شهروندان تهرانی: خیلی وقت ها یخچالمان خالی است، میوه مال خانه های لاکچری است

 شهروندان تهرانی: خیلی وقت‌ها یخچالمان خالی است، میوه مال خانه‌های لاکچری است

روز سه‌شنبه ۹ آذر ۱۴۰۰، «مصطفی دارایی‌نژاد»، رییس «اتحادیه بارفروشان تهران» به رسانه‌های ایران گفت پرتقال، کیوی، انار، سیب و نارنگی در میدان‌های تره‌بار مانده‌اند و مردم توانایی خرید آن‌ها را ندارند.

او کاهش قدرت خرید مردم را عامل کاهش ۵۰ درصدی مصرف میوه در ایران دانسته است.

این اظهارات، هم توسط میوه فروشان شهر تهران و هم مردمی که با شهروندخبرنگار «ایران‌وایر» گفت‌و‌گو کرده‌اند، تایید می‌شود. آن‌ها می‌گویند در اغلب موارد زورشان به خرید میوه نمی‌رسد.

***

انار امسال هم جزو لوکس‌ترین میوه‌های پاییزی است. قیمت آن در میوه‌فروشی‌ها از ۳۰ هزار تومان گذشته است. سال گذشته هم قیمت انار خبرساز شد و از ۲۰ هزار تومان گذشت. کشاورزان اما در آن زمان علت گرانی انار را دلالی در بازار میوه عنوان کرده‌اند.

یا دلالی در بازار میوه تمامی ندارد یا عوامل دیگری موجب گرانی بی‌رویه اصلی‌ترین کالاهای زندگی مردم، یعنی محصولات میوه و تره‌بار می‌شود. اما چیزی که پر واضح است، گرانی کالاهای اساسی و به طور خاص، میوه در سال ۱۴۰۰، چیزی فراتر همه چهل و چند سال گذشته است.

یک میوه فروش در محله «صادقیه» تهران که خود را «حاجی ارزونی» معرفی می‌کند و تابلوی مغازه را نیز با همین نام نصب کرده است، در مورد گرانی میوه و استقبال مردم برای خرید آن می‌گوید: «خدا را شاهد می‌گیرم که سود ما بیشتر نشده است. میوه دست‌چین و درجه یک در هر دوره‌‌ای گران بوده ولی قبول دارم امسال از همیشه گران‌تر است؛ مثلا پرتقال تامسون جنوب یک دست در مغازه کیلویی ۲۹هزار تومان است و همه می‌گویند خیلی گران است اما هیچ کس نمی‌گوید من کیلویی ۲۵هزار تومان برای آن پول داده‌‌ام. علاوه براین، هم باید هزینه‌های مغازه و زندگی‌‌ خود را تامین کنم و هم ریسک تلفات و خرابی آن را بپذیرم.»

حاجی ارزونی در مورد قیمت سایر میوه‌ها این طور می‌گوید: «موز کیلویی ۳۳هزار تومان، نارنگی ۳۲هزار تومان، سیب ۲۷هزار تومان، گوجه فرنگی ۱۷هزار و ۵۰۰ تومان و خیار ۱۴هزار تومان است. استقبال از خرید میوه، مخصوصا از ما میوه فروش‌ها، به شدت نسبت به گذشته کم شده است. البته قبول دارم که مردم توانایی خرید میوه با این قیمت‌ها را ندارند و کاسبی ما هم هر روز کساد‌تر می‌شود.»

او در پایان صحبت‌هایش می‌گوید: «تنها کاری که از دستم بر می‌آید، این است که میوه‌‌ای که امروز می‌خرم و تا پس فردا نمی‌توانم بفروشم را داخل سینی می‌چینم و جلوی در مغازه می‌گذارم و با نصف قیمت اصلی می‌فروشم که مردم بتوانند سوا کنند و میوه‌های بهتر و سالم‌تر را با ۵۰ درصد قیمت بخرند. خلاصه اوضاع خیلی خراب است و هیچ کس هم نمی‌داند مقصرش کیست.»

