ژائیر بولسونارو و اسلحه: جنگ فرهنگی وارداتی برزیل از آمریکا

ژائیر بولسونارو و اسلحه: جنگ فرهنگی وارداتی برزیل از آمریکا

• کیتی واتسون
• بی‌بی‌سی

۴ ساعت پیش

منبع تصویر، Getty Images

فرهنگ مالکیت اسلحه یکی از عناصر کلیدی تشکیل‌دهنده کارزار انتخاباتی ژائیر بولسونارو در برزیل بود. بعد از سه سال از آن پیروزی، او چه تاثیری بر رابطه این کشور با اسلحه داشته است و نقش سیاست آمریکا چقدر بوده است؟

برنج و لوبیا جایگاه مهمی در قلب بعضی برزیلی‌ها دارند.

با وجود اختلاف عمیقی که بر برزیل حاکم است، و تمایل به سیاسی کردن همه چیز، حداقل تا همین چند وقت پیش می‌شد روی محبوبیت همگانی غذای معروف "فیژوآ" حساب باز کرد. اما ژائیر بولسونارو سعی کرد لوبیای بیچاره را هم سیاسی کند.

او به شوخی گفت "چپ‌ها می‌گویند مردم اسلحه نمی‌خورند، لوبیا می‌خورند. پس دفعه بعد که کسی به منزلتان حمله کرد لوبیا به طرفش شلیک کنید." او چند هفته پیش از آن به منتقدانش که گفته بودند خرید غذا برای برزیلی‌ها مهمتر از خرید اسلحه است حمله کرده بود.

• انتخابات برزیل؛ مردی که او را 'ترامپ برزیل' می‌خوانند، کیست؟
• سوگند رئیس جمهوری دست راستی برزیل: مردی که الگویش ترامپ است
• گزارشی که رئیس‌جمهور برزیل را به 'جنایت علیه بشریت' در زمینه کرونا متهم می‌کند
• حمایت کمیته سنای برزیل از طرح اتهامات جنایی علیه رئیس جمهور

بولسونارو صرفا دارد با این حرف‌ها یک بار دیگر منتقدانش را کاملا نادیده می‌گیرد و دست رد به سینه آن‌ها می‌زند. او در طول کارزار انتخاباتی خود در سال ۲۰۱۸ در برابر حامیان خود با انگشتانش ژست تفنگ می‌گرفت - یکی از اولیت‌های اصلی او در کشوری که یکی از بالاترین نرخ‌های مرگ با اسلحه گرم را دارد آسانتر کردن قوانین مالکیت اسلحه بود.

و روز ۱۵ ژانویه ۲۰۱۹، تنها دو هفته بعد از تصاحب قدرت، به وعده‌های خود عمل کرد. رئیس‌جمهور برزیل با امضای فرمانی نگه داشتن اسلحه در خانه را برای برزیلی‌ها آسانتر کرد و در عین حال مدت مجوز اسلحه را نیز از پنج سال به ده سال افزایش داد.

توضیح تصویر،

آکیرا آندو، مالک باشگاه تیراندازی

او مدعی بود که این قدمی در راه توانمندسازی "شهروندان شرافتمند برزیلی برای احساس امنیت در خانه‌هایشان است."

آن فرمان تازه اول کار بود. آقای رئیس‌جمهور تا به امروز ۳۲ تغییر در قوانین مربوط به اسلحه ایجاد کرده است - از جمله افزایش تعداد اسلحه‌هایی که می‌توانید داشته باشید، کاهش محدودیت‌های مربوط به مهمات، و آزادسازی خرید اسلحه‌های قویتر.

چند سال گذشته برای کسب‌وکار آکیرا آندو، مالک یک باشگاه تیراندازی در شهر آتیبایا در ایالت سائو پائولو، بسیار پربار بوده است.

او می‌گوید بعد از امضای فرمان "تلفن از بس زنگ خورد از جا در رفت. کسانی که حتی تصور داشتن اسلحه خانگی یا ورزشی را هم نمی‌کردند مرتب تماس می‌گرفتند."

او مجبور شده است تعداد کارمندان بخش اداری باشگاه خود را سه برابر کند، باشگاهی که حالا بیش از ۲٫۵۰۰ عضو دارد. این عدد تا همین چهار سال پیش نزدیک به هزار بود.

