نظر محققان درباره فواید چای سبز تغییر کرد

نتایج بررسی‌ها نشان داده است که چای‌ سبز با داشتن مزایای زیاد برای سلامتی و سطح آنتی‌اکسیدان بالا باعث افزایش طول‌ عمر می‌شود اما محققان دانشگاه صنعتی زوریخ سوئیس (ETH) درباره فرضیات گذشته و نحوه عملکرد آن شک دارند.

به نقل از مدیکال‌اکسپرس، مدت‌هاست که فواید سلامتی چای‌ سبز شناخته شده است. این نوشیدنی حاوی کاتچین‌هایی به نام ECG و EGCG است که عمر را طولانی می‌کند. این دو ماده از گروه پلی‌فنل‌ها هستند و به‌عنوان آنتی‌اکسیدان در نظر گرفته می‌شوند، به این معنی که با استرس‌ اکسیداتیو در بدن ناشی از رادیکال‌های آزاد تهاجمی اکسیژن مقابله یا از آن جلوگیری می‌کنند.

تا کنون، تحقیقات بر این مبنا بودند که کاتچین‌ها این رادیکال‌های آزاد را خنثی و در نتیجه از آسیب به سلول‌ها یا DNA جلوگیری می‌کنند. یکی از منابع رادیکال‌های آزاد اکسیژن، متابولیسم است. به‌عنوان‌مثال، این رادیکال‌های آزاد زمانی که میتوکندری‌ها (نیروگاه‌های سلول) برای تولید انرژی کار می‌کنند، آزاد می‌شوند.

محققان ETH به سرپرستی مایکل ریستو، استاد متابولیسم انرژی در گروه علوم و فناوری بهداشت این دانشگاه به همراه همکارانش از دانشگاه ینا آلمان با بررسی بر روی کرم‌های لوله‌ای الگانس (C. elegans) به نتیجه به ظاهر متفاوت و متناقص رسیدند که کاتچین‌های موجود در چای سبز به جای سرکوب استرس‌ اکسیداتیو آن را تقویت می‌کنند.

افزایش موقت استرس‌ اکسیداتیو

گروه ریستو در مطالعه‌ای که به تازگی در مجله Aging منتشر شده است، نشان می‌دهد که این پلی‌فنول‌های چای سبز در ابتدا استرس اکسیداتیو را در کوتاه‌مدت افزایش می‌دهند اما این مورد باعث افزایش قابلیت‌های دفاعی سلول‌ها و ارگانیسم می‌شود. در نتیجه، کاتچین‌های موجود در چای‌ سبز منجر به عمر طولانی‌تر و تناسب اندام بیشتر در نماتدهایی (کرم لوله‌ای) شد که از آن تغذیه کرده بودند.

ریستو افزود: پلی‌فنول‌های چای سبز یا کاتچین‌ها در واقع آنتی‌اکسیدان نیستند بلکه پرواکسیدان‌هایی هستند که توانایی ارگانیسم را برای دفاع از خود، شبیه به واکسیناسیون، بهبود می‌بخشند. با این حال، این افزایش در قابلیت دفاعی نه از طریق سیستم ایمنی، بلکه با فعال‌کردن ژن‌هایی که آنزیم‌های خاصی مانند سوپراکسید دیسموتاز (SOD) و کاتالاز (CTL) را تولید می‌کنند، آشکار می‌شود. این آنزیم‌ها رادیکال‌های آزاد موجود در نماتد را غیر فعال می‌کنند و اساسا آنتی‌اکسیدان‌های درون‌زا هستند.

چای‌ سبز یا کنسانتره

ریستو هر روز چای‌ سبز می‌نوشد و آن را توصیه می‌کند اما استفاده از عصاره یا کنسانتره چای‌ سبز را توصیه نمی‌کند زیرا در غلظت خاصی سمی می‌شود. کاتچین با دوز بالا میتوکندری را به حدی مهار می‌کند که مرگ‌سلولی را به دنبال دارد و می‌تواند به ویژه در کبد خطرناک باشد. هر فردی که این پلی‌فنول‌ها را در دوزهای بیش از حد مصرف کند به اندام‌های خود آسیب می‌زند.

در حالی که بیشتر کاتچین‌ها در انواع چای سبز ژاپنی یافت می‌شود، سایر چای‌های سبز نیز حاوی مقادیر کافی از این پلی‌فنول‌ها هستند. چای سیاه نیز حاوی سطح بسیار پایین‌تری از کاتچین است، زیرا این کاتچین‌ها تا حد زیادی در فرآیند تخمیر از بین می‌روند. ریستو می‌گوید: «به همین دلیل است که چای سبز به چای سیاه ترجیح داده می‌شود.»