بازنشستگی آنگلا مرکل؛ از پختن سوپ سیب‌زمینی تا سفر به ایتالیا

آنگلا مرکل عاشق پختن سوپ سیب‌زمینی و کیک آلوست؛ خوراکی‌های پاییزی آلمان. اما در هفته‌های گذشته او وقتی برای آشپزی نداشته است. مطابق قوانین آلمان پس از انتخابات و تا تشکیل دولت جدید، صدراعظم پیشین همچنان اداره امور را در دست دارد، اما از روز ۸ دسامبر (۱۷ آذر) این دوران گذار رسما به پایان می‌رسد و مرکل پس از نزدیک به ۱۶ سال صدراعظمی خانه‌نشین می‌شود. البته او نتوانست رکورد "پدر سیاسی‌اش"؛ هلموت کهل را بشکند. کهل در سال ۱۹۹۸ پس از ۵۸۷۰ روز صدراعظمی از این سمت خداحافظی کرد و از لحاظ طول دوران صداراعظمی آلمان همچنان رکورددار است.

در هفته‌های گذشته، مرکل بسیاری از کارها را برای آخرین بار انجام داد: نشستن در جایگاه کابینه دولت در مجلس آلمان، اداره کابینه دولت و یا ریاست جلسه بحران کرونا با حضور نخست‌وزیران ایالتی.

ارتش آلمان در یک مراسم رسمی و با یک مارش نظامی ویژه با مرکل خداحافظی کرد.

مرکل همچنین در هفته‌های گذشته برای آخرین بار به عنوان صدراعظم به بسیاری از پایتخت‌های دنیا سفر کرد؛ پاریس، لندن و واشنگتن. در نشست کشورهای گروه ۲۰، نخست‌وزیر ایتالیا گفت امیدوار است در آینده مرکل را بیشتر در ایتالیا ببیند و البته "در موقعیت‌هایی کمی راحت‌تر و آسوده‌تر". مرکل در پاسخ گفت که او به زودی می‌تواند عشقش به ایتالیا را با شیوه دیگری نمایان سازد، زمانی که دیگر صدراعظم نخواهد بود.

مرکل اما در ادبیات سیاسی آلمان همچنان صدراعظم خواهد بود و از او با این عنوان یاد خواهد شد: صدراعظمی که دیگر در خدمت نیست یا صدراعظم سابق.

هلموت کهل، ملقب به پدر سیاسی آنگلا مرکل

از آشپزی تا ورود به یک داستان جنایی

اولین روز مرکل به عنوان صدراعظم سابق در واقع به معنای آغاز زندگی‌ جدیدی خواهد بود که او تاکنون خیلی روشن در باره آن حرف نزده است. در ماه ژوئیه زمانی که مرکل در واشنگتن بود و یک دکترای افتخاری دیگر را کسب کرد، در این باره که پس از پایان صدراعظی چه می‌خواهد بکند گفت اول باید کمی استراحت کند و بنابراین هیچ دعوتی را نمی‌پذیرد. او افزود ابتدا باید این واقعیت را بپذیرد که وظایفی را که تا کنون بر عهده او بود، حالا فرد دیگری انجام خواهد داد اما بلافاصله اضافه کرد: «فکر می‌کنم این برایم خیلی خوب خواهد بود.»

مرکل گفت، در وقت آزادی که حال انتظار او را می‌کشد، در این باره فکر خواهد کرد که "واقعا به چه چیزهایی علاقه دارد". او برای این کار در ۱۶ سال گذشته وقت کمی داشته است. مرکل ادامه داد: «بعد شاید سعی کنم چیزی بخوانم، چشمانم بسته می‌شوند و کمی می‌خوابم و بعد ببینیم کجا دوباره بیدار می‌شوم.»

