وحدت حوزه و دانشگاه نیازمند یک کار نظام‌مند فکری است

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، به نقل از دانشگاه آزاد اسلامی، آئین بزرگداشت روز وحدت حوزه و دانشگاه،  با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی رستمی رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، محمدعلی زلفی‌گل وزیر علوم، تحقیقات و فناوری،  بهرام عین‌الهی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی، آیت‌الله علی‌اکبر رشاد رئیس شورای سیاستگذاری حوزه‌های علمیه استان تهران،  غلامعلی حدادعادل رئیس شورای تحول و ارتقای علوم انسانی، حجت‌الاسلام والمسلمین  محمد شریفانی مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی و جمعی از روسای دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه، اندیشمندان و صاحب‌نظران حوزوی و دانشگاهی در تالار باغ موزه نگارستان دانشگاه تهران برگزار شد.

 طهرانچی در این مراسم با تسلیت ایام شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) و گرامیداشت روز وحدت حوزه و دانشگاه، گفت: موضوع وحدت حوزه و دانشگاه، یک بحث بنیادی است، چرا که هر دو نهاد، از موسسات تمدنی محسوب می‌شوند.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه برای وحدت باید به چهار مولفه مبانی ساختاری و هدف و روش توجه داشت، اظهار داشت: نگاه امام خمینی (ره) در وحدت علم و دین را می‌توان در کتاب «چهل حدیث» مشاهده کرد.

وی با اشاره به اهمیت تعامل و وحدت علم و دین، خاطرنشان کرد: مقام معظم رهبری سال ۱۳۶۸ در دیدار جمعى از دانشجویان و طلّاب به مناسبت روز وحدت حوزه و دانشگاه بیان داشتند «در نظام اسلامی، علم و دین پابه‌پا باید حرکت کند. وحدت حوزه و دانشگاه، یعنی این دو شعبه هستند از یک مؤسّسه؛ مؤسّسه علم و دین. مؤسّسه علم و دین یک مؤسّسه است و علم و دین با هم هستند؛ [این مؤسّسه]دو شعبه دارد: یک شعبه، حوزه‌های علمیّه هستند؛ یک شعبه، دانشگاه‌ها هستند؛ امّا [باید]با هم مرتبط باشند، با هم کار کنند، به هم خوش‌بین باشند، از هم جدا نشوند، از هم استفاده کنند.»

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با تبیین وحدت حوزه و دانشگاه در کلام رهبر معظم انقلاب اسلامی، یادآور شد: براساس بیانات مقام معظم رهبری، وحدت حوزه و دانشگاه یعنی وحدت در هدف و هدف این است که همه به سمت ایجاد یک جامعه اسلامی پیشرفته مستقل و جامعه الگو حرکت نمایند. اکنون مهمترین سؤال این است که دانشگاه‌ها با استفاده از این میراث تاریخی و علمی و تجربه گرانقدر انقلاب اسلامی، چگونه می‌توانند در شکل‌گیری «تمدن نوین اسلامی» که همان «جامعه آرمانی اسلام» است، نقش آفرینی کنند؟ باید تمام برنامه‌ها و مسیر حرکت دانشگاه‌ها در جهت نقش آفرینی در ایجاد تمدن نوین اسلامی باشد.

وی با تأکید بر اهمیت جهت‌گیری علمی، افزود: از دیدگاه رهبر معظم انقلاب، مهمتر از نیرو‌های مستعد، جهت‌گیری علمی است، زیرا اگر جهت‌گیری علمی، صحیح و در چارچوب اخلاق و معنویت نباشد، تبعات زیادی را به وجود خواهد آورد.

طهرانچی در ادامه به پیام آیت‌الله جوادی آملی بمناسبت شهادت دکتر مجید شهریاری اشاره کرد و گفت: وحدت حوزه و دانشگاه به نگاه «علم و دین» و «الهیات و طبیعیات» بازمی‌گردد. در بررسی تاریخ علم، می‌بینیم که علمی در یونان و غرب بود، اما با ظهور اسلام، به سرزمین‌های اسلامی آمد و نوعی تحول در مسیر گذشته به وجود آمد و از دوران امام صادق (ع) تا دوره امام رضا (ع) نوعی تحول در مسیر گذشته به وجود آمد و منجر به دوره تمدن اسلامی شد. پس از این دوره نیز علم جدید بروز یافت.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی به واکاوی «علم جدید» در اروپا پرداخت و اظهار داشت: آنچه ما امروز از علم به آن می‌پردازیم، دانشی (Science) است که به آن علم جدید می‌گوییم و در اروپا با تکیه بر میراث گذشتگان بر مبنای نگاهی نو پدید و پیشرفت کرد. علم جدید از زمین فلسفه و فرهنگی که در رنسانس قوام یافته بود، رویید. اروپا در آغاز تاریخ فلسفه جدید دریافته بود که می‌تواند و باید بنای علمی را بگذارد که با آن بتوان طبیعت را مهار کرده و به استخدام درآورد تا معاش را بهتر و آسان‌تر کند.

