هدایت جوانان به سمت تحصیلات تکمیلی باعث گران شدن نیروی انسانی برای صنعت شده است

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو به نقل از دانشگاه آزاد، محمدمهدی طهرانچی رییس دانشگاه آزاد در همایش ملی پویش اشتغال گفت: سه سال پیش در جلسه با اتاق بازرگانی اصفهان مسئله‌ای مطرح شد که چرا فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در جذب اشتغال موفق نیستند؟ خوشبختانه با نگاه عالمانه مسئولان اتاق بازرگانی، به طرحی رسیدیم که با اجرای آن امروز یک همایش ملی تحت عنوان پویش اشتغال برگزار شد.

وی افزود: کارکرد و وظیفه دانشگاه صرفاً تربیت تخصصی و ارائه دانش تخصصی به جوانان نیست، اما در کشور ما دیگر کارکرد‌های دانشگاه مورد غفلت قرار گرفته که البته به این دلیل است که این نهاد به عنوان نماد مدرنیته وارد ایران شد و در بدو ورود نیز نام مناسبی برای آن انتخاب نشد. دلیل این نامگذاری نیز به گذشته تمدنی ما و کارکرد مدرسه و مکتب بازمی‌گشت و در آن زمان آشنایی دقیقی نسبت به ابعاد مختلف دانشگاه وجود نداشت و از این نهاد تعلیم و تربیت برداشت ناقصی شد.

طهرانچی با بیان اینکه تربیت تخصصی، مهارتی و اجتماعی سه کارکرد اصلی دانشگاه است، گفت: جوان از سن ۱۴ تا ۲۱ سالگی باید در معرض تربیت اجتماعی و مهارتی قرار گیرد و به همین دلیل است که در دیگر کشور‌ها به مقطع کارشناسی under graduate گفته می‌شود و مقطع تحصیلات تکمیلی نیز به عنوان دوره پیشرفته محسوب می‌شود. به این دلیل هدف از آموزش افرادی که وارد مقطع تحصیلات تکمیلی می‌شوند، تربیت پژوهشگر و افرادی است که بتوانند مرز‌های دانش را گسترش دهند. در این طبقه‌بندی، مقطع کارشناسی به عنوان دوره میانی، بین دبیرستان و دوره پیشرفته قرار دارد.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: این در حالی است که در کشور ما همه دانش تخصصی در دوره کارشناسی به جوان ارائه می‌شود. به همین دلیل تربیت و رشد مهارت فردی و اجتماعی و تربیت اجتماعی در دانشگاه‌های ما ناکام مانده و این چالشی است که اکنون با آن مواجه هستیم.

وی با بیان اینکه سوق دادن جوانان به سمت تحصیلات تکمیلی باعث گران شدن نیروی انسانی برای صنعت شده است، تصریح کرد: صنعت و کار، نیروی مناسب خود را می‌خواهد و این در حالی است که کشور ما نیروی کارشناس برای بازار کار تربیت نکرده و تحصیلات تکمیلی را برای آموزش مناسب بازار کار نیروی تخصصی ملاک قرار داده‌ایم. بدین ترتیب هزینه صنعت و کشاورزی برای استخدام نیروی انسانی متخصص افزایش یافته، چرا که با افزایش میزان تحصیلات، حقوق و دستمزد این فارغ‌التحصیلان نیز افزایش می‌یابد.

عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: پرداختن به تربیت نسل جوان در دانشگاه‌های ما دانش‌محور بوده، نه جامعه‌محور، در حالی که تربیت باید تقاضامحور و با توجه به نیاز جامعه و صنعت انجام می‌شد.

