نبود زنجیره تولید آفت اقتصاد کشور/مشکل ما خود تحریمی است

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: بنا نهادن اقتصاد پایدار در یک منطقه ملزم به یک سری فاکتورهایی است که از مجموع قرار گرفتن این پارامترها در کنار هم توسعه متوازن و اقتصادی پویا حاصل می‌شود، چه بسا که در حوزه تولید داخلی سال‌هاست به دلایلی مبرهن یک پای تولید همواره لنگ مانده است که در بسیاری از مواقع بحث نقدینگی، نبود سرمایه‌گذار، عدم همکاری دستگاه‌ها و بانک‌های عامل و… ابزار تعلل و بهانه‌جویی مسئولان دولتی شده است.

به واقع وضعیت سبز تولید در کشور زمانی اتفاق خواهد افتاد که پایدارسازی حمایت اعم از نقدی و غیرنقدی در کنار نگاه عادلانه به تمامی بخش‌ها و مناطق به حقیقت بپیوندد، موضوعی که در طول سال‌های گذشته برخی از استان‌های کشور به خصوص استان اردبیل از آن رنج می‌برد، در حالی که این استان قابلیت‌هایی همچون دشت مغان و بسیاری از پتانسیل‌های طبیعی را در کنار همسایگی با جمهوری آذربایجان و کشورهای حاشیه خزر داشته که اتفاقاً این ظرفیت‌ها می‌تواند برای گسترش تجارت و رسیدن به اقتصادی ایده‌آل نجات‌بخش باشد.

با توجه به اینکه بازار هدف در اقتصاد جهانی حرف اول را می‌زند اما در کشور ما تنها حوزه‌ای که در آن هیچ گونه سرمایه‌گذاری علمی و نقدی صورت نمی‌گیرد شناسایی بازارهای هدف محصولات ایرانی و ایجاد تعامل و ارتباط با آنهاست.

نماینده مردم پارس‌آباد، بیله‌سوار و اصلاندوز در مجلس شورای اسلامی در خصوص نگاه محدود برخی مدیران ملی و محلی به بحث سرمایه‌داری در حوزه‌هایی همچون کشاورزی و صنعت می‌گوید: وضعیت خلق محدودیت برای سرمایه‌گذاران اعم از داخلی و خارجی در کشور به قدری سخت و تأسف‌بار شده است که سهم شهرهای کوچک از اقتصاد ملی با تأثیر پذیرفتن از این موضوع، به وقت بهره‌برداری از تلاش‌ها تقریباً برابر با هیچ است.

*وضعیت تولید کشاورزی در پارس‌آباد را چطور ارزیابی می‌کنید؟

با توجه به اینکه بیشتر ساکنان شهرستان‌های پارس‌آباد، بیله‌سوار و اصلاندوز کشاورز و عشایر هستند متأسفانه با عدم اعمال سیاست‌های صحیح اقتصادی و مدیریتی مشکل تولید در این مناطق گاهاً رو به افزایش است که مصداق این موضوع نبود یک زنجیره مستقل و تثبیت شده در حوزه کشاورزی مغان است.

همانطور که تولید و عرضه بسته به منطقه هدف از یک سری فاکتورها تأثیر پذیرفته و سبب رونق اقتصاد آن منطقه یا افول سطح درآمد می‌شود، باید بگوییم که زنجیره تولید در حوزه کشاورزی استان اردبیل و مشخصاً شهرستان پارس‌آباد و دشت مغان هنوز هم حلقه‌های مفقودی دارد که بارزترین این نواقص نبود صنایع تبدیلی و عدم برخورداری از فرهنگ مناسب شناسایی بازار هدف محصولات تولیدی است.

دشت مغان با قابلیت‌های طبیعی که قطعاً موهبت الهی است در کنار زیرساخت‌های صنعتی خود توانسته تا امروز سهم مهمی را در تأمین نیاز محصولات کشاورزی استان‌های مختلف ایفا کند به طوری که طبق اعلام وزارت جهاد کشاورزی این منطقه سالانه ۴ میلیون تن در ۴۰ نوع و دسته از محصولات کشاورزی را تولید و به بازار داخلی و خارجی عرضه می‌کند.