او اضافه می‌کند که مختصات افرادی که عضو باشگاه می‌شوند نیز در چند سال گذشته عوض شده است. "نقطه قوت ما تیراندازی به عنوان ورزش است، اما مردم برای کسب مجوز اسلحه نیز به اینجا می‌آیند تا در خانه یا سر کار خود اسلحه داشته باشند، تا از خانواده خود مراقبت کنند."

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر،

مساله اسلحه در ایالات متحده بسیار تفرقه‌انداز است

الیاس پائولو کوری، صاحب کسب‌وکار، یکی از همین افراد است. او که سابقه چندانی در تیراندازی ندارد از فضای باشگاه لذت می‌برد، اما در عین حال انگیزه اصلی داشتن اسلحه هم برایش خیلی واضح است.

او می‌گوید "همه خلاف‌کارها اسلحه دارند، چرا ما نباید حق داشته باشیم که در خانه‌های خودمان از خودمان دفاع کنیم؟ اصلا منطقی نیست. امروزه ما در همه اتفاقاتی که در اطرافمان می‌افتد نقش قربانی را داریم" و اضافه می‌کند که بی‌کاری و فقر دارد خشونت‌های مسلحانه را در کشور افزایش می‌دهد.

زمانه در برزیل عوض شده است.

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر،

عضو یکی از باشگاه‌های تیراندازی ریو دو ژانیرو در حال نشان دادن خرید جدیدش

در سال ۲۰۰۳، اساسنامه‌ای برای خلع سلاح تصویب شد که قوانین مالکیت اسلحه را سختتر می‌کرد. یک سال بعد، کارزاری ملی برای خلع سلاح راه افتاد و بیش از نیم میلیون اسلحه جمع شد.

اما در سال ۲۰۰۵، در جریان یک همه‌پرسی از مردم راجع به ممنوعیت کامل فروش اسلحه پرسیده شد. با وجود این که اسلحه یکی از دلایل اصلی مرگ در برزیل است، لابی اسلحه برزیل کارزاری سخت به راه انداخت و بسیاری از مفاهیم آمریکایی مربوط به حق مالکیت اسلحه را وارد کشور کرد - در نهایت مردم با طرح ممنوعیت فروش اسلحه مخالفت کردند.

ملینا ریسو، کارشناس امنیت عمومی و مدیر موسسه ایگاراپی در ریو دو ژانیرو، می‌گوید "دارند گفتمان انجمن ملی سلاح را با شرایط برزیل مطابقت می‌دهند، اما وضع اینجا کاملا متفاوت است."

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر،

ادواردو بولسونارو در تجمعی در حمایت از مالکیت اسلحه

از پادکست رد شوید و به خواندن ادامه دهیدپادکستبه عبارت دیگر

گفتگو با چهره‌های سیاسی، هنری و ادبی از تلویزیون فارسی بی بی سی.

برنامه ها

پایان پادکست

"در برزیل، حمل سلاح حق نیست، نوعی امتیاز است که حکومت به شما می‌دهد و قوانین سختگیرانه‌ای نیز دارد. اما از سال ۲۰۰۵ به بعد، لابی اسلحه تلاش کرده است که طرز فکر برزیلی‌ها را عوض کند. قضیه با بولسونارو شروع نشد."

اما شکی نیست که بولسونارو از زمان کسب قدرت این بحث را مال خود کرده است.

بنا بر گزارش تالار امنیت عمومی برزیل، تعداد اسلحه‌های ثبت‌شده در پلیس فدرال در سال ۲۰۲۰ دو برابر سال ۲۰۱۷ شده بود. و تنها در سال ۲۰۲۰، ۱۸۶۰۷۱ سلاح جدید به ثبت رسید - افزایشی ۹۷ درصدی نسبت به سال قبل از آن.

سامورایی کاسادور (یعنی سامورایی شکارچی) یکی از برندگان این موج جدید است. او که علاقه شدیدی به شکار دارد و در شبکه‌های اجتماعی کار اینفلوئنسری هم می‌کند مرتب در فضای مجازی راجع به اسلحه، مزایای آن و چالش‌هایی که متوجه مالکان اسلحه است حرف می‌زند.

او با توضیح این که خانواده‌اش مخالف اسلحه بودند و آن را برای زندگی و خانواده خطرناک می‌دانستند می‌گوید "اصلا به اسلحه علاقه نداشتم. می‌خواستم بیشتر راجع به این دنیا بدانم و همین باعث شد در این طرز فکر تردید کنم."

