نگرانی‌های زنان نظامی افغانستان در حکومت طالبان: به فراموشی سپرده شده‌ایم

نگرانی کارمندان دولت سابق افغانستان که حالا تحت کنترل طالبان باید کار کنند، کم نیست. اما زنان نظامی شاغل در دولت قبلی که پس از خروج نظامیان آمریکا و ائتلاف و فروپاشی دولت مورد حمایت جامعه بین‌المللی در افغانستان مانده‌اند، معتقدند که آنها بیشتر از هر کس دیگری اکنون در معرض خطر هستند.

به دنبال سقوط حکومت طالبان در سال ۲۰۰۱ و روی کار آمدن دولت جدید در افغانستان، نیروهای مسلح نوین این کشور زمینه را برای ورود داوطلبان زن مهیا کردند. قبل از روی کار آمدن دوباره طالبان در تابستان امسال، حدود چهار هزار پرسنل زن در سه ارگان امنیتی وزارت دفاع و ارتش، وزارت داخله و پلیس، و نیز اداره امنیت ملی یا پلیس مخفی افغانستان خدمت می‌کردند.

آنها در سمت‌های مختلفی از کوماندو گرفته تا خلبان و واحدهای جلوگیری از خشونت‌های خانوادگی در حال فعالیت بودند. اما پس از سقوط دولت اشرف غنی در ماه اوت ۲۰۲۱ و قدرت‌گرفتن دوباره طالبان در افغانستان، این زنان نظامی با مشکلات بزرگی روبرو شده و بسیاری از آنها به شدت نگران امنیت خود و خانواده‌هایشان هستند.

یک افسر نظامی در ارتش افغانستان در دولت قبلی، که بنا به ملاحظات امنیتی خود را با نام مستعار «گل هوس» معرفی می‌کند می‌گوید: «یکی از خویشاوندان ما برای گرفتن پاسپورت مراجعه کرده بود. اونجا ازش بایومتریک (اثر انگشت) گرفتند و مشخص شد قبلا نظامی بوده. ماموران طالبان او را گرفتند و به جای نامعلومی بردند. تا هنوز اطلاعی از سرنوشتش نیست.»

گل هوس اما در این نگرانی تنها نیست. یک زن نظامی دیگر که سالها در ارتش افغانستان خدمت کرده و به دلیل مشابه خود را با اسم مستعار «فاطمه» معرفی می‌کند نیز نگرانی مشابهی دارد و می‌گوید: «هویت، آدرس و راه‌های تماس‌مان را از سندهای وزارتخانه پیدا کردند و بعضی از همکارانمان را دستگیر کردند و به جای نامعلومی برده‌اند و تا هنوز اطلاعی از سرنوشت‌شان نیست.»

طالبان عفو عمومی اعلام کرده و گفته‌اند به هیچ یک از کسانی که در دولت قبلی حضور داشته، چه نظامی و چه غیرنظامی، کاری ندارند. وعده‌ای که باور آن، دست‌کم برای افسران زن ارتش و پلیس افغانستان، آسان نیست. یکی از این زنان که نخواست هویتش فاش شود می‌گوید: عفو عمومی که طالبان اعلام کردند، فقط جلوی دوربین هاست، فقط نشان دادند که ما عفو کردیم. اصلا اینجوری نیست. چند تا از زنان نظامی که می‌شناختم را کشتند.»

وی اضافه کرد: «طالبان به لشکر ۷۷۷ نیروی هوایی گفته بودند بیایید و حقوق‌تان را بگیرید. آنهایی که رفتند، دیگر هرگز برنگشتند. هیچ خبری ازشان نیست که زنده‌اند یا مرده.»

بسیاری از زنان نظامی که در دولت سابق افغانستان کار می‌کردند، تنها نان‌آور خانواده بوده‌اند و حالا که دیگر نمی‌توانند کار کنند، علاوه بر مشکل امنیتی، مشکل اقتصادی نیز دارند.

جامعه جهانی از حامیان اصلی زنان شاغل در بخش‌های امنیتی افغانستان بوده است. در بیست سال گذشته حدود صد میلیون دلار از سوی جامعه بین‌المللی برای آموزش زنان نظامی در افغانستان سرمایه‌گذاری شده است.

اکنون اما نظامیان زن افغانستان، از جامعه جهانی، درخواست دیگری دارند، همانطور که یکی از آنها که نخواست هویتش فاش شود گفت: «ما از سازمان‌های مدافع حقوق بشر، جامعه جهانی و ناتو، می‌خواهیم که هرچه زودتر خانم‌هایی را که قبلا نظامی بوده‌اند از افغانستان خارج کنند. ما به فراموشی سپرده شده‌ایم.»

تعداد کمی از این زنان توانسته‌اند پس از روی کار آمدن دوباره طالبان از افغانستان بگریزند، اما اکثریت آنها در داخل کشور گرفتار شده‌اند. گروهی از آنها در تجمعی مخفی در کابل، پایتخت، بیانیه‌ای صادر کردند که طی آن از جامعه جهانی خواسته‌اند به آنها کمک کنند تا از افغانستان خارج شوند.

آمار دقیقی از زنان نظامی که بعد از روی کار آمدن طالبان در افغانستان دستگیر، مفقود یا کشته شده‌اند وجود ندارد، اما هرچه هست این نظامیان زن در یکی از خطرناک‌ترین کشورهای جهان برای زنان، عمیقا نگران آینده‌ای هستند که امید چندانی در افق آن به چشم نمی‌آید.