نبض کند صادرات سیب؛ آتشی که دود آن به چشم باغدار می‌رود

به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان از مهاباد، کشاورزان آذربایجان‌غربی که همواره سهامدار بیشترین تولید سیب کشور بوده‌اند، امسال نیز همچون سال‌های گذشته با مشکلی به نام بازار محصول دست به گریبان هستند و بیش از ۷۰۰ هزار تن سیب تولیدی آن‌ها در گیرودار مسیر‌های پرپیچ و خم صادراتی همچنان در سردخانه‌ها نگهداری می‌شود.

پارسال از یک میلیون و ۱۰۰ هزار تن سیب تولیدی آذربایجان غربی، ۸۸۵ هزار تن با ارزش ۳۲۷ میلیون دلار پس از مشکلات فراوان صادر شد و سهم استان آذربایجان‌غربی از این مهم بیش از ۶۰ درصد وزنی و دلاری بود.

اما بخش اعظم این محصول تا پایان خرداد ماه هم در سردخانه‌ها باقی مانده بود. با این حال؛ آذربایجان غربی امسال نسبت به روند صادرات امیدوارتر است.

از آغاز فصل برداشت سیب از سطح ۶۰ هزار هکتاری باغات سیب در شهر‌های مختلف آذربایجان غربی در سال زراعی جاری می‌گذرد.

باید منتظر بود و دید که آیا رویکرد وزیر صمت، در قبال صادرات محصولات کشاورزی به ویژه سیب چیست؟ آیا دوباره همانند روال سال‌های گذشته صادرات در بازه‌های زمانی مختلف متوقف می‌شود یا موانع صادراتی تسهیل و برطرف می‌شوند؟

در حال حاضر پایین بودن قیمت فروش محصول نسبت به هزینه‌های تولید آن، نامشخص بودن وضعیت صادرات و مشکلات مربوط به کارت‌های بازرگانی و پیمان سپاری ارزی، پایین بودن توان مالی باغداران، هزینه‌های گزاف حمل و نقل و سردخانه‌ها و همچنین خسارت‌های طبیعی قبل از برداشت محصول، از بزرگ‌ترین مشکلات باغداران آذربایجان غربی است که با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.

کشور‌های عمده صادرکننده سیب به ترتیب چین، لهستان، ایتالیا، آمریکا و شیلی هستند و ایران در زمینه صادرات سیب درختی در جایگاه ششم دنیا قرار دارد.

آذربایجان غربی امسال هم در تولید سیب رکورد زد

با توجه به محدودیت زمانی نگهداری سیب درختی در سردخانه ها، باغداران آذربایجان غربی خواهان آن هستند صادرات بیش از ۷۰۰ هزار تن محصول ذخیره شده در سردخانه‌های استان تسریع و تسهیل شود.

بیش از ۹۰ درصد سیب‌های استان صادراتی بوده و با روند کنونی خروج سیب‌های صادراتی از انبار در گمرکات حدود ۲۹ ماه برای صادرات سیب‌های ذخیره شده زمان لازم است، در حالیکه عمر سیب در سردخانه فقط ۶ ماه است و اگر در این مدت صادر نشود باید به صنایع تبدیلی فرستاده شود.

طبق گفته مسئولان با توجه به ارزش افزوده‌ای که سیب درختی برای استان دارد، موتور محرکه اقتصاد آذربایجان غربی است و سال گذشته ۳۵۴ میلیون دلار در آمد ارزی ناشی از صادرات سیب استان بوده است که امسال هنوز عایدی از این منظر در استان حاصل نشده است.

با توجه به اینکه فرصت طلایی برای صادرات سیب برای باغداران و صادر کنندگان استان رو به پایان است تصمیم فوری مسئولان کشوری برای رفع این مشکل اساسی در بخش اقتصادی استان می تواند دوباره لبخند رضایت برلبان باغداران بنشاند و نگرانی آنان را از بابت بازار سیب درختی رفع کند.

ممنوعیت‌های صادراتی موقت نیز گریبان سیب کاران را گرفته و با هر ۱۵ روز یک بار ممنوعیت صادرات، امنیت سرمایه گذاری بر روی محصولات کشاورزی را از بین برده و تولید کنندگان مجبور می‌شوند برای نگهداری سیب‌های تولیدی در سردخانه‌ها هزینه اضافی هم پرداخت کنند و به امید افزایش قیمت و بازگشایی مسیر صادرات از فروش سیب‌ها به بازار داخلی خودداری کنند.

