سوزن‌دوزی، هنر پنهان اصفهان

آفتاب‌‌نیوز :

شاید بیشتر ما با شنیدن نام سوزن‌دوزی در سال‌های اخیر به یاد هنر دست زنان بلوچ و زنان خطه جنوب بیفتیم، اما سوزن‌دوزی و رودوزی‌های سنتی در همین اصفهان خودمان ریشه درازی دارد و آن‌طور که زنان هنرمند اصفهانی می‌گویند ۱۷ نوع سوزن‌دوزی توسط مادربزرگ‌ها و مادران ما در اصفهان انجام می‌شده و آن‌ها تلاش دارند بار دیگر این هنر‌ها را ترویج دهند. بخشی از این هنر اصیل و زیبا به همت مرکز تخصصی بانوان آفتاب وابسته به سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری اصفهان طی روز‌های گذشته در نمایشگاه «سفیران نصف‌جهان» و در قالب مدرسه استاد شاگردی در انگورستان ملک به نمایش گذاشته شد.

در این نمایشگاه آثاری از مینا نصیری، ناهید معقولی، آفاق امیریان و مژگان همایون‌نژاد از پیشاگامان دوخت و ترویج انواع سوزن‌دوزی‌های ایرانی به همراه شاگردان آن‌ها به نمایش درآمد و پرچمی که توسط یکی از زنان هنرمند اصفهانی رودوزی شده رونمایی شد. این پرچم قرار است در بارگاه امامزاده هلال ابن علی (ع) کاشان مورد استفاده قرار گیرد.

شادی فضلی، مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری اصفهان در مراسم افتتاحیه نمایشگاه سفیران نصف‌جهان، گفت: صنایع‌دستی یکی از مهم‌ترین عوامل رشد تولید ناخالص ملی کشورمان محسوب می‌شود و در کنار صنعت گردشگری، می‌تواند موجب ایجاد اشتغال پایدار شود. زنان هنرمند حاضر در این نمایشگاه نیز تأکید داشتند به واسطه این تولیدات، بانوان بسیاری صاحب اشتغال پایدار شده و خانواده‌های زیادی موفق به کسب درآمد شده‌اند.

وی ادامه داد: بیش از نیمی از انواع صنایع‌دستی در کشورمان توسط هنرمندان زن تولید می‌شود. شهر اصفهان نیز همواره مهد هنر‌های زیبا و پایتخت فرهنگی صنایع‌دستی در قرن‌های متمادی بوده است. ذوق، هنر و پشتکار هنرمندان اصفهانی به‌گونه‌ای است که تولیدات دست‌ساز آن‌ها مورد اقبال گردشگران داخلی و خارجی است.

فضلی از شهردار، اعضای شورای اسلامی شهر اصفهان و سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری درخواست کرد از طرح ایجاد «مدرسه استاد شاگردی» که حدود سه سال پیش در شورای مهارت استان مصوب شد حمایت کنند تا به مرحله اجرا برسد و همچنین مکانی به برپایی نمایشگاه‌های دائمی و فصلی برای نمایش دست‌سازه‌های زنان هنرمند اصفهانی اختصاص دهند.

همچنین فرزانه کلاهدوزان، عضو کمیسیون فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شورای اسلامی شهر اصفهان این شهر را خاستگاه و منزلگاه هنرمندان دانست و اظهار کرد: روش آموزشی استاد شاگردی یکی از روش‌های بسیار موثر برای انتقال هنر میان نسل‌ها و پایداری رشته‌های هنری است که می‌تواند در سایر رشته‌ها و مشاغل نیز مورد استفاده قرار گیرد.

وی افزود: با توجه به افزایش فارغ‌التحصیلان دانشگاهی که گاهی از مهارت متناسب با رشته تحصیلی خود برخوردار نیستند، نیاز است این روش در تمام دانشگاه‌های کشور ترویج شود. روش استاد شاگردی در پیشینه فرهنگی و هنری کشور و شهرمان وجود دارد و جای خالی این روش که نوعی رابطه تربیتی میان استاد و هنرآموز نیز در آن وجود دارد در آموزش و پرورش و آموزش عالی ما احساس می‌شود.