سامورایی گراز وحشی شکار می‌کند - تنها حیوانی که شکارش در برزیل قانونی است و آن هم صرفا برای کنترل تعدادش در طبیعت و نه به عنوان ورزش. اما محبوبیت شکار گراز، مانند باقی ابعاد مالکیت اسلحه، رو به افزایش بوده است. بین سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰، تعداد مجوزهای شکاری که صادر شد ۳۰ درصد افزایش داشت.

او می‌گوید "این دنیا من را عوض کرد و به همین خاطر می‌خواهم از تجربه‌ام استفاده کنم و توضیح دهم که اسلحه یک اژدهای هفت‌سر نیست. پای آزادی در میان است. داشتن یا نداشتن اسلحه یک انتخاب است. ما از این حق دفاع خواهیم کرد. رئیس‌جمهورمان همیشه از آن دفاع کرده است. مقدس است."

اما کارشناسان می‌گویند که این نظرات نماینده واقعی مردم برزیل نیستند - کشوری فقیر که ۲۰۰ میلیون جمعیت دارد و تنها در یک سال گذشته شاهد بیش از ۴۰ هزار مرگ ناشی از اسلحه بوده است. نظرسنجی‌های اخیر نشان می‌دهد که بیش از ۶۵ درصد مردم با مالکیت اسلحه موافق نیستند.

برایان وینتر، سردبیر فصلنامه آمریکاز، می‌گوید "این شکل فرهنگ آمریکایی اسلحه قطعا برای بخش‌هایی از جامعه برزیل جذاب است، اما نه برای اکثریت برزیلی‌ها. اکثر برزیلی‌ها در شهرهای بزرگ نواحی ساحلی جنوب‌شرقی و شمال‌شرقی زندگی می‌کنند و این فرهنگ نمایش سلاح‌های تهاجمی در این مناطق اصلا قابل فهم نیست."

پس چرا از آمریکا استراتژی وارد کرده‌اند؟

آقای وینتر می‌گوید "فکر نمی‌کنم استراتژی خاصی در میان باشد، به نظرم بیشتر بازتابی از این واقعیت است که گفتمان سیاسی بولسونارو به میزان زیادی نسخه‌برداری از ترامپ است. واضح است که نگاهی به مساله فرهنگ اسلحه کرده‌اند و با خودشان گفته‌اند شاید به درد بخورد."

اما مساله برای بولسوناروها هم مانند ترامپ‌ها خانوادگی است. ادواردو، پسر رئیس‌جمهور، عضو موثر خاندان محسوب می‌شود و با اشخاصی چون استیو بنن در ارتباط است. و شباهت ژست گرفتن ادواردو بولسونارو با اسلحه به کارهایی که دونالد ترامپ جونیور می‌کند از چشم ناظران برزیلی پنهان نمانده است.

منبع تصویر، Getty Images

به گفته آقای وینتر "چیزی که بیشتر می‌بینیم صحنه‌سازی و ژست گرفتن با ای‌آر-۱۵ است. تصاویری که مثلا قرار است قدرت را برای ما تداعی کنند، اما به نظرم عمدتا تنها یکی دو درجه با تصاویری که طالبان مخابره می‌کند فرق دارند."

اما از این به بعد چه؟ ترامپ دیگر در قدرت نیست و ژائیر بولسونارو هم هنوز اعلام نکرده است که قصد شرکت در انتخابات سال آینده را دارد یا نه.

شکی نیست که همه‌گیری کرونا آسیبی جدی به محبوبیت او زده است، اما در سیاست برزیل یک سال زمان زیادی است. عقاید سیاسی خودتان به کنار، شکی نیست که او بسیار تاثیرگذار بوده است.

ملینا ریسو می‌گوید "وقتی به داده‌ها نگاه می‌کنیم، تمامی مطالعات جدی نشان می‌دهند که وقتی تعداد اسلحه زیاد می‌شود، خشونت نیز زیادتر می‌شود، مخصوصا در کشوری مانند برزیل."

"آسیبی که با تصویب قوانین جدید، تضعیف قوانین نظارتی و تعداد اسلحه‌ای که همین حالا در دست مردم است به برزیل زده‌اند بسیار بزرگ است و باید تا چند سال با پیامدهای متعدد این اقدامات زندگی کنیم."

• خبرهای بیشتر را در کانال تلگرام بی‌‌بی‌سی فارسی دنبال کنید