بدین منوال سالانه در استانی که قطب تولید محصول سیب درختی در کشور است، یک سوم محصول تولیدی سیب درختی آذربایجان غربی، به دلایل مختلف و عدم ساماندهی بازار و روند دوره ایی توقف صادرات به مصارف کارخانه‌های صنایع تبدیلی می‌رود و بخش عظیمی از تولیدات سیب درختی به سیب صنعتی تبدیل می‌شود.

۱۱۰ هزار تن محصول سیب مهاباد در انتظار صادرات است

جعفر ایمانیان رئیس جهادکشاورزی مهاباد گفت: ۱۱۰ هزار تن محصول سیب با کیفیت باغداران این شهرستان در سردخانه‌ها در انتظار مجوز صادرات است.

ایمانیان گفت: این میزان سیب به ارزش ۲۰۰ میلیارد ریال هم اینک در سردخانه‌های این شهرستان انبار شده که در صورت عدم صادرات هم از لحاظ وزنی و هم از لحاظ کیفیت، درجه آن کاهش خواهد یافت.

وی گفت: همچنین ماندن سیب‌های ذخیره شده در سردخانه‌های شهرستان هزینه مازاد سردخانه‌ها را بر دوش باغداران افزایش خواهد داد، به طوری که هزینه برای نگهداری هر کیلو سیب درختی در سردخانه ۵ هزار تومان بوده و تا ۱۵ روز دیگر اگر صادرات صورت نگیرد باید باغدار مجدد این هزینه را به سردخانه پرداخت کند.

رئیس جهادکشاورزی مهاباد گفت: علی‌رغم رایزنی و قول‌های مساعد برای روند سریع فروش و صادر شدن سیب‌های مازاد بر نیاز این شهرستان توسط مسئولان، ولی تاکنون راه حل کلی برای رفع این مشکل ارائه نشده است.

ایمانیان بیان کرد: بیش از ۱۲۰ هزار تن سیب در سطح باغ‌های این شهرستان تولید شده که ۱۱۰ هزار تن آن در ۲۵ سردخانه فعال ذخیره شده است.

قطب سیب ایران در برزخ صادرات

مراد آقابالازاده رئیس اتحادیه سردخانه‌داران آذربایجان‌غربی گفت: با وجود اینکه بیشتر سیب‌های تولیدی استان صادر می‌شود، اما با توجه به کیفیت پایین آن‌ها، در صورت تعلل در فرایند صادرات فاسد می‌شود.

آقا بالازاده گفت: هم‌اکنون ۶۴۰ هزار تن سیب در سردخانه‌های سطح استان موجود است، متاسفانه خروجی سیب از سردخانجات بسیار ضعیف است.

وی گفت: صادرات داخلی و خارجی سیب انجام می‌پذیرد، اما سرعت لازم و مورد انتظار را ندارد و روزانه تنها بین هزار تا هزار و ۵۰۰ تن از آذربایجان‌غربی خارج می‌شود.

رئیس اتحادیه سردخانه‌داران آذربایجان‌غربی گفت: با وجود اینکه بیشتر سیب‌ها صادر می‌شود، اما اگر با همین روال پیش رود و با توجه به کیفیت سیب‌های تولیدی که امسال ضعیف بوده، در آینده شاهد فساد آن‌ها خواهیم بود و نگرانی از این بابت وجود دارد.

وی گفت: البته کیفیت پایین سیب تولیدی به مرکز تحقیقات کشاورزی استان گزارش شده و آن‌ها دلیل این اتفاق را اکوسیستم و گرمای هوا می‌دانند که بر روی سیب‌ها تاثیر گذاشته و برای مثال درون سیب‌های قرمز به اصطلاح شکری شده و با توجه به اینکه لکه داخل آن‌ها وجود دارد، این لکه‌ها در سردخانه‌ها در حال افزایش است و زمان استفاده، کاملا به شکل قهوه‌ای درمی‌آید.

آقابالازاده افزود: بی‌تردید اگر زمان بگذرد، این سیب‌ها به مصرف داخلی هم نمی‌رسد و بنابراین توصیه می‌شود که کشاورزان و صاحبان کالا زمان را از دست نداده و برای فروش تا عید صبر نکنند.

بیشتر بخوانید

• سونامی باغداران سیب که هر ساله داستان می‌شود/ رنج‌های بدون گنجی که روی دست دلالان آب می‌خورد
• سفر مدیرعامل سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان کشور به مهاباد

وی افزود: همچنین با توجه به اینکه کیفیت سیب‌ها پایین است، کشاورزان باید زمانی که مشتری یافتند، سیب‌های خود را به فروش رسانند، چون اگر سیب‌ها برای بعد از عید بماند، مشکل‌ساز می‌شود.

