جوابیه موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس درباره گزارش باشگاه خبرنگاران با عنوان «از سیر تا پیاز مجسمه‌های باغ موزه دفاع مقدس»

به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، چند روز پیش گزارشی با عنوان «از سیر تا پیاز مجسمه‌های باغ موزه دفاع مقدس» در باشگاه خبرنگاران جوان منتشر شد که به ماجرای انتقادها از کیفیت تندیس‌های شهدا در موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس پرداخت. در پی انتشار این گزارش روابط عمومی این مجموعه توضیحاتی ارائه کرده که در ادامه آن را می خوانید:

«بسمه تعالی

چند روز پیش دراخیراً در فضای مجازی تصاویری از برخی ماکت‌های شهدا و فرماندهان دوران هشت سال دفاع مقدس با رویکردی انتقادی منتشر شده است، در واکنش به این اقدام امیر محمدخانی، معاون موزه‌داری موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس گفت که ماکت‌های مورد نظر مربوط به دوره مدیریت قبلی موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس و حدود ۱۱ سال پیش بوده که همان زمان با توجه به آخرین تکنولوژی که در دسترس بوده، ساخته شده و بر همین اساس در دوره جدید مدیریتی موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس برای ساخت ۱۸ تندیس جدید در دستور کار قرار گرفته که این تندیس‌ها به مرور جایگزین تندیس‌های قبلی می‌شوند.

البته معاونت موزه‌داری موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس به این نکته نیز اشاره کرد که ماکت‌های شهدا و فرماندهان قبل از نصب توسط خانواده آن‌ها تایید می‌شود.

اما ماجرا به این کنش و واکنش ختم نشد و حتی پس از توضیحات معاونت موزه‌داری موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس در خصوص ماکت‌های نصب شده در این نهاد فرهنگی-ارزشی، برخی از خبرگزاری‌های رسمی نظیر باشگاه خبرنگاران جوان همچنان پرداختن به ماکت‌های مذکور را در سوژه‌های خبری خود قرار داده و به آن پرداختند.

در این میان نکته حائز اهمیت این است که باشگاه خبرنگاران جوان طی گزارشی تحت عنوان «از سیر تا پیاز مجسمه‌های باغ موزه دفاع مقدس» به موضوع ساخت ماکت‌ها پرداخته و در آن اظهاراتی غیرمستند را به نقل قول از امیر محمدخانی، معاون موزه‎داری موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس منتشر کرده است؛ لذا پیرو انتشار گزارش مذکور در باشگاه خبرنگاران جوان، روابط عمومی و امور بین‌‎الملل موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس توضیحاتی را جهت تنویر افکار عمومی ارائه می‌دهد:

۱- تحریف در انعکاس صحبت‌های معاون موزه‌داری موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس از جمله مواردی است که بار‌ها در گزارش «از سیر تا پیاز مجسمه‌های باغ موزه دفاع مقدس» صورت گرفته است. در حقیقت خبرنگار نه تنها همه صحبت‌های محمدخانی را منعکس نکرده بلکه ابتکار عمل به خرج داده و برخی عبارات که به نظر می‌رسد برگرفته از ذهنیت شخصی شخص خبرنگار و یا منتشرکننده بوده، را به نقل از ایشان مطرح کرده است. برای نمونه در گزارش مذکور از قول معاون موزه‌داری موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس آمده «مردم ما خیلی با مجسمه و تندیس آشنایی ندارند، فرق بین فضای دو بعدی و سه بعدی را نمی‌دانند.» در صورتی که معاون موزه‌داری در گفتگو با خبرنگار از چنین عبارتی استفاده نکرده است. علاوه بر این استفاده از عبارتی تحت عنوان «فضای دوبُعدی» واژه‌ای نادرست بوده و سه بُعدی بودن «فضا» یکی از ویژگی‌های طبیعی هر فضایی محسوب می‌شود. معاون موزه‌داری موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس در مصاحبه خود ضمن تاکید بر لزوم نقد علمی آثار هنری، تحلیل فضای یک موزه سناریو محور را نیازمند بررسی تاثیرات مجموع آثار و عناصر قرار گرفته در آن تالار و توجه به سناریو و روایت تالار‌های قبل و بعد از تالار مورد نظر دانسته است. محمدخانی در این مصاحبه نقد جزء به جزء آثار یک موزه سناریو محور را همچون بیرون کشیدن یک فریم از صد‌ها هزار تصویر قرار گرفته در یک فیلم سینمایی دانسته و تحلیل هر اثر را منوط به تاثیرات نهایی کل یک تالار در اینگونه موزه‌ها قلمداد کرده است. محمدخانی همچنین در مصاحبه اصلی تاکید داشته که نقد و بررسی «آثار هنری دو بُعدی» مانند تابلو‌های نقاشی آثار گرافیکی و عکاسی، با اعلام نظر در مورد آثار سه بُعدی مثل تندیس‌ها و فضا‌های تالار‌ها بسیار متفاوت است. همچنین در این گزارش بخش‌های مهمی حذف شده در صورتی که همان بخش‌ها می‌توانست به رفع بسیاری از شبهات موجود کمک کند. از جمله آنکه محمدخانی در پاسخ سوالی درخصوص کیفیت تندیس‌ها توضیح کاملی را ارائه کرده است. ایشان ضمن لزوم نقد علمی آثار هنری از منظر علم هرمونوتیک، با این سوال توضیح خود را ادامه داده که نظر مخاطب امروز درباره فیلم‌های سینمایی سی و چند سال پیش که در زمان خود بسیار مورد توجه قرار گرفت، چیست؟ فیلم‌های ارزشمندی مثل پرواز در شب، افق و بسیاری فیلم‌های دوران دفاع مقدس که در شرایط و تکنیک‌های موجود در آن روز بسیار تاثیر برانگیز بوده‌اند را می‌توان با آثار همان هنرمندان یا سایر هنرمندان در زمان امروز مقایسه کرد؟ ایشان با تاکید بر استفاده موزه از هنرمندان توانمندی که در هشت سال پیش این آثار را ساخته‌اند و رشد طبیعی هنر تندیس‌سازی هایپر رئال که سابقه چندانی در کشور ندارد، به مخاطب پیشنهاد کرد که بر اساس علم هرمونوتیک برای نقد یک اثر هنری باید به دو موضوع. شرایط و زمان خلق اثر هنری و همچنین قرار گرفتن یک اثر هنری در یک فضای موزه‌ای که شامل عناصر متعدد دیگری در موزه است و جمعاً «مفهوم» را به مخاطب منتقل می‌کند، توجه کرد.

۲- یکی دیگر از نکات مورد توجه در مورد گزارش «از سیر تا پیاز مجسمه‌های باغ موزه دفاع مقدس» این است که در تصاویر مورد استفاده نه تنها از آثار جدید بهره نگرفتند بلکه از تصویر مجسمه‌هایی که متعلق به موزه نیست، استفاده شده. برای نمونه تصویر مجسمه سپهبد شهید سلیمانی که در ابتدای گزارش مذکور آورده شده متعلق به موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع نیست.

در پایان لازم به ذکر است باتوجه به اینکه استفاده از عناوین به صورت دقیق یکی از اصول اولیه خبرنویسی و گزارش‌نویسی است، انتظار می‌رود رسانه‌هایی همچون باشگاه خبرنگاران جوان در خبر و گزارش خود این نکته را رعایت کنند، کما اینکه امیر محمدخانی، معاون موزه‌داری موزه ملی انقلاب است و استفاده عنوان «مدیر باغ موزه دفاع مقدس» در مورد ایشان صحیح نیست و یا در مورد دیگر در اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ با تصویب رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (مدظله العالی) موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس به «موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس» ارتقا پیدا کرد، در نتیجه استفاده از الفاظی «باغ موزه» که به دفعات در گزارش «از سیر تا پیاز مجسمه‌های باغ موزه دفاع مقدس» استفاده شده، ناصواب است.»

انتهای پیام/