طنز راهکاری برای برقراری ارتباط با مردم و جامعه

خبرگزاری مهر، گروه استان ها، مریم ساحلی: پنج شنبه هفته گذشته پنجمین دوره جشنواره ملی نگاهی به طنز معاصر با عنوان «طنز پهلو ۵» با حضور طنزپردازان برجسته کشور در شهرستان فومن زادگاه «کیومرث صابری فومنی» گل آقای ایران برگزار شد.

نوشین نقوی هیبتی» یکی از شرکت کنندگان این جشنواره بود که موفق شد مقام نخست در بخش «داستان طنز» این جشنواره را به خود اختصاص دهد. بسیاری از اهالی شهر ساحلی انزلی با جهان عروسک‌ها و کلمات او آشنا هستند. این هنرمند توانمند حدود ۱۰ سال است که همراه با همسرش عروسک می‌سازد. عروسک‌هایی که اهل گیلان زمین هستند و چون پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌های ما لباس می‌پوشند.

اما این همه داستان نیست چرا که نوشین بانو قصه این عروسک‌ها را نیز می‌نویسد. قصه‌های زلال آمیخته به طنزی که اغلب با توجه به مسائل روز جامعه نوشته می‌شود و سرشار از اصطلاحات و ضرب المثل‌های گیلکی است. او داستان‌هایش را در فضای اینستاگرام به اشتراک می‌گذارد. داستان‌هایی که می‌توان بارها خواند و هر بار خندید و به فکر فرو رفت.

طنز ابزار قدرتمندی برای آموزش است

نقوی در گفتگو با خبرنگار مهر طنز را یک راهکار دانست و گفت: طنز در حقیقت ابزاری است که می‌تواند در جعبه ابزار انسانی که خواهان برقراری ارتباط با دیگران است قرار بگیرد.

وی تأکید کرد: این ابزار قدرتمند می‌تواند در حوزه‌هایی نظیر آموزش بسیار کارآمد باشد اما باید هوشمندانه از آن بهره مند شد تا به لودگی، تمسخر و مواردی این چنین آلوده نشود.

نویسنده گیلانی همچنین اضافه کرد: وقتی فضای جامعه پذیرای طرح برخی مسائل نیست و احتمال ایجاد سو تفاهم وجود دارد طنز وسیله مؤثری برای جلب نگاه آدم‌ها و آموزش محسوب می‌شود.

نقوی با اشاره به اینکه تا زمانی که یادم هست همواره به صورت پراکنده می‌نوشتم و در مجموع نوشتن را همیشه دوست داشتم، ادامه داد: دلچسب ترین ساعات مدرسه برای من زنگ انشا و تنها امتحانی که برگه اضافه از مراقبان طلب می‌کردم، امتحان همین درس بود، چرا که حرف‌های زیادی برای نوشتن داشتم.

وی اضافه کرد: من می‌نوشتم اما اینکه از چه زمانی این نوشته‌ها شکل و شمایل داستان به خود گرفت را دقیقاً نمی‌توانم بگویم.

این نویسنده گیلانی با بیان اینکه حدود ۱۲ سال پیش قدم به انجمن داستانی گذاشتم که آقای «فرزام امین صالحی» مسئولیت آن را برعهده داشت، اضافه کرد: تصمیم گرفتم در این انجمن داستان بخوانم و از نظرات دیگران بهره مند شوم. از این طریق با چارچوب نوشتن داستان کوتاه آشنا شدم و از همان روز موضوع و حوزه مورد علاقه ام برای نوشتن طنز بود.

نقوی درباره دلایل علاقه خود به طنز گفت: به طنز علاقمند شدم چون در فضای آن احساس راحتی بیشتری داشتم. حس می‌کردم با تنش کمتری دست به گریبان هستم و راحت‌تر می‌توانم حرف بزنم. بر این باورم که با طنز قدرت بیشتری در اختیار دارم و بدون آنکه مخاطب را پشیمان یا دلخور کنم می‌توانم حرف خودم را بیان کنم در واقع با استفاده از طنز به مخاطبم، اطمینان می‌دهم که دشمن او نیستم و می‌توانیم با هم صمیمی باشیم.

تلاش برای آشنایی مردم با فرهنگ اصیلی گیلانی

وی که داستان‌های خود را به صورت فارسی لهجه دار می‌نویسد و مخاطبانش ناخودآگاه روانه فضایی با فرهنگ و زبان گیلکی می‌کند در ادامه اضافه کرد: نوشتن به صورت لهجه دار را انتخاب کردم به این علت که از سویی خیلی دلم می‌خواست اصطلاحات و حال و هوای گیلان را به مخاطبان انتقال دهم، از طرف دیگر نمی‌خواستم خوانندگان داستان‌هایم را محدود به افرادی کنم که مسلط به زبان گیلکی هستند.

این نویسنده گیلانی ادامه داد: دوست داشتم وقتی آدم‌های داستان حرف می‌زنند مشخص باشد گیلانی هستند و در عین حال بتوانم فرهنگ و اصطلاحات خاص استانم را انتقال دهم به نظرم این شیوه‌ای است که مخاطب غیر گیلانی به آشنایی با فرهنگ و زبان گیلکی ترغیب می‌شود.

وی با بیان اینکه این شیوه نگارش در داستان‌های «احمد محمود» هم وجود دارد، افزود: زمانی که آثار این نویسنده را مطالعه می‌کنی کاملاً پیداست که این داستان توسط یک نویسنده جنوبی نوشته شده و البته در منظومه‌های زنده یاد «شیون فومنی» نیز دیده‌ام که فارسی با لهجه گیلکی نوشته شده است. می‌توانم بگویم خوانش برخی از همین منظومه‌ها، سبب شد که من چنین فضایی را انتخاب کنم.

نقوی در ادامه به نقش هنرمندان گیلانی در حفظ لهجه و زبان این استان اشاره و اظهار کرد: ممکن است در برخی حس نیاز به حفظ مقوله‌ای وجود داشته باشد و یا بعضی معتقد باشند که زمانش سپری شده باشد، بنابراین نمی‌توانم با قاطعیت بگویم، هنرمندان چه وظیفه‌ای در این راستا دارند و یا اصلاً در حفظ مقوله‌ای با عنوان زبان گیلکی می‌توانند موفق باشند یا خیر.

وی افزود: اما آنچه که برای من اهمیت دارد این است که از زبان و فرهنگ گیلکی بسیار لذت می برم و دوست دارم مخاطبان خود را با فضای دلنشین فرهنگ گیلان آشنا کرده و آنها را ترغیب کنم در این مسیر حرکت کنند.

این نویسنده گیلان با اشاره به اینکه بازتاب و بازخوردهایی که از مردم درباره نوشته‌های خود دریافت می‌کند فوق العاده و بی نظیر است، ادامه داد: اما این جذابیت و بازتاب برای مهارت نویسندگی من نیست بلکه برای این است که من به دنیایی اشاره می‌کنم که مردم دوستش دارند و روزگاری را برای آنها تداعی می‌کند که در آن زندگی می‌کردند. آنها یه یاد پدربزرگ‌ها، مادربزرگ‌ها، فرهنگ و سنت قدیمی خود می‌افتند، به همین دلیل این داستان‌ها برایشان شیرین و دلچسب است.