فعلا برای روزهای آینده یک عکاس هنری و یک نویسنده داستان‌های جنایی اوقات مرکل را رزرو کرده‌اند. "آندریاس موهه" عکس‌هایی دوتایی و تکی از صدراعظم گرفته که او را در کمال آرامش و در یک تنهایی درخشان نشان می‌دهند و از این عکس‌ها نمایشگاهی هم برپا کرده است.

"داوید سفیر" نویسنده داستان‌های جنایی نیز بر این عقیده است که آنگلا مرکل بدون مشغله‌های کاری‌اش به سرعت خسته می‌شود. او در کتاب جنایی-کمدی‌اش "میس مرکل" صدراعظم را به خانه تعطیلاتش در برندنبورگ می‌برد و در آنجا او را در یک زندگی روستایی به تصویر می‌کشد. نویسنده در این کتاب، با الهام از داستان‌های خانم مارپل، نوشته آگاتا کریستی، مرکل را که فقط در حال راه‌پیمایی و آشپزی است با یک پرونده قتل روبرو می‌کند.

"خانه تعطیلات مرکل در "هوهن‌والده

بازنشستگی بی‌دغدغه مالی

آنگلا مرکل ۱۷ ژوئیه امسال ۶۷ ساله شد. او بر خلاف بسیاری از هم‌سن‌هایش در آلمان، برای دوران بازنشستگی‌اش هیچ دغدغه مالی نخواهد داشت. در حال حاضر مرکل ماهیانه ۲۵ هزار یورو حقوق صدراعظمی دریافت می‌کند که این حقوق را به طور کامل تا سه ماه پس از پایان شغلش دریافت خواهد کرد. پس از آن حداکثر تا ۲۱ ماه نیمی از این مبلغ را دریافت می‌کند.

او همچنین ماهیانه ۱۰ هزار یورو بابت ۳۰ سال نمایندگی مجلس آلمان دریافت می‌کند.

حقوق بازنشستگی دائمی آنگلا مرکل با توجه به سمت‌هایی که او داشته تعیین می‌شود؛ وزیر، نماینده مجلس و صدراعظم. بر اساس قانونی که در سال ۱۹۵۳ تصویب شد، صدراعظمی که حداقل چهار سال در این پست باشد به طور مادام‌العمر ۲۷.۷۴ درصد از حقوقی را که در زمان بازنشستگی می‌گرفته، دریافت می‌کند. به ازای هر سالی که بیشتر از چهار سال صدراعظم بوده ۲.۳۹۱۶۷ درصد به حقوق او اضافه می‌شود اما حداکثر تا ۷۱.۷۵ درصد.

بدین ترتیب آنگلا مرکل تا پایان عمرش ماهیانه حدود ۱۵ هزار یورو حقوق بازنشستگی می‌گیرد. علاوه بر این او تا آخر عمرش حق استفاده از محافظ شخصی، یک خودروی کاری و یک دفتر در ساختمان بوندس‌تاگ، پارلمان آلمان در برلین را دارد. مرکل برای این دفتر تقاضای یک رییس دفتر، یک معاون رییس دفتر، دو سخنگو، سه مسئول امور اداری و دو راننده کرده است.

آنگلا مرکل در سال ۱۹۹۷ در پست وزارت محیط زیست

شغل دوم پس از صدراعظمی

تمامی کسانی که در دولت آلمان بوده‌اند تا پایان عمر باید اسرار دولتی را حفظ کنند و اجازه صحبت کردن در این باره را ندارند. اما می‌توانند به فعالیت‌های اقتصادی بپردازند. همچنین به دلیل ارتباطات سیاسی گسترده‌ای که دارند، می‌توانند به عنوان مشاور فعالیت کنند.

برخی از پیشینیان مرکل به طور کامل به فعالیت‌های اقتصادی مشغول شدند از جمله هلموت اشمیت که در سال ۱۹۸۲ مسئولیت انتشارات هفته نامه "دی‌تسایت" را بر عهده گرفت و نیز تا پایان عمرش به عنوان سخنران کار می‌کرد. او در مصاحبه‌ای در سال ۲۰۱۲ گفت: «من این را برای خودم مقرر کرده‌ام که برای هر سخنرانی کمتر از ۱۵ هزار دلار نگیرم.»