وی در این رابطه افزود: علم جدید با تحقیقات و کشف‌های گالیله، نیکلاس کوپرنیک و رنه دکارت آغاز شد و قوام یافت. پیشرفت این علم در ارتباط و تعلق دانشمندان و جامعه‌شناسان و با ملاحظه شرایط تاریخی آن جامعه بود. علم جدید در اروپا، با نظر تکنیک و بر اثر تلقی موجودات به عنوان منبع نیرو و به قصد تصرف در جهان و موجودات پدید آمده است. حتی در جایی هم که این علوم اخذ و اقتباس شد، این اقیانوس را از تکنولوژی و برای تکنولوژی آغاز کردند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، با اشاره به تفاوت دو نهاد حوزه و دانشگاه، یادآور شد: حوزه‌های علمیه نهادی بر آمده از سنت و دانشگاه نهادی برآمده از مدرنیته است و بنیان دانشگاه در ایران در تعارض با حوزه شکل گرفت. کاری که اکنون باید انجام داد این است که با یک تحول از این تعارض، به مسیر استقلال و گفتگو پا نهیم و در نهایت به وحدت برسیم.

طهرانچی اظهار داشت: البته بحث دین و علم تنها مربوط به ما نیست، بلکه بحث روز غرب نیز مطرح می‌شود، به طوری‌که اگر دقت کنیم نشان مجله اِلزِویر (Elsevier) درخت ممنوعه است و مقالات علوم تجربی و پزشکی در این مجله و تحت این نشان منتشر می‌شود که نشان می‌دهد رویکرد غرب هم در بحث علم کاملا دینی است، اما مسأله و رویکردی که خودشان دارند آن را دنبال می‌کنند.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: آنچه در علوم پایه، مهندسی و علوم پزشکی واقع شده، استقلال است. جوانان ما در کلاس معارف اسلامی نظریه تکامل را بر مبنای دین می‌شنوند و در کلاس زیست‌شناسی این نظریه را بر مبنای دیگری می‌آموزند و این یعنی فرد جزء خود را دو قسمت کرده است. ما گفتگو را آغاز کردیم، اما مسیر وحدت حوزه و دانشگاه نیازمند یک کار نظام‌مند فکری است که مقدمات آن انجام شده است. باید به همان پایه‌هایی که قرن دوم در تشکیل تمدن اسلامی داشتیم، بازگردیم و آن خمیرمایه‌ها را دریابیم.

وی افزود: قرآن به عنوان کتاب هدایت یک تربیت علمی برای انسان در نظر گرفته و در نگاه ما کلام خدا و فعل او، با یکدیگر در تعارض نیست و از این رو بخش‌های مختلفی از قرآن کریم می‌بینیم که خداوند خلقت را نشانه‌ای برای همه مومنان، فراگیران، عالمان، عاقلان، متفکران، شنوندگان، متقین می‌داند و بین پدیده‌ها و ایمان، ارتباط برقرار می‌کند.

طهرانچی در پایان با اشاره به اقدامات دانشگاه آزاد اسلامی در راستای وحدت حوزه و دانشگاه و پیوند علم و دین، خاطرنشان کرد: دانشگاه آزاد اسلامی در این راستا، ضمن پرهیز از نگاه فرآیندی به علوم انسانی و هنر، همایش‌های «حکمت اسلامی و علوم انسانی» و «حکمت اسلامی و علوم طبیعی» را برگزار کرده و در دستور دارد. همچنین درس فلسفه علم، فناوری و جامعه نیز برای دانشجویان مقطع دکتری طراحی شده و این مباحث آغاز راه دانشگاه آزاد اسلامی در مسیر وحدت حوزه و دانشگاه است.