق رویارویی از "پشتیبانی داوطلبانه" استفاده می‌کنند که به بیمار امکان کنترل بیشتری می‌دهد".

برآورد‌های گوناگونی از تعداد افراد مبتلا به فوبیا‌های خاص وجود دارد. ترس‌هایی که عوامل مشخص و خاصی مانند ارتفاع یا جانوران دارند. بنا‌بر تحقیقات این ترس‌ها گستردگی بسیاری دارد و در میان ٪۳ تا ٪۱۵ درصد از افراد جمعیت‌ دیده می‌شود.

سازمان خیریهٔ اضطراب بریتانیا اعلام کرده است که از هر پیشرفت و نوآوری در درمان هراس‌ها "استقبال" می‌کند و می‌افزاید که این برنامه‌ها و اپلیکیشن‌ها می‌توانند "ابزار‌های در ‌دسترس" جانشین درمان‌های مرسوم باشند.

این سازمان به بی‌بی‌سی گفت:" با اینکه این برنامه با قرار دادن تدریجی افراد در برابر عوامل هراس آن را کم و مهار می‌کند اما در موارد فوبیا‌های شدید‌تر نیاز به روش‌های درمانی دیگری داریم".

" در چنین مواردی نیاز به مشاوره و گفتگو با بیمار است".

یک نمونه از چنین درمانی رفتار‌درمانی شناختی (سی‌بی‌تی) است. سازمان خیریهٔ اضطراب بریتانیا می‌گوید: "در این روش با قرار دادن تدریجی فرد در برابر عامل ایجاد‌کنندهٔ هراس، تلاش می‌کنیم واکنش آرامش را جانشین واکنش ترس در فوبیا کنیم".

خبرهای بیشتر را در کانال تلگرام بی‌‌بی‌سی فارسی دنبال کنید