ایران: زندان آزادی بیان

بخش انگلیسی صدای آمریکا در گزارشی به وضعیت آزادی بیان در ایران پرداخته است که ترجمه بخشی از آن را در ادامه می خوانید:

امیر سلطانی زندان اوین را به یک «جعبه سیاه» تشبیه می کند که هیچ کس در مورد آن حرف نمی‌زد. مدرسه او پشت زندان اوین واقع بود که زندانیان سیاسی، کنشگران، و روزنامه نگاران در آن حبس بودند.

برخی از دوستان او که در زندان اوین حبس شده بودند، بعد از آزادی داستان‌هایی را از رفتارهای تحقیر آمیز، شلاق خوردن، شکنجه، و اعدام های ساختگی در زندان اوین تعریف کردند.

آقای سلطانی به بخش انگلیسی صدای آمریکا گفت: «[این داستان‌ها] من را که بچه بودم شوکه کرد. هیچ وقت درک نکردم که چرا ایرانی‌ها یا هر فردی بخواهد فرد دیگری را آنطور آزار دهد. آن زندان به کودکی من شکل داد.»

امیر سلطانی

امیر سلطانی، نویسنده رمان صریح «بهشت زهرا» است که به اعتراضات پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ ایران می پردازد. این نویسنده یک سال پس از انقلاب ۵۷، ایران را ترک کرد. او که در حال حاضر در ایالات متحده مستقر است، وقت و زندگی خود را وقف فعالیت‌های حقوق بشری کرده است.

امیر سلطانی به صدای آمریکا گفت: «ماهایی که در غرب، یا دستکم در آمریکا، از نوعی امنیت برخورداریم، موظف هستیم از آزادی‌مان به روش‌های هوشمندانه برای [کمک به] دیگران استفاده کنیم.»

دستکم ۱۵ روزنامه‌نگار در زندان به سر می برند

در ایران، کشوری که رسانه‌های داخلی تحت کنترل دولت هستند، روزنامه‌نگاران، نویسندگان، و کنشگران اغلب با سانسور، پیگردهای قانونی، و حبس مواجه هستند. بنا بر تازه ترین آمار «کمیته حفاظت از روزنامه‌نگاران»، در پایان سال گذشته میلادی، دست‌کم ۱۵ روزنامه‌نگار در ایران در زندان بودند.

یگانه رضائیان، پژوهشگر ارشد کمیته حفاظت از روزنامه‌نگاران می گوید، اغلب روزنامه‌نگاران به ارتکاب جرائم مربوط به تهدید امنیت ملی کشور متهم می‌شوند که پیامدهای جدی برای آزادی مطبوعات دارد.

خانم رضائیان خطراتی را که رسانه های ایرانی با آن‌ها مواجه هستند تجربه کرده است. وی در سال ۲۰۱۴ همراه با همسرش، جیسون رضائیان روزنامه نگار واشنگتن پست، دستگیر و به مدت ۷۲ روز در اوین زندانی شد. شوهرش ۵۴۴ روز (حدود یک سال و نیم) در بازداشت به سر برد.

یگانه رضائیان به صدای آمریکا گفت: «سانسور، فراتر از دستگیری و زندانی کردن روزنامه‌نگاران است؛ سانسور چنان بسط یافته که روزنامه‌نگارها برای امنیت خود، خودشان را سانسور می‌کنند … و این یک رویکرد بسیار خطرناک است.»

وی افزود: «نظام به قدری از قدرت خود علیه روزنامه‌نگاران استفاده کرده است که اکنون [سانسور] از همان ابتدای ابتدا آغاز می‌شود و از همان قدم اول آزادی بیان را می‌کشد.»

کمیته حفاظت از روزنامه‌نگاران، مستقر در نیویورک اعلام کرد که از سال ۲۰۰۳ به این سو چهار روزنامه‌نگار در ایران در حالی که در بازداشت بودند، جان خود را از دست دادند. یک نفر از آنها اعدام شد و سه نفر دیگر آنها در شرایط مشکوکی جان خود را از دست دادند و یا نشانه‌هایی از ضرب و شتم و شکنجه در جسد آنها دیده شده بود.

نماینده ایران در سازمان ملل متحد، روز جمعه، به درخواست صدای آمریکا برای اظهار نظر در این باره پاسخی نداد.

روزنامه‌نگاران حرفشان را می‌زنند

به رغم خطرات موجود، نویسندگان و روزنامه نگاران به اعتراضات خود ادامه می‌دهند. اعضای کانون نویسندگان ایران از صریح ترین آنها هستند.

کانون نویسندگان ایران در سال ۱۹۶۸ میلادی (۱۳۴۷ خورشیدی) برای حمایت از آزادی بیان و مخالفت با سانسور تاسیس شد. مقامات ایران فعالیت این کانون را دو سال پس از انقلاب ممنوع کردند و از آن زمان اعضای کانون مورد آزار و اذیت، تعقیب قضایی و تهدید قرار گرفته‌اند.

امیر سلطانی به صدای آمریکا گفت، اعضای کانون نویسندگان ایران «نگهبانان کلمه هستند، آنها نگهبانان انگیزه های خلاقانه یک تمدن هستند، و آنها چهره فرهنگی این تمدن هستند.»

وی افزود: «کشور، بیدار و زنده و پرجنب و جوش است و صدا دارد. و اینها چیزهایی هستند که این افراد آنها را نشان می‌دهند.»

انجمن قلم آمریکا، این ماه «جایزه آزادی نگارش باربی ۲۰۲۱» را به سه عضو کانون نویسندگان ایران که به خاطر صراحت کلام‌شان به زندان افتاده اند اعطاء کرد.

دریافت کنندگان «جایزه آزادی نگارش باربی ۲۰۲۱»

کیوان باژن رمان‌نویس و روزنامه‌نگار، در سال ۱۳۹۸ به همراه بکتاش آبتین، فیلم‌ساز و رضا خندان مهابادی، منتقد ادبی به اتهام تهدید امنیت ملی و تبلیغ سیاسی علیه نظام محکوم به حبس در زندان شدند.

محکومیت‌های آنها به فعالیت‌هایی از جمله پخش خبرنامه، تدوین یک کتاب در مورد تاریخ کانون نویسندگان و شرکت در مراسم یادبود سایر اعضای کانون مربوط می‌شود؛ فعالیت‌هایی که به گفته مقامات ایرانی، تهدید امنیت ملی محسوب می شوند.