آقایی که مشتری یک میوه فروشی در شرق تهران است، می‌گوید: «ما قبلا هر بار برای خرید چیزهایی مثل گوجه، سیب‌زمینی و پیاز که لازمه آشپزی و آشپزخانه بود، به میوه فروشی می‌آمدیم و چند کیلو هم میوه فصل می‌خریدیم و می‌رفتیم؛ مثلا پاییز و زمستان سیب و پرتقال می‌خریدیم، تابستان هندوانه. همیشه در یخچال خانه‌مان میوه فصل پیدا می‌شد. اما حالا پرتقالی که سه چهارتای آن یک کیلو می‌شود و قیمتش بالای ۲۵ هزار تومان است را نمی‌توانیم هر روز بخوریم. میوه ما شده است برای وقتی که میهمان داریم یا وقتی مناسبتی می‌شود.»

کمی مکث می‌کند و می‌گوید: «به قول جوان‌های امروزی، میوه هم مال خانه‌های لاکچری است دیگر!»

او توضیح می‌دهد که حالا اغلب برای خرید اقلامی مثل گوجه و پیاز هم به میادین تره‌بار می‌رود که قیمت کمتری بپردازد: «البته که جنس تره‌بار به خوبی جنس مغازه نیست اما اگر بگردی و در صف بایستی، شاید بتوانی یک جنس تا حدودی مقبول را با قیمت کمتری بخری. اما در این میادین هم همه نوع میوه پیدا نمی‌شود. هر چیزی که گران شود، در تره‌بار نایاب می‌شود.»

میادین میوه وتره بار مکان‌هایی برای ارایه محصولات غذایی و تره‌بار هستند که تقریبا در تمامی مناطق تهران وجود دارند و توسط شهرداری اداره می‌شوند . همه چیز در این میادین نرخ مصوب دارند؛ مثلا موز را نمی‌توانند بیش‌تر از کیلویی ۲۸هزار تومان بفروشند. بنابراین اگر قیمت محصولی در میدان اصلی که تمامی غرفه‌داران تره‌بار از آن‌جا بار می‌گیرند، با نرخ مصوب هم‌خوانی نداشته باشد و یا سود آن‌چنانی نداشته باشد، غرفه‌دار آن محصول را نمی‌آورد؛ مثلا درسه ماه بهار ۱۴۰۰، در هیچ یک از میادین میوه و تره‌بار موز وجود نداشت و علت آن هم این بود که قیمت موز به نرخ مصوب سازمان میادین نمی‌خورد. بنابراین، با وجود قیمت‌های مناسب در تره‌بار، امکان وجود نداشتن برخی میوه‌ها و اقلام محصولات اساسی در این سازمان هست.

«سهیلا» ساکن مرکز تهران است. او در این زمینه می‌گوید: «من تمامی خرید هفتگی‌‌ خود، از جمله میوه و تره‌بار و محصولات لبنی و سوپر مارکتی را از تره‌بار می‌خرم و بیشتر تره‌بار‌ها غرفه‌های دست‌چین دارند که میوه‌ها را با قیمت بالاتری می‌فروشند ولی امکان سوا کردن و انتخاب هست و معمولا کیفیت قابل قبولی دارند.»

سهیلا صحبت‌هایش را ادامه می‌دهد و می‌گوید: «طبیعتا میوه‌های سازمان میوه و تره‌بار با میوه دست‌چین شده سوپر میوه‌ها یکی نیست اما کیفیت غیر قابل قبولی هم ندارد و از لحاظ قیمت هم، قیمت میوه‌های تره‌بار بسیار مناسب‌تر است؛ مثلا من دیروز از تره‌بار خرید کردم، قیمت پرتقال تامسون کیلویی ۹هزار و ۸۰۰ تومان بود، نارنگی کیلویی ۱۳هزار و ۲۰۰ و سیب کیلویی ۱۱هزار تومان. قیمت‌هایی‌ هیچ ربطی به قیمت‌های فضایی و نجومی سوپر میوه‌ها نداشتند. ضمن این که مثلا انار که چند سالی است در پاییز به قول جوان‌ها میوه لاکچری حساب می‌شود و در میوه فروشی‌ها قیمت آن به کیلویی ۳۰هزار تومان می‌رسد، در تره‌بار کیلویی ۱۷هزار تومان است.»