اما بیشتر از هلموت اشمیت، دو صدراعظم سابق دیگر هلموت کهل و گرهارد شرودر از گذشته سیاسی خود برای کسب درآمد استفاده کردند. کهل یک شرکت برای مشاوره سیاسی و استراتژی تاسیس کرد و به عنوان لابیست و مشاور درآمد زیادی کسب کرد.

گرهارد شرودر نیز علیرغم تمامی انتقادات در سال ۲۰۰۵ تنها چند ماه پس از پایان صدراعظمی‌اش برای خط لوله گازی نورد استریم فعالانه وارد عمل شد؛ شرکتی که زیرمجموعه شرکت روسی گازپروم است. او در زمان صدراعظمی‌اش نیز برای احداث این خط لوله بسیار تلاش کرده بود.

آنگلا مرکل در کنار همسرش، یوآخیم زاوئر در سال ۲۰۲۱

اما در سال‌های اخیر این قانون مصوب شده که اعضای سابق دولت وقتی قصد فعالیت اقتصادی دارند باید بررسی شود که فعالیت‌شان "تاثیر مخربی بر منافع عمومی" نداشته باشد. یک کمیسیون اخلاقی به دولت توصیه کرده که در صورت شک داشتن به این مسئله می‌توانند تا ۱۸ ماه صبر کنند و این فعالیت را متوقف کنند.

اما آنگلا مرکل هنوز فاش نکرده که می‌خواهد یک شغل جدید داشته باشد یا ترجیح می‌دهد به فعالیت‌های داوطلبانه بپردازد. چیزی که مشخص است این است که او فعلا در برلین می‌ماند و همسرش یوآخیم زاوئر ۷۲ ساله که متخصص شیمی کوانتوم است نیز فعلا قصد بازنشستگی ندارد. او پروفسور دانشگاه هومبولت برلین است و قرارداد او به عنوان محقق ارشد تا سال ۲۰۲۲ اعتبار دارد.

• سیاستمدارانی که آنگلا مرکل آمدن و رفتن‌شان را به چشم دید

  مرکل و سیاستمداران ایتالیایی

  آنگلا مرکل ۲۲ نوامبر سال ۲۰۰۵ به عنوان صدراعظم آلمان وارد صحنه سیاسی شد و ظرف ۱۶ سال، با شخصیت‌های مهم سیاسی در جهان دیدار و گفت‌وگو داشت. در برخی کشورها باید تنها یکی دو نام را به خاطر می‌سپرد اما در برخی هر سال نخست‌وزیران عوض می‌شدند. از ایتالیا شروع کنیم: در ایتالیا تا ماه مه سال ۲۰۰۶ طرف گفت‌وگوی مرکل سیلویو برلوسکونی بود...

• سیاستمدارانی که آنگلا مرکل آمدن و رفتن‌شان را به چشم دید

  برلوسکونی، پرودی، باز هم برلوسکونی

  پس از برلوسکونی، رومانو پرودی آمد و بعد از او البته برلوسکونی دوباره به قدرت بازگشت. اما در نوامبر سال ۲۰۱۱ ماریو مونتی جای برلوسکونی را گرفت...

• سیاستمدارانی که آنگلا مرکل آمدن و رفتن‌شان را به چشم دید

  سومین نخست وزیر ایتالیا

  در نوامبر سال ۲۰۱۱ ماریو مونتی جانشین برلوسکونی شد. او تا ۲۰۱۳ نخست وزیر ایتالیا بود.

• سیاستمدارانی که آنگلا مرکل آمدن و رفتن‌شان را به چشم دید

  باز هم یک طرف گفت‌وگوی دیگر

  دوران نخست‌وزیری مونتی هم کوتاه بود: انریکو لتا. او از آوریل ۲۰۱۳ تا فوریه ۲۰۱۴ نخست وزیر ایتالیا بود.

