گزارش‌های رسانه‌ای: تعداد کودکان کار در ایران در یک سال گذشته افزایش یافته است

در یک سال گذشته تعداد کودکان کار در ایران افزایش پیدا کرده است. در این میان، همشهری آنلاین می‌نویسد، حل مشکل کودکان خیابانی سال‌هاست که در کشور به یک معضل اصلی تبدیل شده است.

با وجود این‌که در بسیاری موارد همایش‌ها، نشست‌ها و گردهمایی‌های تخصصی زیادی در مورد این موضوع برگزار می‌شود که منتهی به اخذ تصمیمات نیز شده است، واقعیت‌های موجود در خیابان‌ها، به ویژه در پایتخت، نشان می‌دهد که کودکان خیابانی کشور همچنان در غفلت مسئولان در گوشه و کنار شهر مشغول کسب درآمدند.

• آماری از کودکان کار در دسترس نیست!

خبرگزاری فارس عنوان کرده است که ۱۳ سازمان متولی موضوع کودکان کار هستند، اما آماری از تعداد این کودکان وجود ندارد.

رئیس اورژانس اجتماعی ایران، در یک مصاحبه تلویزیونی عنوان کرده است: بر اساس آمار سال ۹۶ وزارت کار ۵۰۰ هزار کودک کار در سطح کشور وجود دارد. وی کودکان کار را به سه گروه، کودکان کار کارگاهی، کودکان کار در خیابان و کودکان زباله‌گرد تقسیم کرده است.

محمود علی‌گو گفت: بر اساس اطلاعات سازمان‌های مردم‌نهاد، در تهران نزدیک به ۴ هزار کودک زباله‌گرد وجود دارد.

مهدی عیسی‌زاده رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی نیز یادآور شده است: ۱۳ دستگاه مسئول کودکان کار هستند، اما بعد از ۴۲ سال هنوز آمار مشخصی از کودکان ارائه نشده و این باعث شرمندگی است.

به گفته وحید قبادی‌دانا رئیس سازمان بهزیستی کشور، کودکان زباله‌گرد از سوی پیمانکاران در محله‌های شهری به کار گرفته می‌شوند و این پیمانکاران زیر نظر شهرداری هستند.

• چه کسی مسئول است؟

محمد غفاری‌زاده، کارشناس بهزیستی خراسان رضوی در گفت‌وگو با قدس آنلاین گفته است: این درست است که دستگاه‌های مختلفی در ساماندهی کودکان کار دیده شده‌اند، اما بسیاری از این دستگاه‌ها هیچ نقشی در این زمینه بر عهده نمی‌گیرند و شرح وظایفی که برایشان در خصوص توانمندسازی این کودکان در نظر گرفته شده است را به درستی اجرا نمی‌کنند، بیرون گود نشسته فقط نظاره‌گر این موضوع هستند.

همشهری آنلاین نوشته است چندین نهاد متولی نابسامانی کودکان خیابانی هستند، از جمله نیروی انتظامی، وزارت دادگستری، وزارت بهداشت، وزارت کار، شهرداری، سازمان بیمه، سازمان صدا و سیما، جمعیت هلال احمر، وزارت آموزش و پرورش و کمیته امداد. و ادامه داده است که: تجربه نشان داده هر مسئولیتی که میان سازمان ها و نهادهای گوناگون دولتی تقسیم شود، نتیجه هر چیزی خواهد بود جز به سرانجام رسیدن مسئولیتی که مشخص شده است.

طرح جمع آوری کودکان کاردر تهران در واپسین روزهای شهریور ۱۳۹۶ آغاز شد و بلافاصله انتقاد نسبت به انجام آن و حاشیه‌های پیش آمده جنجال به پا کرد؛ از فرستادن کودکان به «اردوگاه یاور» در ورامین و تراشیدن موی سر کودکان تا اعلام رد مرزی کودکان کار مهاجر، و تجاوز به ۹۰ درصد این کودکان حواشی اجرای این طرح بود.

• فقر، عامل سوء استفاده از کودکان

خبرگزاری ایرنا در گزارشی میدانی که ۱۴ مرداد ۱۴۰۰ منتشر کرده است، در تهران به سراغ کودکان شوش و «محله غربتی‌ها» رفته و به بررسی مصائب آنها پرداخته است که حتی از حداقل‌ها زندگی نیز بی‌بهره‌اند، و با اعتیاد، اجبار به ازدواج، خشونت‌های جسمی، روحی و جنسی، سوء تغذیه، بی‌شناسنامگی، و انواع بیماری‌های پوستی و بهداشتی دست به گریبان هستند.

علاوه بر این مصائب، به گفته فاطمه اشرفی مدیرعامل انجمن حمایت از زنان و کودکان پناهنده، کودکان کار و خیابانی بیش از سایر کودکان در معرض قاچاق قرار دارند یا قربانی قاچاق هستند.

وی در گفت‌وگو با انصاف‌نیوز، به آمار ۳۵ درصدی قاچاق کودکان کار در ایران اشاره کرده است.

محمد غفاری‌زاده، می‌گوید: بحث اقتصاد و مشکلات معیشتی نخستین عامل به وجود آمدن کودکان کار و خیابانی است.

این در حالی است که به گفته محمود علی‌گو، گردش مالی در حوزه کودکان خیابانی بیش از هزار میلیارد [تومان] فقط در شهر تهران است.

معصومه فروتن، معاون اجتماعی بهزیستی استان فارس می‌گوید: بسیاری از خانواده‌ها به دلیل شرایط و وضع نامناسب اقتصادی، کودکان را برای کار به خیابان می‌فرستند.

حسن موسوی چلک رئیس انجمن مددکاران اجتماعی می‌گوید: هشدار می‌دهم تعداد کودکان بیشتر هم خواهد شد. به شکل‌های مختلف بچه‌ها برای تامین معیشت خانواده‌شان مجبور می‌شوند کار کنند.

با وجود این‌که بسیاری از مسئولان می‌گویند بیشتر کودکان کار اتباع بیگانه هستند، اما پریسا پیرخندان، مددکار اجتماعی، به باشگاه خبرنگاران جوان گفته است: طبق تحقیق مرکز رفاه دانشگاه علوم پزشکی در سال ۹۵، از بین کودکان کار ۴۶ درصد ایرانی و ۵۳ درصد کودکان افغانی بودند، اما در سال ۹۹ آمار نشان می‌دهد که ۶۲.۵ درصد کودکان کار ایرانی هستند و ۳۷.۵ درصد کودکان مهاجر.