آیا پافشاری ایران برای کسب تعهد آمریکا به خودداری از خروج مجدد از برجام، نتیجۀ وارونه به بار نخواهد آورد؟

تبلیغ بازرگانی

رافانل ادوارد تد کروز، سناتور جمهوری خواه ایالت تگزاس، روز گذشته با اشاره به پافشاری ایران برای کسب تعهد دولت آمریکا در عدم خروج دوباره از برجام در توئیتی نوشت که «تنها راه برای تحقق این [امر] این است که [برجام] به عنوان یک معاهدۀ [بین‌المللی] به سنا ارائه و در این مجلس به تصویب برسد».

این اظهار نظر سناتور تد کروز یادآوری واقعیتی است که طرفین برجام نه تنها از آغاز بدان آگاه بوده‌اند، بلکه به نظر می‌رسد عامدانه در تدارک توافق از آن پرهیز کرده‌اند. اینکه ماهیت حقوقی برجام چیست تا کنون موضوع گفتگوهای بسیار قرار گرفته، اما نگرش عمومی در این باره اینست که برجام یک معاهدۀ بین‌المللی نیست و هر چند تعهد اخلاقی به بار می‌آورد، متضمن تعهد حقوقی نیست.

طرفین اصلی برجام، جمهوری اسلامی ایران از یکسو و ایالات متحد آمریکا از سوی دیگر، هنگام گفتگو در بارۀ برنامۀ اتمی ایران پیش از ٢٠١۵ که به توافق وین منجر شد، خود به دلایل سیاست داخلی چنین رویکردی را برگزیده و از تدارک یک معاهدۀ بین‌المللی و به کار بردن واژۀ «معاهده» در متن آن به دقت پرهیز کردند و در شکل تدوین نیز از الزامات یک معاهدۀ بین‌المللی دوری گزیدند. باراک اوباما اکثریت پارلمانی را درکنگره از دست داده بود و دولت روحانی نیز خواستار گریز از تسلیم سند توافق به مجلس ایران بود. این چنین برجام به شکل تفاهمی سیاسی میان کشورهای مذاکره کننده تدارک دیده شد و مقامات دو کشور نیز بارها بر این واقعیت تاکید کردند. تائید این سند در قطعنامۀ شورای امنیت، تغییری در ماهیت حقوقی آن ایجاد نمی‌کند.

پافشاری جمهوری اسلامی ایران به کسب تعهد دولت آمریکا به خودداری از خروج مجدد از برجام، در واقع پیش بینی هزینۀ پرداخت چنین رویکردی است، زیرا هر تعهدی و از جمله تعهد به عدم ترک هر معاهده‌ای همواره می‌تواند بر اساس آنچه در همان سند در این زمینه آمده است، مورد بازبینی قرار گیرد.

سناتور تد کروز یادآوری می‌کند که خواست جمهوری اسلامی ایران برای کسب تعهد آمریکا در این زمینه، توافق سیاسی را به یک معاهدۀ بین‌المللی بدل می‌کند که نیازمند تصویب سنای آمریکاست. او در همان توئیت تاکید می‌کند که بایدن از ارجاع این توافق به سنا «هراس» دارد.

جمهوری اسلامی ایران نیز اگر به واقع در جستجوی دست یافتن به توافق در این زمینه است، باید از ارجاع آن به سنا «هراس» داشته باشد، زیرا در چنین صورتی جمهوری خواهان خود را برای جرح و تعدیل و تحمیل شرایط خود بر آن آماده کرده‌اند. درست است که آنان در سنا از اکثریت برخوردار نیستند، اما دموکرات‌ها نیز تنها با اتکا به رای برتر معاون رئیس جمهوری می‌توانند متون خود را به تائید سنا برسانند و همراهی تنها یک سناتور دموکرات با جمهوری خواهان، دولت را از قبولاندن نظر خود باز خواهد داشت. شمار بسیاری از سناتورهای دموکرات تا کنون بارها در بارۀ برنامۀ اتمی ایران هشدار داده و در این زمینه با جمهوری خواهان همراه شده‌اند. ارجاع متن توافق به سنا می‌تواند لغو تحریم‌ها را نیز دشوارتر کند و نتیجه‌ای به بار آورد که وارونۀ خواست ایران باشد.

هر چند ایران و آمریکا هر دو تاکید می‌کنند که خواستار بازگشت به برجام هستند و خانم کامالا هاریس، معاون رئیس جمهوری آمریکا، که در پاریس بسر می‌برد، یکبار دیگر بر این خواست واشینگتن تاکید کرد، این بازگشت، بگفتۀ کارشناسان، برای آمریکا به هر بهائی ممکن نیست و جو بایدن به این منظور نمی‌تواند به هیچیک ار دو خواست یادشدۀ ایران در این زمینه پاسخ مثبت دهد. آنان تاکید می‌کنند که این بر عهدۀ مقامات ایران است که از امکانات طرف مقابل ارزیابی دقیقی داشته باشند، و گر نه پافشاری بر آنچه اصولاً ناممکن است، چنانکه آمد نتایج وارونه به بار خواهد آورد.

دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید

آبونه شوید

اخبار جهان را با بارگیری اَپ ار.اف.ای دنبال کنید