• سیاستمدارانی که آنگلا مرکل آمدن و رفتن‌شان را به چشم دید

  ماتئو رنتزی هم آمد و کوتاه ماند و رفت

  دولت رنتزی هم مستعجل بود. او فوریه ۲۰۱۴ نخست وزیر ایتالیا شد و دسامبر ۲۰۱۶ از قدرت کناره‌گیری کرد.

• سیاستمدارانی که آنگلا مرکل آمدن و رفتن‌شان را به چشم دید

  هفتمین نخست وزیری که مرکل در ایتالیا دید

  پس از رنتزی، پائولو جنتیلونی نخست وزیر ایتالیا شد: تا تابستان ۲۰۱۸.

• سیاستمدارانی که آنگلا مرکل آمدن و رفتن‌شان را به چشم دید

  آخرین نخست وزیر ایتالیا در دوران صدراعظمی مرکل

  ماریو دراگی از ۱۳ فوریه ۲۰۲۱ نخست وزیر ایتالیاست. آشنایی مرکل و دراگی اما به سال‌ها پیش بازمی‌گردد؛ دراگی ۸ سال ریاست بانک مرکزی اروپا را به عهده داشت.

• سیاستمدارانی که آنگلا مرکل آمدن و رفتن‌شان را به چشم دید

  مرکل و دولتمردان فرانسه

  سال ۲۰۰۵ در فرانسه طرف گفتگوی او ژاک شیراک بود. او از سال ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۷ رئیس جمهور فرانسه بود.

• سیاستمدارانی که آنگلا مرکل آمدن و رفتن‌شان را به چشم دید

  مرکل و سارکوزی

  پس از شیراک نوبت نیکولا سارکوزی بود که بر مسند قدرت تکیه زند و طرف گفتگوی مرکل باشد.

• سیاستمدارانی که آنگلا مرکل آمدن و رفتن‌شان را به چشم دید

  مرکل و فرانسوا اولاند

  پس از او فرانسوا اولاند رئیس جمهور فرانسه شد. رویدادهای تکان‌دهنده‌ای مانند عملیات‌های تروریستی سال ۲۰۱۵ در فرانسه دو مقام را به هم نزدیک‌تر کردند.

• سیاستمدارانی که آنگلا مرکل آمدن و رفتن‌شان را به چشم دید

  روابط تنگاتنگ آلمان و فرانسه در دوران مکرون

  مرکل جانشین اولاند را هم تجربه کرد؛ امانوئل مکرون. او هم همچون اولاند سیاست تحکیم روابط فرانسه با آلمان را دنبال می‌کند.

• سیاستمدارانی که آنگلا مرکل آمدن و رفتن‌شان را به چشم دید

  مرکل این رؤسای جمهور را در آمریکا تجربه کرد

  مرکل هم‌دوره با دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا بود؛ طرف گفتگویی نه چندان راحت برای مرکل. برای چهار سال تا آمدن جو بایدن، رئیس جمهور دموکرات.

• سیاستمدارانی که آنگلا مرکل آمدن و رفتن‌شان را به چشم دید

  آغاز صدراعظمی مرکل هم‌دوره با بوش

  پیش از روی کار آمدن ترامپ، او دو رئیس جمهور دیگر آمریکا را هم تجربه کرده بود: یکی جرج دبلیو بوش (تا سال ۲۰۰۹) و دیگری ...

• سیاستمدارانی که آنگلا مرکل آمدن و رفتن‌شان را به چشم دید

  مرکل و اوباما

  باراک اوباما. مرکل آمدن و رفتن باراک اوباما را هم دید (۲۰۱۷- ۲۰۰۹).

• سیاستمدارانی که آنگلا مرکل آمدن و رفتن‌شان را به چشم دید

  رابطه‌ نه چندان گرم ترامپ و مرکل

  سال ۲۰۱۷ دونالد ترامپ روی کار آمد؛ رئیس جمهور جمهوری‌خواه آمریکا که رابطه‌اش با صدراعظم آلمان چون همتایان پیشین، چندان گرم و دوستانه نبود.

