رویترز: با ادامه توسعه فعالیت‌های هسته‌ای ایران انتظارات از مذاکرات احیای برجام اندک است

در حالی که قدرت‌های جهانی و ایران از روز دوشنبه به منظور تلاش برای نجات توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ به وین بازگشته‌اند، بسیاری انتظار ندارند پیشرفت عمده‌‌ای حاصل شود. چرا که فعالیت‌های هسته‌ای تهران در تلاشی آشکار برای به دست آوردن اهرم فشار علیه غرب ادامه دارد.

به نوشته رویترز، دیپلمات‌ها می‌گویند زمان برای احیای مجدد این پیمان رو به پایان است. تلاش‌ها برای احیای برجام پس از آن صورت می‌گیرد که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین آمریکا، در سال ۲۰۱۸ از برجام خارج شد و تحریم‌ها را بازگرداند.

پیش از این طی ماه‌های آوریل و ژوئن، شش دور مذاکرات غیرمستقیم احیای برجام میان آمریکا و ایران برگزار شده بود. دور جدید پس از وقفه‌ای که با روی کارآمدن ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری جدید ایران، روی داد، آغاز می‌شود.

تیم مذاکره‌کننده جدید تهران خواسته‌هایی را مطرح کرده است که دیپلمات‌های آمریکایی و اروپایی آن را غیرواقعی می‌دانند. آنها تاکید دارند که تمامی تحریم‌های ایالات متحده و اتحادیه اروپا که از سال ۲۰۱۷ علیه ایران اعمال شده است، از جمله تحریم‌های غیر‌مرتبط با برنامه هسته‌ای این کشور، لغو شود.

به موازات آن، درگیری های تهران با آژانس بین المللی انرژی اتمی، بازوی نظارتی سازمان ملل متحد، تشدید شده است. ایران پیشروی در برنامه غنی‌سازی اورانیوم خود را ادامه داده است و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌گوید با بازرسان آن در ایران رفتار بسیار بدی شده است و مقامات ایرانی از کار بازرسان برای نصب مجدد دوربین‌های نظارتی در یک سایت هسته‌ای خودداری کرده‌اند.

یک دیپلمات غربی درگیر در این مذاکرات گفت: «آنها از نظر فنی به اندازه کافی کار می‌کنند تا بتوانند روابط اصلی خود را با غرب تغییر دهند تا بتوانند در آینده گفتگویی در سطحی بیشتر برابر، داشته باشند».

دو دیپلمات اروپایی گفتند که به نظر می رسد ایران صرفاً به قصد انباشت مواد هسته‌ای وکسب دانش بیشتر در این حوزه، در حال وقت‌کشی است.

دیپلمات‌های غربی قبل از آغاز دور هفتم گفته بودند پیش‌فرض آنها این است که مذاکرات با ایران از همان جایی که در ژوئن متوقف شده بود، ادامه پیدا کند. دیپلمات‌های غربی هشدار داده‌اند که اگر ایران به مواضع حداکثری خود ادامه دهد و نتواند وضعیت گذشته همکاری خود را با آژانس بازگرداند، غرب باید به سرعت گزینه‌های دیگر خود را بررسی کند.

مذاکره کننده ارشد ایران و وزیر امور خارجه این کشور هر دو روز جمعه تکرار کردند که لغو کامل تحریم‌ها تنها مورد برای مذاکره در وین خواهد بود.

به نوشته رویترز یکی از دیپلمات‌های اروپایی گفت: «اگر این موضعی است که ایران می‌خواهد روز دوشنبه به آن ادامه دهد، در آن صورت من راه‌حلی را که بتواند از طریق مذاکره به دست آید متصور نیستم.»

چندین دیپلمات گفتند که ایران اکنون بین چهار تا شش هفته از «زمان گریز» که برای جمع کردن کافی مواد شکافت‌پذیر برای ساخت یک سلاح هسته‌ای نیاز است، فاصله دارد. اگرچه آنها هشدار داده‌اند که ایران هنوز حدود دو سال تا به دست آوردن توانایی ساخت بمب هسته‌ای با استفاده از آن موارد فاصله دارد.

رویترز می‌نویسد در صورت شکست مذاکرات، این احتمال وجود دارد که ایالات متحده و متحدانش در ابتدا در ماه آینده میلادی در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از طریق درخواست برای برگزاری یک نشست اضطراری، با ایران مقابله کنند.

با این حال، آنها همچنین می خواهند تلاش کنند روسیه را که نفوذ سیاسی بر ایران دارد و چین را که فضای تنفس اقتصادی را از طریق خرید نفت برای تهران فراهم می کند، در کنار خود نگه دارند؛ زیرا در ابتدا به دنبال گزینه‌های دیپلماتیک دیگر هستند.

دیپلمات‌ها می‌گویند یک سناریو که واشنگتن پیشنهاد کرده این است که تا زمانی که توافق دائمی حاصل نشده باشد، بر سر یک توافق موقت نامحدود با تهران مذاکره شود. با این حال، آنها می‌گویند که این کار زمان می برد و هیچ یقینی وجود ندارد که جمهوری اسلامی علاقه‌ای به آن داشته باشد.

هنری رم، تحلیلگر سازمان اوراسیا در یادداشتی گفت: «ایران ممکن است چنین محاسبه کند که پیشرفت‌های هسته‌ای بدون محدودیت، و تولید سانتریفیوژ بدون نظارت، فشار بیشتری را بر غرب وارد می‌کند تا سریعا در مذاکرات عقب نشینی کند.»

او ادامه می‌‌دهد: «اما احتمالا این امر نتیجه معکوس دارد و نشان می‌دهد که تیم جدید ایران علاقه‌ای به حل و فصل موضوع هسته‌ای ندارد و در سال آینده ممکن است [غرب] به سمت یک سیاست قهرآمیزتر حرکت کند.»