کلاهدوزان، زنان را پیشگام و تمدن‌ساز دانست و تأکید کرد برپایی نمایشگاه سفیران نصف‌جهان می‌تواند آغازی برای برداشتن گام‌های بزرگ‌تر برای معرفی و ترویج هنر‌های فاخر و همچنین بروز خلاقیت در هنر‌های جدید باشد.

رسول میرباقری، رئیس کمیسیون عمران، معماری و شهرسازی شورای اسلامی شهر اصفهان نیز در این مراسم با تبریک ولادت حضرت زینب (س) بیان کرد: تمام عالم هستی باید به ایستادگی همراه با صلابت آن حضرت در مقابل دیکتاتور زمانه خود افتخار کند.

وی با اشاره به پیش‌رو بودن زنان در هنر‌های ظریف افزود: پرداختن به استعداد‌ها و توانمندی‌های زنان از جمله دغدغه‌های مهم ما در شورای اسلامی شهر اصفهان است که امیدوارم بتوانیم با ایجاد تسهیلاتی از هنر زنان هنرمند اصفهان و ظرفیت‌های آن‌ها حمایت کنیم.

به گزارش روابط عمومی سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری اصفهان، در ادامه مجتبی شاه‌مرادی، معاون فرهنگی شهردار اصفهان با بیان اینکه هنر ایران‌زمین مدیون مردان و زنان بسیاری بوده، گفت: برخی از این هنر‌ها مانند فرش‌بافی سابقه بیشتری در میان بانوان کشورمان دارد که آکنده از هنر است و دختران و زنان این سرزمین هنوز با بافت فرش هنرآفرینی می‌کنند. یکی دیگر از این هنر‌های فاخر نیز، رودوزی و سوزن‌دوزی است.

وی با بیان اینکه رودوزی صرفاً هنری تزئینی نبوده و کاملاً کاربردی بوده، بیان کرد: امروزه به دنبال این هستیم که هنر و صنایع‌دستی را کاربردی کنیم در حالی که این امر در گذشته وجود داشته و رودوزی یکی از تجلیات بارز مصرف هنر بوده است.

شاه‌مرادی آمیختگی با کاربرد در زندگی را وجه تمایز هنر‌های اصیل و هنر‌های امروزی دانست و خاطرنشان کرد: زنان ایرانی همواره تمایل داشته و دارند که همه چیز در محل زیست آن‌ها زیبا باشد. اگر قرار است اصفهان شهر زندگی باشد، این هنر‌ها باید همچنان در زندگی ما جاری باشد و اگر فرزندان ما در معرض این هنر‌ها قرار گیرند، دیگر پای آن‌ها در مواجهه با هر پدیده جدیدی نمی‌لغزد و ذائقه آن‌ها تغییر نمی‌کند.

معاون فرهنگی شهردار اصفهان با تمجید از تلاش بانوان هنرمند اصفهانی برای ترویج هنر رودوزی، ابراز امیدواری کرد چشمان همه ما به تماشای این آثار فاخر عادت کند.

همچنین لیلا لندی اصفهانی، رئیس دفتر تخصصی بانوان آفتاب وابسته به سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری اصفهان در این مراسم گفت: اصفهان مهد هنر و پایتخت فرهنگ ایران است و با اینکه رودوزی‌های اصفهان در گذشته حرف اول را در کشور می‌زده، این هنر کم‌کم به فراموشی سپرده شده است، اما با برگزاری این نمایشگاه تلاش کردیم این هنر بار دیگر ترویج داده شود.

وی افزود: درخواست پیشکسوتان این هنر اختصاص مکانی ثابت برای رساندن هنرجویان خود به اشتغال پایدار و برگزاری نمایشگاه‌های فصلی و دائمی است، چون متأسفانه برخی دست‌سازه‌های موجود در بازارچه‌ها از کیفیت خوبی برخوردار نیستند و هنرجویان نیز به اشتغال پایدار نمی‌رسند.

لندی پرداختن به هنر را از راه‌های پیشگیری از افسردگی دانست و گفت: در کنار پیگیری راه‌اندازی مدرسه استاد شاگردی، امیدوارم به همت شهرداری اصفهان، دفتر امور بانوان استانداری، کمیته بانوان شورای اسلامی شهر و اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری مکانی به نمایشگاه دائمی این آثار اختصاص یابد.