• سیاستمدارانی که آنگلا مرکل آمدن و رفتن‌شان را به چشم دید

  ترامپ رفت، بایدن آمد

  اما دوران ترامپ همیشگی نبود. او هم رفت و جو بایدن بر مسند ریاست جمهوری آمریکا تکیه زد. این‌بار بایدن است که خداحافظی مرکل را از قدرت می‌بیند.

• سیاستمدارانی که آنگلا مرکل آمدن و رفتن‌شان را به چشم دید

  مرکل هم‌دوره با تونی بلر، براون، کامرون و ...

  مرکل با تونی بلر نخست وزیر بریتانیا هم‌دوران بود و پایان دوران نخست‌وزیری او را هم تجربه کرد. بلر تا ژوئن ۲۰۰۷ نخست وزیر بریتانیا بود. پس از بلر، نوبت گوردون براون رسید. پس از براون طرف گفت‌وگوی مرکل، دیوید کامرون بود که تا سال ۲۰۱۶ نخست وزیر بریتانیا بود.

• سیاستمدارانی که آنگلا مرکل آمدن و رفتن‌شان را به چشم دید

  تنها نخست وزیر زن بریتانیا در دوران مرکل

  با آمدن ترزا می، مرکل یکی از معدود زنان عرصه سیاست در این سطح را نیز در طول ۱۶ سال صدراعظمی‌اش تجربه کرد (۲۰۱۶ تا سال ۲۰۱۹).

• سیاستمدارانی که آنگلا مرکل آمدن و رفتن‌شان را به چشم دید

  آخرین نخست وزیر بریتانیا در دوران صدراعظمی مرکل

  از ژوئیه ۲۰۱۹ بوریس جانسون ساکن شماره ۱۰۰ خیابان داونینگ است.

• سیاستمدارانی که آنگلا مرکل آمدن و رفتن‌شان را به چشم دید

  مرکل و سیاستمداران لوکزامبورگ

  در لوگزمبورگ، مسند نخست‌وزیری بر خلاف کشورهای یاد شده، مدت‌ها به سیاستمداری به نام ژان کلود یونکر وفادار بود؛ از ۱۹۹۵ تا ۲۰۱۳. یونکر پس از آن تا سال ۲۰۱۹ رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا بود. پس از او از سال ۲۰۱۳ بتل نخست وزیر لوکزامبورگ است.

• سیاستمدارانی که آنگلا مرکل آمدن و رفتن‌شان را به چشم دید

  چین و تنها دو نام

  در مورد شرق دور مرکل لازم نبود نام‌های زیادی را به خاطر بسپارد: او هو جیان‌تائو را شناخت که در سال ۲۰۰۲ دبیر کل حزب کمونیست چین و رئیس جمهور این کشور و تا ۲۰۱۲ بر سر قدرت بود و ...

• سیاستمدارانی که آنگلا مرکل آمدن و رفتن‌شان را به چشم دید

  مرکل و شی جین بینگ

  شی جین پینگ که در نوامبر ۲۰۱۲ رهبر حزب کمونیست چین شد و از مارس ۲۰۱۳ به عنوان هفتمین رئیس جمهور جمهوری خلق چین بر مسند قدرت است.

• سیاستمدارانی که آنگلا مرکل آمدن و رفتن‌شان را به چشم دید

  در هند هم خبری از تغییر سیاستمداران نبود

  در هند هم مرکل در تمامی دوران صدراعظمی‌اش شاهد تنها یک تغییر در سطح نخست‌وزیری این کشور بود: مانموهان سینگ از ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۴ عهده‌دار این مسئولیت بود و ...

• سیاستمدارانی که آنگلا مرکل آمدن و رفتن‌شان را به چشم دید

  مرکل و نارندرا

  پس از او نارندرا مودی آمد که از ۲۰۱۴ تاکنون نخست وزیر هند است.

