مجسمه یادبود قربانیان قیام میدان تیانانمن پکن از دانشگاه هنگ‌کنگ برداشته شد

مجسمه یادبود قربانیان قیام میدان تیانانمن پکن از دانشگاه هنگ‌کنگ برداشته شد۶ ساعت پیش

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر،

مجسمه "ستون شرم" در محوطه دانشگاه هنگ‌کنگ

مجسمه معروفی که به یادبود قتل عام طرفداران دموکراسی در محوطه دانشگاه هنگ‌کنگ نصب شده بود به دستور مقامات دانشگاه برداشته شده و مدیریت دانشگاه این اقدام را واکنش به توصیه‌های حقوقی و خدمت به منافع دانشگاه توصیف کرده است.

این اثر به صورت ستونی شامل مجسمه اجساد کشته‌شدگان قیام تیانانمن ساخته و به یاد صدها نفری در محوطه دانشگاه نصب شده بود که در تظاهرات دانشجوان و جوانان طرفدار دموکراسی در چین در سال ۱۹۸۹ بدست نیروهای نظامی جمهوری خلق چین در میدان تیانانمن پکن کشته شدند.

این مجسمه از معدود نمادهای یادبود این واقعه بود که هنوز در هنگ‌کنگ در معرض دید عموم قرار داشت در حالیکه دولت چین به هرگونه یادآوری کشتار تیانانمن بسیار حساس است.

اقدام دانشگاه هنگ‌کنگ در حالی صورت گرفته که از زمان اجرایی شدن "قانون امنیت" جدید چین در هنگ‌کنگ در سال گذشته، حقوق و آزادی‌های سیاسی در این سرزمین به‌تدریج از میان برداشته شده و طرفداران دموکراسی تحت پیگرد قرار گرفته‌اند.

انتخابات شورای قانونگذاری هنگ‌کنگ؛ نامزدهای طرفدار چین می‌گویند پیروز شده‌اند

هنگ کنگ؛ چین لایحه 'میهن پرستانه' اصلاحات انتخابات هنگ کنگ را تصویب کرد

چین قانون امنیتی جنجالی را در هنگ کنگ تصویب کرد

چین در اواخر قرن نوزدهم هنگ‌کنگ را به بریتانیا اجاره داد. حاکمیت بر آن در سال ۱۹۹۷ به جمهوری خلق چین بازگشت؛ در حالی‌که دولت چین متعهد شده بود ارزش‌ها و حقوق دموکراتیک ساکنان این سرزمین را دست‌کم به مدت نیم قرن مراعات کند.

در گذشته، هر سال مراسمی به یاد قربانیان کشتار تیانانمن در هنگ‌کنگ برگزار می‌شد.

منبع تصویر، Reuters

توضیح تصویر،

نظافت مجسمه ستون شرم - این مجسمه به احترام قربانیان کشتار میدان تیانانمن ساخته و در محوطه دانشگاه هنگ‌کنگ نصب شده بود

مدیریت دانشگاه در بیانیه‌ای که روز پنج‌شنبه منتشر کرده گفته است که "تصمیم در مورد مجسمه قدیمی بر اساس توصیه‌های حقوقی و ارزیابی خطرات ناشی از وجود این مجسمه و در راستای خدمت به منافع دانشگاه اتخاذ شده است." در این بیانیه همچنین در مورد "خطرات ایمنی ناشی از این مجسمه بسیار شکننده" ابراز نگرانی شده است.

احتمالا منظور این بیانیه از "توصیه‌های حقوقی" خطر برخورد قضایی با دانشگاه براساس قانون امنیت ملی است.

در ماه اکتبر مقامات دانشگاه برای اولین بار دستور برداشتن این مجسمه را، که "ستون شرم" نام دارد، صادر کردند و این دستور سرانجام عصر دیروز اجرا شد.

اواخر روز چهارشنبه، ماموران با نصب ورقه‌های رنگی پلاستیکی در اطراف مجسمه، عملیات انتقال آن را آغاز کردند و در طول شب بی‌آن‌که دیده شوند، مجسمه هشت متری را برداشتند و در یک کانتینر با کامیون از محل بردند در حالیکه ماموران امنیتی مانع نزدیک شدن خبرنگاران به مجسمه و فیلمبرداری عملیات انتقال آن می‌شدند.

"توهین به هویت شهر"

از پادکست رد شوید و به خواندن ادامه دهیدپادکستبه عبارت دیگر

گفتگو با چهره‌های سیاسی، هنری و ادبی از تلویزیون فارسی بی بی سی.