نبود ثبات در تولید و عرضه محصولات کشاورزی به ویژه در بحث قیمت‌گذاری به قدری شدت یافته است که سالی یک محصول مشخص کشاورزی در استان اردبیل به قیمت خوب به فروش رسیده و سال بعد همان محصول با کیفیت مشخص با قیمتی بسیار پایین به بازار تزریق می‌شود که این موضوع در صورت آسیب‌شناسی دقیق یک آفت جدی در بدنه تولید به حساب می‌آید.

در کنار این مسئله در بحث دامپروری هم‌اکنون ۱۹ هزار و ۵۰۰ رأس دام در کشت و صنعت مغان و ۳ هزار و ۵۰۰ رأس دیگر در شرکت کشت و صنعت پارس پرورش یافته که بهره‌برداری از این ظرفیت به شرط داشتن برنامه مشخص و هدفمند نیاز به محصولات لبنی و پشم را در ۱۵ استان کشور پاسخگو خواهد بود.

*نقصان در زیرساخت فرآوری محصولات کشاورزی در منطقه تا کی ادامه دارد؟

به رغم قابلیت‌های دشت مغان و استان اردبیل در بحث کشاورزی متأسفانه در فرآوری محصولات تولیدی همچنان دچار مشکل هستیم کما اینکه این استان سال‌هاست در بحث تولید دانه‌های روغنی حرفی در سطح ملی برای گفتن دارد که این موضوع باید با شناسایی ابعاد بهره‌برداری و نیازسنجی مورد عنایت دولت واقع شود.

با توجه به اینکه سرمایه‌گذاران زیادی برای ورود به حوزه کشاورزی و سرمایه‌داری در این حوزه اعلام آمادگی می‌کنند اما سنگ‌اندازی مدیران محلی، استانی و حتی ملی زیر پای این تولیدکنندگان سبب شده تا استان اردبیل علی‌رغم قابلیت‌های بی‌نظیر امروز جز استان‌های توسعه‌نیافته کشور باشد.

البته با توجه به اینکه سرمایه‌گذاران زیادی برای ورود به حوزه کشاورزی و سرمایه‌داری در این حوزه اعلام آمادگی می‌کنند اما سنگ‌اندازی مدیران محلی، استانی و حتی ملی زیر پای این تولیدکنندگان سبب شده تا استان اردبیل علی‌رغم قابلیت‌های بی‌نظیر امروز جز استان‌های توسعه‌نیافته کشور باشد.

به عنوان مثال در بحث دانه‌های روغنی مجوز احداث کارخانه پالایش دانه‌های روغنی از ۲ سال گذشته اخذ و سرمایه‌گذار خصوصی با سرمایه اولیه ۶۰۰ میلیارد تومان اعلام آمادگی کرده است، اما در نقطه مقابل و مباحث اداری و دولتی دچار برخی تعلل‌های غیرمتعارف هستیم که این موضوع به تنهایی می‌تواند سبب فرار سرمایه‌گذاران شود.

مانع‌تراشی برای سرمایه‌گذاران و تولیدکنندگان اگر چه از سوی مسئولان ملی نیز مطرح بوده اما گاهاً خودمحدودسازی از سوی برخی مدیران استانی به قدری سبب تأسف می‌شود که باید به اهداف و چارچوب وظایف این دسته از مدیران که قطعاً همراهی شبکه تولید و اقتصاد کشور در راستای پویایی است، شک کرد.

*تأمین زیرساخت‌ها در شهرک گلخانه‌ای به کجا رسید؟

باید اذعان کرد که بر اساس گزارشی که وزیر سابق کشاورزی ارائه داده بود شهرک گلخانه‌ای مغان نه تنها در خاورمیانه که در دنیا بی‌نظیر بوده و در حالی که در برخی کشورهای دیگر حتی ۶۰۰ هکتار شهرک گلخانه‌ای نداریم این شهرک در شهرستان پارس‌آباد در مساحتی بالغ بر یک هزار و ۶۰۰ هکتار بوده که همین موضوع این مجتمع را از پروژه‌های دیگر متمایز کرده است.