• سیاستمدارانی که آنگلا مرکل آمدن و رفتن‌شان را به چشم دید

  دولتمردان هلند در دوران مرکل

  در هلند در این ۱۶ سال مرکل شاهد دو تغییر در سطح نخست‌وزیران بود: تا اکتبر ۲۰۱۰ پتر بالکننده نخست وزیر بود که بعد جایش را به مارک روته داد.

• سیاستمدارانی که آنگلا مرکل آمدن و رفتن‌شان را به چشم دید

  مرکل و طرف گفت‌گویش در روسیه

  برای به خاطر سپردن نام‌های سران روسیه مرکل نباید زحمت زیادی به خود می‌داد. او باید تنها دو نام را به خاطر می‌سپرد: نخست ولادیمیر پوتین ...

• سیاستمدارانی که آنگلا مرکل آمدن و رفتن‌شان را به چشم دید

  اول پوتین و آخر پوتین

  و نام دیگر دیمیتری مدودف که از ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲ باید جانشین پوتین می‌شد و صندلی را گرم نگه می‌داشت تا پوتین با یک وقفه دوباره رئیس جمهور شود.

• سیاستمدارانی که آنگلا مرکل آمدن و رفتن‌شان را به چشم دید

  مرکل و دولتمردان اسپانیا

  مرکل در اسپانیا پایان دوران نخست وزیری خوزه رودریگز زاپاترو (از سال ۲۰۰۰۴ تا ۲۰۱۱) را تجربه کرد و سپس آمدن ماریانو راخوی که تا ۲۰۱۸ نخست وزیر اسپانیا بود. از ژوئیه ۲۰۱۸ پدرو سانچز نخست وزیر اسپانیاست.

• سیاستمدارانی که آنگلا مرکل آمدن و رفتن‌شان را به چشم دید

  مرکل و ترکیه: نخست وزیر و رئیس جمهوری به نام اردوغان

  در ترکیه تجربه او با رجب طیب اردوغان در مقام نخست وزیری آغاز شد. پس از او از اوت ۲۰۱۴ تا مه ۲۰۱۶ احمد داووداوغلو نخست وزیر بود و در سال ۲۰۱۸ بن‌علی ییلدیریم جانشین احمد داوداوغلو و نخست وزیر ترکیه شد و تا تغییر نظام حکومتی ترکیه به جمهوری ریاستی عهده‌دار این مقام بود. در سال ۲۰۱۸ اردوغان به عنوان نخستین رئیس جمهور نظام ریاستی ترکیه برای یک دوره پنج ساله دیگر بر کرسی قدرت تکیه زد.

• سیاستمدارانی که آنگلا مرکل آمدن و رفتن‌شان را به چشم دید

  ژاپن ۹ نخست وزیر عوض کرد

  در دوران او ژاپن ۹ نخست وزیر عوض کرد. مرکل کوئیزومی را تجربه کرد (از ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۶). از ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۷ شینزو آبه نخست وزیر شد. بعد از یک سال و برای یکسال فوکودا نود و یکمین نخست‌وزیر ژاپن شد. بعد ۴ نخست وزیر دیگر آمدند و رفتند تا دسامبر ۲۰۱۲ که دوباره شینزو آبه نخست وزیر شد، این بار تا ۲۰۲۰. پس از او دو نخست وزیر دیگر آمدند که کنونی فومیو کیشیدا نام دارد که از اکتبر ۲۰۲۱ صدمین نخست وزیر ژاپن است.

• سیاستمدارانی که آنگلا مرکل آمدن و رفتن‌شان را به چشم دید

  مرکل نه آمدن او را دید و نه رفتنش را

  وقتی مرکل سر کار آمد، الیزابت دوم، ملکه بریتانیا بود. او کماکان در همین مقام است، حال آن که مرکل از قدرت کناره‌گیری می‌کند.