موزه خودروهای تاریخی ایران

موزهٔ خودروهای تاریخی ایران که مجموعه‌ای از خودروهای منحصربه‌فرد و یا کم‌نظیر است، به‌تازگی در ایران افتتاح شده، اما انتقادهایی نیز به شیؤ بازسازی خودروهای این موزه و کاستن از ارزش آن‌ها مطرح شده است.

در ایران یک ذخیرهٔ خاص از خودروهای تاریخی وجود دارد که برخی از آن‌ها در جهان بی‌نظیر هستند. با وجود این‌که پس از سال ۱۳۵۷ بسیاری از خودروهای ارزشمند از ایران خارج شده‌اند اما همچنان تعداد زیادی خودرو تاریخی در ایران وجود دارد که با ارزش‌ترین آن‌ها در اختیار بنیاد مستضعفان است.

سال‌ها پیش با این خودروها موزهٔ خودروهای تاریخ ایران شکل گرفت؛ موزه‌ای که در اصل یک سوله با کمترین امکانات با تعدادی زیادی خودرو با ارزش بود که در شرایط نامناسبی نگهداری می‌شدند.

این موزه مدت‌ها تعطیل شد تا بازسازی شود و حالا خبرگزاری‌های ایران خبر از بازگشایی دوبارهٔ آن داده‌اند.

بر اساس گزارش ایسنا، موزهٔ خودروهای تاریخی ایران با نمایش لیموزین آب‌طلاکاری‌شده، رولزرویس سیلور گوست احمد شاه قاجار، فانتوم چهار ضدگلوله، کالسکهٔ سلطنتی ناصرالدین شاه قاجار و نمونه‌های نادر دیگر در صنعت خودروسازی افتتاح شده است.

ساختمان این موزه که بیشتر شبیه پارکینگ خودروهای لوکس تاریخی، منحصربه‌فرد و آنتیک است، بین کیلومتر ۱۰ و ۱۱ جاده مخصوص کرج قرار دارد.

این موزه از سال ۱۳۸۲ با نمایش مجموعه‌ای غنی از خودروهای تاریخی که تا پیش از سال ۱۳۵۷ وارد ایران شده، راه‌اندازی شده بود، اما ساختمان آن در سال ۹۹ بازسازی و مدرن‌سازی شد که به‌گفتهٔ مدیرعامل مىسسه فرهنگی موزه‌های بنیاد مستضعفان قرار بود در بهار ۱۴۰۰ افتتاح شود، اما ظاهراً محدودیت کرونا افتتاح آن را به تعویق انداخت.

کالسکهٔ سلطنتی ناصرالدین شاه قاجار، که قدیمی‌ترین کالسکهٔ موجود در ایران است، در این موزه نگهداری می‌شود، اما بازسازی این کالسکه و برخی خودروهای داخل موزه باعث انتقادهای زیادی به آن شده بود.

برزو سپاسی، کارشناس خودروهای تاریخی، در این باره گفته است: «موزهٔ خودرو اقدام به بازسازی غیراصولی برخی از خودروهای کلاسیک و ارزشمند کرده است. در این اقدام، به خودروهای ارزشمندی همچون پورشه ۹۳۴، آلفارومئو 6c، لامبورگینی میورا و ام‌پی‌وی خسارت وارد شده است.»

به‌گفتهٔ این کارشناس خودروهای تاریخی، انتقادهایی از نحوهٔ رنگ‌آمیزی و کیفیت رنگ مطرح شده است. مشکل اصلی موزهٔ خودرو نداشتن مشاور مناسب است‌. مسئولین موزه از افراد با تخصص کافی کمک نگرفته‌اند. مشکل بعدی سطح پایین بازسازی خودروهاست. همچنین از مواد باکیفیت در بازسازی استفاده نشده است.

این در حالی است که این خودروها دارای ارزش جهانی هستند و با این کیفیت به هیچ وجه نباید اقدام به بازسازی این خودروها می‌کردند. اگر رنگ فابریک یک خودرو تغییر کند، قیمت آن نصف می‌شود. این یک قانون در زمینهٔ خودروهای کلاسیک است.

همچنین گزارش شده است که در بسیاری از موارد قطعات اصلی خودرو از آن جدا شده و قطعات ایرانی جایگزین شده است. در مورد بعضی از خودروها این کار ضربه‌ای جبران‌ناپذیر است. تودوزی‌های فابریک برخی از خودروها نیز با پلاستیک یا چرم ایرانی تعویض شده‌اند.

موزهٔ خودرو ایران دارای خودروهایی است که از برخی از آن‌ها تنها یک دستگاه در جهان باقی مانده است.

با پنج هزار تومانِ ۱۵۰ سال پیش صنعتگرانی در کارگاه واگن فابریک وین اتریش به‌سفارش ناصرالدین شاه یک کالسکه ساختند. این همان کالسکه‌ای است که پس از ترور ناصرالدین شاه وی را در آن نشاندند تا مردم به کشته‌ شدنش پی نبرند.

این کالسکه یکی از ارزشمندترین دارایی‌های موزهٔ خودرو در ایران است.

کالسکه سلطنتی تاج‌گذاری

کالسکهٔ تاج‌گذاری یکی دیگر از موارد پرارزش این موزه است. این کالسکه به‌سفارش محمدرضا پهلوی در اتریش ساخته شد و پس از ساخت، قطعات آن را سوار هواپیما کردند و پس از ورود به ایران آن را مونتاژ کردند. این کالسکه را در مراسم رسمی هشت اسب سفید به حرکت در می‌آورد.

در این موزه همچنین خودرویی وجود دارد که متعلق به شاهزاده رضا پهلوی بوده و سه شرکت پورشه، بنز و فولکس‌واگن آن را ساخته‌اند.

این خودرو به دو محور ترمز و به دو سوئیچ نقره‌ای و طلایی مجهز است که با سوئیچ نقره‌ای می‌توان با دو دنده و تا سرعت ۳۰ کیلومتر در ساعت حرکت کرد.

پیرس آرو لیموزین از دیگر خودروهای با ارزش این موزه است. ساخت این خودرو را به‌دستور رضا خان به شرکت آمریکایی پیرس سفارش داده بودند. موتور این خودرو شش سیلندر خطی است و در بدنهٔ خودرو بیش از شش کیلو طلا استفاده شده است.

سوپراسپرت‌ها بخش دیگر این مجموعه را تشکیل می‌دهند که از آن جمله می‌توان به لامبورگینی میورا و کانتاش، فراری سوپر فست ۵۰۰، بیتزارینی، چند مدل پورشه مدل ۳۵۶ و پورشه ۹۱۱ توربو اشاره کرد.

بنز هیتلر از دیگر خودروهای مهم موزه است؛ خودرویی که از آن نمونه‌ای دیگر در جهان وجود ندارد.

مجموعه‌ای غنی از مدل‌های رولزرویس از جمله رولزرویس سیلور گوست احمد شاه قاجار و مدل افسانه‌ای فانتوم چهار ضدگلوله که زمان تولید آن از ۱۹۵۰ تا ۱۹۵۶ میلادی بود و فقط ۱۸ دستگاه در کل دنیا وجود داشت و یک دستگاه آن ضدگلوله بود که برای خانواده سلطنتی ساخته شده بود.

این خودروها تنها بخشی از خودروهای با ارزش این موزه هستند.