لیکن متأسفانه همین ظرفیت عظیم کشاورزی از بی‌مهری دولت و مسئولان در رنج بوده به طوری که ساده‌ترین زیرساخت‌ها من جمله آب، برق و گاز که در بسیاری از کشورهای دنیا به صورت رایگان در اختیار تولیدکنندگان قرار می‌گیرد هنوز در شهرک گلخانه‌ای پارس‌آباد به میزان یک سوم هم ایجاد و تأمین نشده است.

با این وضعیت نامناسب زیرساختی هیچ سرمایه‌گذاری حاضر نخواهد بود تا در این منطقه حضور یافته و نسبت به سرمایه‌داری اقدام کند، در کنار آن بازار هدف این شهرک گلخانه‌ای هنوز مشخص نشده و همین ایرادات مطالعاتی در برخی پروژه‌های برخی نظیر شهرک گلخانه‌ای پارس‌آباد خروجی کار و تلاش سال‌های طولانی را تحت تأثیر سو خود قرار می‌دهد.

*تکلیف بارانداز ریلی پارس‌آباد با توجه به اختلال در روابط ایران و آذربایجان چه خواهد شد؟

هر چند این پروژه در بحث سست شدن روابط ایران و آذربایجان یک مقدار تحت تأثیر قرار گرفت اما ایجاد بارانداز ریلی در پارس‌آباد اکنون به طور حتم نهایی شده و در این مرحله به امضای رئیس جمهور آذربایجان نیاز هست که در کنار توافق بین دو دولت اعم از سفارت‌خانه و وزارتخانه‌ها شاهد ایجاد و افتتاح این بارانداز در منطقه خواهیم بود.

خوشبختانه در این موضوع نظر دولت نسبت به بارانداز ریلی مثبت بوده و تمایل دولت فعلی بر این است که ارتباط راه‌آهن اردبیل با پارس‌آباد با سرعت انجام شده و با تخصیص اعتبارات این پروژه در ردیف پروژه‌های اولویت‌دار باشد.

قطعاً اگر بارانداز ریلی ایجاد، منطقه آزاد تجاری نیز در شمال استان محقق، پایاب سد خداآفرین تکمیل و نهایتاً شهرک گلخانه پارس‌آباد تکمیل شود نه تنها شهرستان پارس‌آباد بلکه استان اردبیل سه برابر ظرفیت اکنون را نه تنها در کشور بلکه در دنیا به نمایش خواهد گذاشت.

*در خصوص استخراج نفت مغان به آخرین اقدامات اشاره‌ای داشته باشید.

پروژه استخراج نفت در مغان با سرعت در حال پیشروی بوده که نزدیک به ۲ کیلومتر از حفاری‌ها در یک نقطه به پایان رسیده و در ۲ نقطه دیگر در منطقه گودبرداری و حفاری را در دستور کار و برنامه داریم اما نیاز اساسی ما در این راستا ایجاد پتروشیمی در استان و منطقه مغان بوده و در کنار آن با رایزنی با پالایشگاه استان همسایه بتوانیم در بحث غنی‌سازی پایگاه‌های استخراج نفت موفق عمل کنیم.

بعد از استخراج موفق نفت در منطقه مغان و راه‌اندازی پتروشیمی قطعاً شاهد آغاز صادرات به کشورهای همسایه خواهیم بود که در این زمینه هم ما و هم مسئولان استانی آینده صنعت نفت در مغان را روشن پیش‌بینی می‌کنیم.

*گمانه‌زنی‌ها در مورد مرکزیت منطقه آزاد تجاری همچنان ادامه دارد، نظر شما در این خصوص چیست؟

با توجه به اینکه ما مجهزترین گمرک کشور را در استان اردبیل و شهرستان بیله‌سوار داریم در کنار آن بازارچه مرزی و همسایگی نزدیک با کشور آذربایجان مناسب‌ترین منطقه برای مرکزیت منطقه آزاد تجاری شهرستان مرزی بیله‌سوار بوده و شرایط و قابلیت‌های منطقه نیز همین مهم را مسجل و ایجاب می‌کند.