رئیس اتحادیه سردخانه‌داران آذربایجان‌غربی گفت: هم اکنون ۳۹۵ واحد سردخانه فعال در سطح استان وجود دارد، چند واحد سردخانه‌ای نیز در حال بهره برداری هستند.

تنها توجیه اقتصادی سیب در آذربایجان غربی صادرات است

عراق سرانجام درهایش را به روی سیب آذربایجان غربی باز کرد، تعرفه‌هایی که مانع صادرات بودند برداشته شدند.

هندوستان هم دومین و آخرین مشتری این روز‌های سیب ایران است. در حال حاضر به کشور هندوستان صادرات داریم.

اکبر کرامتی رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی گفت: حدود ۷۰۰ هزار تن سیب در سردخانه موجود است و به طور متوسط روزانه هزار تن سیب درختی در حال صادرات است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌غربی با بیان اینکه استان با وجود رکورد زنی سالانه در زمینه تولید سیب در بخش صادرات با مشکلات زیادی مواجه می‌شود، افزود: کمبود ناوگان یخچال دار، سورت و بسته بندی، تعهد ارزی و مسائل و مشکلات سیاسی پیش روی کشور‌های بازار هدف سیب استان بخشی از این مشکلات هستند.

کرامتی اضافه کرد: بحث برند سازی در موضوع صادرات و ایجاد زیرساخت‌های صادراتی از موارد مهم در انجام صادرات است که توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل به‌ویژه حمل‌ونقل هوایی در استان می‌تواند به رونق اقتصادی و افزایش صادرات در بخش کشاورزی کمک قابل توجهی کند.

وی گفت: استفاده از روش‌های نوین بسته بندی و سورتینگ محصولات کشاورزی و مواد غذایی نقش بسزایی در بازاریابی و فروش محصولات و به خصوص صادرات آن دارد و نبود صنعت سورت و بسته بندی مناسب از مهمترین مشکلات پیش روی صادرات محصولات و صنعت کشاورزی آذربایجان‌غربی است.

در جواب این مسئول محمودی یکی باغداران نمونه آذربایجان غربی گفت: با روزی هزار تن صادرات سیب درختی که فرصت کمی مانده برای فاسد شدن کار درست نمی‌شود، ۷۰۰ هزار تن رو ما باید ۲ سال منتظر بمونیم تا صادر شود.

طه صادر کننده میوه هم در این باره گفت: اگر روزانه کمتر از ۳ تا ۴ هزار تن صادرات داشته باشیم حتما ۸۰ درصد محصول تولیدی سیب به کارخانه‌های صنایع تبدیلی برمی گردد.

پارسال هم از این رفت و برگشت‌های سیب کم نبود

نوسانات ارزی و کاهش قیمت ارز بربازار صادرات عراق تاثیر گذاشته و کرایه بالای حمل و نقل سیب کشور به شرق و پاکستان نیز جزو مشکلات مهم این حوزه است.

آقای محمودی باغدار درجه یک آذربایجان غربی در این باره به خبرنگار ما گفت: سیبی که ما تولید می‌کنیم مرغوب و درجه یک است و در حال حاضر با روند کندی این محصول به ۲ کشور عراق و هندوستان صادر می‌شود.

پارسال هم سیب مرغوب تولیدی در آخر فروردین ۱۴۰۰ کاملا فاسد شده بود؛ و مجبور شدیم همه رو دور بریزیم.

چقدر پارسال ضرر کردی؟

پارسال یک و نیم میلیارد تومان ضرر کردم و نبود سورت و بسته بندی تا سال گذشته متهم ردیف اول مشکلات صادرات بود.

اما امسال داستان رخ دیگری را نمایان کرده است

اکبر کرامتی رئیس سازمان جهادکشاورزی آذربایجان غربی در این زمینه به خبرنگار ما گفت: سال‌های گذشته بازار بسیار خوبی در اوراسیا و افغانستان داشتیم به خاطر مسائل سیاسی که در کشور‌های مقصد اتفاق افتاده است متاسفانه پارسال و امسال نتوانستیم صادرات خوبی را داشته باشیم.