طهرانچی با اشاره به حدیثی نبوی که دوران تربیت فرزندان را به سه مقطع هفت ساله تقسیم کرده است، گفت: براساس این تقسیم‌بندی؛ در هفت سال اول خانواده نقش محوری دارد، هفت سال دوم مربوط به دوران آموزش و هفت سال سوم مربوط به دوران وزارت جوان است و در این دوره است که جوان باید در معیت پدر یا مربی خود - که اکنون نقش آن را سازمان برعهده دارد - وارد اجتماع شود. در واقع همراهی و معیت جوان، با نشستن سرکلاس اتفاق نمی‌افتد. در نهاد دانشگاه که برآمده از مدرنیته بود، سازمان جای مربی را گرفت، اما در کشور ما این سازمان وظیفه تربیت را انجام نمی‌دهد و جوان را آماده ورود به اجتماع نمی‌کند، چرا که تربیت‌ها، کلاس‌محور است و این ضعفی است که نظام آموزش عالی ما با آن مواجه است. البته این موضوع را در مدارس با راه‌اندازی رشته‌های کارودانش تا حدودی حل شده، اما آموزش عالی زیر بار آن نرفت.

وی ادامه داد: در برخی از کشور‌ها دوره لیسانس پنج ساله است که در آن دانشجو سه سال را در محیط دانشگاه و دو سال را در محیط کار طی می‌کند. این در حالی است که در دانشگاه‌های ما از این موضوع غفلت شده و ما دانشجویان را برای پژوهشگری تربیت می‌کنیم. به همین دلیل است که دانشجویان ما وقتی به کشور‌های خارجی می‌روند، جذب شرکت‌ها و صنایع نمی‌شوند و به کار پژوهشی می‌پردازند.

با اجرای طرح پویش، به دنبال تربیت مهارتی و تربیت اجتماعی دانشجویان هستیم
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به اجرای طرح پویش در این دانشگاه، تصریح کرد: با اجرای این طرح، به دنبال تربیت مهارتی و تربیت اجتماعی دانشجویان هستیم، چرا که معتقدیم دوره تربیت تا سن ۲۱ سالگی است و دانشجو تا این سن باید آموزش‌ها و مهارت‌های لازم برای ورود به اجتماع و صنعت را کسب کند. از دانشجویی که ۱۲ سال در مدرسه و ۸ سال در دانشگاه پشت میز نشسته، نمی‌توان انتظار داشت به یکباره وارد محیط سخت کار و اجتماع شود.

طهرانچی خاطرنشان کرد: نکته مهم درباره طرح پویش این است که دانشگاه آزاد اسلامی می‌خواهد با اجرای این طرح و توجه به همه نظام‌های تربیتی، جوان را از ۱۸ سالگی به محیط کار متصل کند. طرح پویش اشتغال دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی طرحی است که در دیگر کشور‌های دنیا نیز بنا به مقتضیات هر کشور، به آن فکر شده و ما نیز متناسب با زیست بوم خود، آن را طراحی کرده و رشد دادیم.

دانشگاه آزاد اسلامی تلاش دارد با اجرای طرح پویش، دانشگاه را زنده کند
وی با تأکید بر اینکه جوان تنها با داشتن دانش تخصصی نمی‌تواند کارآمدی لازم را داشته باشد، گفت: جوان با دانش تخصصی صِرف، زمانی که وارد اجتماع می‌شود، اعتمادبه‌نفس خود را از دست می‌دهد و به تبع آن، امید او نیز از بین می‌رود و چنین جوانی نمی‌تواند آینده خوبی در پیش داشته باشد. طرح پویش اشتغال قرار است رسالت دانشگاه را که همان بخشیدن اعتمادبه‌نفس و امید به جوانان است را زنده کند.

طهرانچی با اشاره به عدم استقبال جوانان از رشته ریاضی و برخی رشته‌های مهندسی، اظهار داشت: رشته ریاضی در کشور ما در حال تعطیل شدن است و اکثر جوانان اکنون به سمت رشته‌های تجربی و فنی حرفه‌ای سوق پیدا کرده‌اند. سؤالی که مطرح می‌شود، این است که آیا کشور ما در آینده به مهندس نیاز ندارد؟ واقعیت این است که جوانان طی این سال‌ها از آموزش عالی در این رشته‌ها ناکارآمدی دیده‌اند و دانشگاه آزاد اسلامی تلاش دارد با اجرای طرح پویش، دانشگاه را زنده کرده و به جوانان تأکید کند که نسبت به آینده آن‌ها حساس است.

عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه طرح پویش در راستای یکی از پنج چرخش تحول‌آفرین تأکید شده در سند تحول و تعالی دانشگاه است، گفت: یکی از این چرخش‌های تحول‌آفرین، چرخش از آموزش حافظه‌محور به سمت یادگیری عمیق، فایده‌محور و بسترسازی دانش بنیان و اشتغال‌زاست، بنابراین طرح پویش را می‌توان در راستای تحقق این تحول دانست.

وی با تأکید بر اینکه دانشگاه به تنهایی نمی‌تواند هویت خود را آموزش حافظه‌محور به یادگیری عمیق و فایده‌محور تغییر دهد، تصریح کرد: در این راستا، نیازمند بکارگیری مدیران و افراد باتجربه در صنایع، کارخانجات و ادارات هستیم تا در کنار دانشگاه، به آموزش و مهارت‌آموزی دانشجویان بپردازند.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به اهمیت حضور همزمان دانشجویان در صنعت، جامعه و تحصیل، گفت: زمانی که دانشجو در حین تحصیل، در جامعه یا صنعت حضور داشته باشد، در معرض سؤالات کاربردی قرار می‌گیرد و آنجاست که درک می‌کند با حافظه محوری نمی‌توان به چالش‌های صنعت و جامعه پاسخ گفت. امروز که در آغاز اجرای برنامه سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی هستیم، به دنبال شرکای علمی و آموزشی جدید هستیم که یکی از این شرکا، اتاق‌های بازرگانی در شهر‌های مختلف است که مجموعه‌ای از برگزیدگان در حوزه‌های صنعت، کشاورزی، معدن و تجارت هستند.

طهرانچی خاطرنشان کرد: دانشگاه آزاد اسلامی به عنوان دانشگاهی برگرفته از مردم، فاقد بروکراسی‌های معمول است و برای تحرک، مجموعه‌ای سیال محسوب می‌شود. از این رو، دانشگاه آزاد اسلامی و اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی می‌توانند در کنار هم فعالیت کرده و محیط اشتغال را به عنوان کلاس درس دوم دانشجویان فراهم کنند تا مفهوم فرهنگ کار، تربیت اجتماعی و انگیزه‌های تربیت تخصصی بهتر را برای جوانان مهیا سازند.

وی با بیان اینکه اجرای طرح پویش، احیای برخی از رشته‌های بدون متقاضی را در پی خواهد داشت، گفت: در مدت اجرای این طرح، در استان اصفهان رشته معدن دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشان که بدون متقاضی شده بود، احیا شد. علاوه بر استان اصفهان، اجرای این طرح در استان زنجان نیز موفقیت‌هایی به همراه داشته است. به عنوان مثال، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان که در رشته شیمی کاملاً بدون متقاضی بود، امسال در قالب طرح پویش ۳۰ دانشجوی شیمی پذیرش کرد. در این طرح، صنعت و دانشگاه هر دو در تربیت تخصصی، مهارتی و اجتماعی نقش‌آفرینی می‌کنند.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در پایان بیان کرد: باید با کمک و همکاری یکدیگر، اتفاق بزرگی در این زمینه رقم بزنیم. دانشگاه محیط کلاس و اجتماع را با هم درانداخته است. از تمامی مسئولان اتاق‌های بازرگانی و رؤسای استان‌ها و واحد‌های دانشگاه آزاد اسلامی که در این امر مهم تلاش می‌کنند و آینده جوانان را تضمین می‌کنند، تشکر و قدردانی می‌کنم.