اما متأسفانه عده‌ای در عین نداشتن معلومات کافی و صرفاً از سر خودخواهی سر دارند تا مرکزیت این منطقه را در استان تغییر داده که قطعاً در صورت تغییر نظر مسئولان عالی‌رتبه و استانی این پروژه در آینده نه تنها موفق نخواهد بود بلکه دستاوردی برای استان نیز نخواهد داشت.

این مسئله در صورت قطعی شدن ایجاد و راه‌اندازی نیاز به مطالعه دقیق و بررسی موشکافانه دارد تا بتوان در کنار بهره‌برداری موفق از ثمرات این منطقه به اقتصاد استان امیدوار بود، در غیر این صورت منطقه آزاد تجاری استان اردبیل نیز همچون فرودگاه این استان یکی از پروژه‌های ناموفق منطقه خواهد بود.

*وضعیت تخصیص اعتبار به کوریدور شمال استان چگونه است؟

با عنایت به اینکه هم‌اکنون پروژه راه‌های شمال استان اصلی‌ترین مطالبه مردم و مسئولان منطقه بوده و اعتباراتی از ردیف ملی و استانی به تناسب تقویم مشخص به این پروژه اختصاص می‌یابد و با سرعت قابل قبولی در حال اجراست اما سعی داریم تا با جذب اعتبارات بیشتر و قطعی کردن تخصیص اعتبارات ملی پروژه را در آینده‌ای نزدیک به وضعیتی ایده‌آل برسانیم تا بعد از بهره‌برداری شاهد ثمرات آن در استان باشیم.

در سفر اخیر هیئت دولت و ریاست جمهوری به استان اعتبارات خوبی بالغ بر ۸ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان به شهرستان‌پارس‌آباد اختصاص یافت که این بودجه در پروژه‌هایی نظیر جاده مغان و پایاب خداآفرین و پروژه‌های دیگر هزینه می‌شود.

*به نظر شما توسعه متوازنی که ایده‌آل مردم استان بوده اکنون در منطقه تحقق یافته است؟

در پاسخ به این سوال باید بگویم که خیر، چرا که کشور ما از یک نگاه ناعادلانه در تمامی ادوار و حوزه‌ها رنج می‌برد به طوری که برخی مانع‌تراشی‌ها از داخل گاه می‌توان بیش از زور تحریم مردم کشور را معذب کند و این موضوع باید با برنامه و سیاست درست مردم‌داری در رأس مدیریت ملی باشد.

اما با رفع مواردی این چنین در هرم مدیریتی کشور می‌توان به توسعه کشور امیدوار بود و باید در نظر داشت که بدون توسعه یکی از استان‌های کشور از مجموع ۳۲ استان توسعه پایدار ملی هرگز اتفاق نخواهد افتاد و امید داریم مدیران آینده دولت فعلی به خوبی این موضوع در مورد توجه قرار داده و نسبت به رفع مطالبات مردم اقدام کنند.

*با عنایت به انتصابات فعلی در بدنه دولت، فکر می‌کنید مدیران آینده باید به چه شاخصه‌هایی توجه داشته باشند؟

اگر چه هم‌اکنون زمزمه‌های زیادی از اینکه افراد و مسئولان ستادی دولت اکنون در حال بر روی کار آمدن و قبول پست و مسئولیت هستند، شنیده می‌شود اما باید توجه داشته باشیم که نه تنها مسئولان استانی که ملی هم اگر دغدغه رفع مشکلات مردم و ساماندهی به مطالبات آنها را نداشته باشند هیچ راهکار دیگری برای موفقیت دولت فعلی وجود نخواهد داشت.

نظام ما اکنون باید پیرو نظام مردم‌سالاری باشد چه بسا اگر در این انتصابات به مدیران بومی و محلی مسئولیتی محول شود نتیجه این سیاست‌ها ساماندهی امور مناطق مختلف و توسعه موازی خواهد بود.