بازارچه افغانستان مشکل اساسی دارد که به هیچ وجه صادر نمی‌شود

نیکزاد رئیس اتحایه صادر کنندگان میوه آذربایجان غربی در این باره به خبرنگار ما گفت: سیبی که صادر می‌شود در بندر شهید رجایی باید ۲۰ روز به علت کمبود کشتی در آنجا بماند.

طه صادر کننده میوه هم در این باره گفت: قیمت کانتینر کشتیرانی ۲۲ تنی باید هزار و ۷۰۰ و یا ۲ هزار دلار باشد، واسطه‌ها (دلال ها) هر کانتینر ۲۲ تنی را  ۵ هزار دلار از بندر عباس (شهید رجایی) تا بندر نواشیوا  حساب می کند.

رسولی آذر کارشناس فنی سردخانه‌های آذربایجان غربی هم گفت: قفسه بندی سیب در سردخانه ۶ ماه است بعد از گذر زمان کیفیت سیب و ماندگاری آن به شدت کاهش پیدا می‌کند و مطمئنا بحث بازار پسندی خودش رو از دست می‌دهد.

حذف بازارجهانی سیب آذربایجان غربی درگیر بی برنامگی داخلی

ترابی فرماندار پیرانشهر در مرز تمرچین در این باره به خبرنگار ما گفت: حالا که صادرات سیب با مشکلات داخلی دست و پنجه نرم می‌کند رقبای خارجی در فکر حذف ما از بازار‌های جهانی سیب هستند.

ترابی گفت: سیبی که برای ترکیه و هندوستان بارگیری می‌شود در عرض ۳ روز از بندر مرسین سوار کشتی می‌شود و صادرات آن را انجام می‌دهند.

وی گفت: اگه با این وضعیت مسائل و مشکلات داخلی حل نشود بازار هندوستان را هم از دست خواهیم داد.

وی افزود: سرعت صادرات سیب در حالی کندتر می‌شود که زمان زیادی به عمر مفید سیب نمانده است.

چه راهکاری را باید ارائه داد؟

اکبرکرامتی رئیس جهاد کشاورزی آذربایجان غربی در این باره به خبرنگار ما گفت: برای رونق کار نیاز است که خط سبزی را از محل بندرعباس تا سواحل هندوستان داشته باشیم که سرعت کار افزایش پیدا کند.

حالا علاوه بر دو راهی صادرات یا خرابی سیب درختی هنوز مطالبه سیب‌های زیر درختی پرداخت نشده است.

در کنار همه این موارد؛ خط سبزی گمرکی هم که اسفند ماه پارسال برای تسریع در صادرات از سوی ریاست جمهوری در پاسخ به نامه استاندار آذربایجان غربی مطرح شده بود، چندان به داد سیب صادراتی دپو شده نرسید تا سرنوشتش همچنان تلخ باشد.

خرید تضمینی تعاون روستایی سبب ناکامی باغدار‌ها شد

شنیده‌ها حاکی از آن است که باغداران هنوز منتظر دریافت موعود فروش سیب صنعتی خود هستند.

راد کشاورز بخش خلیفان در این باره به خبرنگار ما گفت: سیب زیر درختی باغداران نزدیک ۳ ماه است که تحویل سازمان تعاون روستایی شده، ولی هنوز بابت تحویل این محصول مطالبه خود را دریافت نکرده اند.

آقای احمدی دیگر باغدار نمونه در سطح شهرستان مهاباد به خبرنگار ما گفت: سیب صنعتی که به آن سوی ایران برای صنایع تبدیلی صادر شد هنوز با وعده‌ مسئولان سازمان تعاون روستایی جیب کشاورزان را خالی نگه داشته است.

احمدی نکات مثبت رخ دیگر این خرید تضمینی از سوی تعاون روستایی ایران را در نظر گرفت و گفت: افزایش حجم سیب زیردرختی در آذربایجان غربی موجب کاهش قیمت این محصول باغی و سواستفاده برخی از دلالان شده که با پیگیری نهاد‌های مرتبط قیمت تضمینی خرید سیب زیر درختی مصوب و شروع آن از مهاباد آغاز شد.

وی گفت: قیمت تضمینی خرید سیب صنعتی (درجه ۳) برای هر کیلوگرم ۱۴ هزار و ۶۰۰ ریال در سال جاری اعلام شد.

احمدی افزود: باغداران استان با مراجعه به مراکز جهاد کشاورزی دهستان در شهرستان‌ها و اخذ گواهی تأیید اطلاعات باغدار، اقدام به بارگیری محصول خود به مراکز خرید خود کردنده بودند.

گزارش از سپیده خشمن
انتهای پیام / س خ