مقاومت ادامه دارد: اعتراض زنان سودانی به خشونت و تعرض جنسی

صدها زن در خارطوم، پایتخت سودان و حومه آن به خیابان‌ها آمدند تا علیه خشونت و آزار جنسی، از جمله تجاوز جنسی توسط نیروهای امنیتی در جریان تظاهرات آزادی‌خواهانه اعتراض کنند.

سازمان ملل متحد در هفته جاری اعلام کرد که نیروهای امنیتی در تظاهرات گسترده یکشنبه ۲۸ آذر / ۱۹ دسامبر مقابل کاخ ریاست جمهوری در خارطوم، به دست‌کم ۱۳ زن و دختر تجاوز یا تجاوز گروهی کرده‌اند.

سلیمی الخلیفه اسحاق، مدیر یگان مبارزه با خشونت علیه زنان در وزارت توسعه اجتماعی سودان در مصاحبه با الجزیره گفت اطلاعاتی درباره دست‌کم هشت مورد تجاوز به زنان شرکت‌کننده در جریان تظاهرات ۱۹ دسامبر دریافت کرده است. این زنان بین ۱۸ تا ۲۷ سال داشتند. بر همین اساس دو تن از این زنان در طی ۲۴ ساعت بعد از وقوع تجاوز تحت درمان قرار گرفتند. شش تن دیگر دیرتر به مراکز درمانی مراجعه کردند.  

به گفته اسحاق شمار زنانی که در روز یکشنبه مورد تعرض جنسی قرار گرفتند احتمالاً بسیار بیشتر از هشت مورد یادشده است.

کمیته پزشکان سودان همچنین اعلام کرده است که نیروهای امنیتی دست‌کم دو نفر را در جریان تظاهرات روز یکشنبه علیه کودتای نظامی در ماه اکتبر و توافق ماه گذشته برای بازگرداندن عبدالله حمدوک، نخست‌وزیر به قدرت به قتل رسانده‌اند.

ضرورت تحقیق در مورد موارد خشونت جنسی و فیزیکی

معترضان پنجشنبه گذشته یادداشتی را به دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل در خارطوم تحویل دادند و خواستار تحقیق در مورد موارد خشونت جنسی و فیزیکی شدند. بیش از ۴۰ سازمان حقوق بشری و کمیته‌های مقاومت که جنبش دموکراسی‌خواهانه سودان را رهبری می‌کنند این سند را امضا کرده‌اند.

شيهينزا جمال یکی از اعضای کمیته مقاومت و چهره برجسته جنبش حقوق زنان در سودان در مصاحبه با الجزیره گفت:

«ما اینجا هستیم تا فشار بیاوریم که از این دست اتفاق‌ها رخ ندهد. ما می‌توانیم جلوی چنین اتفاق‌هایی را بگیریم.»

 علاوه بر  خارطوم، زنان معترض در ام‌درمان و همچنین در خارطوم شمالی نیز در تجمعات اعتراضی به خشونت‌های جنسی علیه زنان شرکت کردند.

 در ژوئن ۲۰۱۹ نیز ده‌ها مورد تجاوز جنسی به زنان معترض گزارش شده بود. در آن زمان نیروهای امنیتی به تحصن‌کنندگان در خارطوم حمله کردند و کشتار بزرگی را رقم زدند. در جریان وقایع خونین آن روز دست‌کم ۱۰۰ نفر کشته شدند. نظامیان اجساد کشته‌‌شدگان را در رود نیل انداخته بودند.

تجاوز جنسی به عنوان یک سلاح جنگی

 گروه‌های حقوق بشری همچنین گزارش داده‌اند که در درگیری‌های خونین در دارفور سودان، نیروهای امنیتی از تجاوز و خشونت جنسی به عنوان یک سلاح جنگی استفاده کرده‌اند.

مقامات سودان درباره این اتهامات سکوت‌ کرده‌اند. چندین کشور غربی روز پنجشنبه خواهان انجام «تحقیقات کامل و مستقل» درباره تجاوز جنسی به زنان معترض سودانی شدند.

کانادا، اتحادیه اروپا، نروژ، سوئیس، بریتانیا و ایالات متحده نیز در بیانیه مشترکی استفاده از خشونت جنسی را «به عنوان سلاحی برای دور کردن زنان از تظاهرات و خاموش کردن صدای آنها» محکوم کردند.

موانع خانوادگی

زنان در اعتراضات سودان حضوری چشمگیر دارند. بسیاری از زنان سودانی می‌گویند تحت فشارهای خانوادگی قرار دارند و برای اینکه بتوانند در این خیزش‌های آزادی‌خواهانه شرکت کنند ابتدا می‌بایست موانع خانوادگی را از سر راه بردارند.   

موزان النیل، یکی از زنان مبارز سودانی است که در جریان اعتراضات سال ۲۰۱۸ همراه با همسر و خواهرش دستگیر شد به الجزیره گفت بسیاری از زنان بازداشت شده بیش از نیروهای امنیتی از بستگان خود می‌ترسیدند. یکی از زنان معترض که مادر سه دختر هم هست به الجزیره گفت:

«پدر و برادرانم ذهن بازتری دارند، اما شوهرم همیشه اجازه نمی‌دهد بیرون بروم، بنابراین من بسیاری از اعتراضات و راهپیمایی‌ها را از دست داده‌ام. هر وقت من و دخترانم می‌خواهیم بیرون برویم، باید درباره حق خود مذاکره کنیم. ما شب قبل از اعتراضات، غذای او را آماده می‌کنیم، خانه را هم تمیز می‌کنیم که بهانه به دستش ندهیم.  اصلاً کار آسانی نیست.»

دوشنبه ۳ آبان / ۲۵ اکتبر، اغلب اعضای کابینه دولت سودان و اکثر رهبران احزاب سیاسی حامی دولت و همچنین عبدالله حمدوک، نخست‌وزیر در یک کودتا تحت بازداشت گروهی از نظامیان قرار گرفتند. ارتش وضعیت فوق‌العاده اعلام کرد و ژنرال عبدالفتاح البرهان، رئیس شورای حاکمیتی سودان به این بهانه که صلح و امنیت در کشور به خطر افتاده از انحلال دولت و این شورا خبر داد. از آن زمان دور تازه‌ای از اعتراضات آزادی‌خواهانه در سودان آغاز شده است.