او سری تکان می‌دهد و می‌گوید: «با این که قیمت‌ها در میادین تره‌بار بهتر هستند اما باز هم آن‌قدر قیمت‌ها بالا رفته‌اند که هر روز توان خریدمان کمتر می‌شود؛ مثلا من اگر در هفته‌ دو سه کیلو پرتقال و نارنگی می‌خریدم، حالا به یک کیلو و نیم کیلو از هر میوه‌ای اکتفا می‌کنم. وقتی نیست، چه کنیم؟ این وضعیت فقط هم مال ما نیست. من نزدیک به ۲۰ سال است از تره‌بار خرید می‌کنم و به نظرم امسال به دلیل قیمت‌ها، میزان خرید مردم از همیشه کمتر است. معمولا میادین تره‌بار خیلی شلوغ نیستند در حالی که پارسال همین موقع، واقعا در یک ساعت‌هایی جای سوزن انداختن در تره‌بار نبود. شاید به دلیل نسبی بودن همه چیز، قیمت‌های تره‌بار معقول‌تر به نظر می‌رسند. اما با همین قیمت‌های تره‌بار، هزینه‌های جاری خرید از این میادین برای یک هفته بین ۵۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومان می‌شود و برای کارمندان و کارگران با مجموع دریافتی متوسط چهار میلیون تومان در ماه، بسیار هزینه زیادی است. آن‌ها مجبورند تا جایی که می‌توانند، از سر و ته خریدشان بزنند و روزهایی در ماه را با یخچال تقریبا خالی بگذرانند.»

خبرگزاری «ایمنا» در گزارشی که اردیبهشت ۱۴۰۰ منتشر کرد، نوشت: «داده‌های مرکز آمار ایران از میزان هزینه‌های زندگی چنین نشان می‌دهند که کف هزینه زندگی در کلان‌شهری چون تهران برای هر خانوار حدود ۱۰ میلیون تومان در ماه است. این آمار کف هزینه زندگی در ارزان‌ترین استان کشور، یعنی سیستان و بلوچستان را حدود ۶. ۵ میلیون تومان و به طور متوسط در سطح کشور، بیش از هشت میلیون تومان نشان می‌دهد.»

«حسن» راننده «اسنپ» است. او در مورد گرانی قیمت محصولات میوه و تره‌بار این طور می‌گوید: «راستش من با توجه به شغلم، معمولا از نقاط مختلف شهر گذر می‌کنم. اغلب در مناطق جنوبی شهر تهران وانتی‌هایی هستند که گاهی فقط یک محصول ارایه می‌کنند، گاهی هم دو تا سه محصول؛ مثلا در تابستان، یک وانت گوشه خیابان ایستاده و بارش هندوانه است، ۲۰۰ متر جلوتر وانت دیگری خیار و گوجه می‌فروشد و چند متر آن طرف‌تر وانت دیگری سیب زمینی و پیاز و….»

او توضیح می‌دهد که معمولا قیمت اقلامی که در این وانت‌ها فروخته می‌شوند، به نسبت از جاهای دیگر ارزان‌تر است زیرا به طور مستقیم از سر زمین برای فروش آورده می‌شوند: «اگر این وانت‌ها را در طول روز ببینیم و قیمت میوه و جنس میوه‌ آن‌ها خوب باشد، برای خانه خرید می‌کنم. اگر هم نبینم یا دخلم جواب ندهد، نمی‌خرم. دیگر این طور نیست که همیشه در خانه‌ها میوه باشد. خیلی وقت‌ها یخچال ما خالی است.»

تبسم متدین، شهروندخبرنگار، تهران / ایران وایر
 
فیلمها و خبرهای بیشتر در کانال تلگرام پیک ایران