برنامه ها

پایان پادکست

گریس تسوی، خبرنگار سرویس جهانی بی‌بی‌سی، هنگ‌کنگ

هنگ‌کنگ چندین دهه به خود می‌بالید که نماد "وجدان چین" است؛ یعنی تنها جایی در قلمرو جمهوری خلق چین که کشتار میدان تیانانمن در سال ۱۹۸۹ را فراموش نکرده است.

دولت چین هم اجازه می‌داد مراسم سالانه روشن کردن شمع به یاد این حادثه خونین برگزار شود. به این ترتیب، تیانانمن به بخشی از وجدان جمعی مردم هنگ‌کنگ تبدیل شده بود.

اما بر اساس قانون امنیت ملی، تشکل "اتتلاف هنگ‌کنگ برای حمایت از جنبش‌های دموکراتیک میهنی در چین"، که برگزارکننده اصلی این مراسم بود، منحل شد و بسیاری از رهبران طرفدار دموکراسی در این سرزمین زندانی شدند. این تحولات نشان داد که حکومت چین هیچگونه تخطی از دستورهای خود را تحمل نمی‌کند.

این بنای یادبود بیش از دو دهه در محوطه دانشگاه برپا بود اما سرانجام در تاریکی شب همراه با سکوی محل نصب "حذف" شد.

هنگام پایین آوردن مجسمه، صدای ترک خوردن به گوش می‌رسید اما کسی نمی‌توانست دلیل آن را مشاهده کند. حذف ناگهانی این نماد برای بسیاری از مردم هنگ‌کنگ اهانت دیگری به هویت جمعی ساکنان این سرزمین است.

مجسمه یادبود کشتار تیانانمن ستونی شامل تندیس ده‌ها بدن پاره‌پاره شده و پیچ خورده با چهره‌هایی رنج‌کشیده بود که به گفته ینس گالشیوت، سازنده آن، "یادآور رویدادی شرم‌آور بود؛ رویدادی که هرگز نباید تکرار شود."

دانشگاه گفته است که این مجسمه پس از ۲۴ سال از محوطه دانشگاه به انبار منتقل خواهد شد اما ینس گالشیوت این اقدام را "واقعاً وحشیانه" خوانده و گفته است که در نظر دارد در شکایت علیه مقامات غرامت درخواست کند.

او به بی‌بی‌سی گفت "این مجسمه‌ای درباره کشته‌‌شدگان و به یاد قربانیان حوادث پکن در سال ۸۹ ساخته شد و وقتی آن را به این شیوه تخریب می‌کنند، مانند رفتن به گورستان و تخریب تمام سنگ قبرهاست."

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر،

حکومت چین هرگونه یادبود و حتی یادآوری قیام تیانانمن را ممنوع کرده است

تظاهرات میدان تیانمن چه بود؟

در تابستان ۱۹۸۹، صدها و احتمالاً چند هزار نفر از تظاهرکنندگان صلح‌آمیز طرفدار دموکراسی در تهاجم نیروهای چین در میدان تیانانمن پکن کشته شدند. در این حادثه نیروهای نظامی که با تانک و خودرو به این میدان اعزام شده بودند به معترضان تیراندازی کردند. شمار قربانیان هرگز رسما اعلام نشده اما مدافعان حقوق بشر کشته شدن ۱۵۰۰ تا ۴۰۰۰ نفر را محتمل دانسته‌اند.

در سرزمین اصلی چین یادآوری این کشتار از نظر سیاسی بسیار حساس تلقی می‌شود و حتی اشاره به رویدادهای ۴ ژوئن ۱۹۸۹ ممنوع است.

در سال ۲۰۲۰، مقامات دولت وابسته به چین در هنگ‌کنگ برای اولین بار در ۳۰ سال گذشته، مراسم سالانه بزرگداشت تیانانمن را با استناد به محدودیت‌های کرونا ممنوع کردند؛ اگرچه فعالان، مقامات محل را متهم کرده‌اند که این اقدام ناشی از فشارهای پکن برای جلوگیری از حمایت از دموکراسی در این سرزمین بوده است.

در ماه اکتبر، ۹ فعال طرفدار دموکراسی در هنگ‌کنگ به اتهام شرکت در مراسم یادبود تیانانمن به دوره‌های ۶ تا ۱۰ ماه زندان محکوم شدند و در اوایل این ماه، جیمی لای، سرمایه‌دار رسانه‌ای هم به دلیل شرکت در همان مراسم به ۱۳ ماه زندان محکوم شد.