دیکتاتوری به زبان ساده؛ کتابی برای کودکان

دیکتاتوری به زبان ساده؛ کتابی برای کودکان

• راضیه کمالی
• روزنامه‌نگار

۷ ساعت پیش

منبع تصویر، BoookIsland

این‌یک دیکتاتوری است، نام کتابی غیرداستانی است برای کودکان و نوجوانان، نوشته نویسنده اسپانیایی ایکیپو پلنتل که به‌تازگی ترجمه انگلیسی آن توسط انتشارات بوک آیلند منتشر شده است.

این کتاب در سال ۱۹۷۷ و دو سال پس از مرگ فرانسیسکو فرانکو، دیکتاتور اسپانیا و با تصویرگری آل. اف سانتاماریا منتشر شد. گریت پاولین مدیر انتشارات بوک آیلند درباره تاریخچه این کتاب می‌گوید: "دو سال بعد از مرگ فرانکو در اسپانیا سه نویسنده و یک انتشاراتی مستقل تصمیم گرفتند کتاب‌هایی غیر داستانی با موضوعات اجتماعی برای کودکان منتشر کنند.

فرانکو مرده بود و اسپانیا وارد دوران جدیدی می‌شد. فضا بازتر بود و مردم راحت‌تر درباره همه‌چیز صحبت می‌کردند. اما این نویسندگان نگران بودند که مردم و نسل بعد کم‌کم دوران دیکتاتوری را فراموش کنند.

منبع تصویر، Bookisland

آن‌ها می‌خواستند تجربه زیستن در دوران دیکتاتوری را به شکلی برای کودکان آینده ثبت کنند. یکی از آن‌ها خبرنگار بود، دیگری معلم و دانشجوی اقتصاد. آن‌ها هر شنبه جمع می‌شدند و کتاب‌های تصویری با موضوعات اجتماعی طراحی می‌کردند.

حاصل کار آن‌ها چهار کتاب بود. یکی درباره دموکراسی، درباره دیکتاتوری، طبقات اجتماعی و نابرابری‌های جنسیتی. آن‌ها این مجموعه را کتاب‌هایی برای فردا نام گذاشتند. بعد از انتشار کتاب‌ها، اکیپو پلانتل و آل. اف سانتاماریا تقریباً فراموش و ناپدید شدند. آن‌ها خودشان می‌خواستند شناخته نشوند و گمنام بمانند.

در سال ۲۰۱۵ بنگاه انتشاراتی مدیا وکا این کتاب‌ها را در یک آرشیو پیدا کرد. موضوع این کتاب‌ها باوجود ۴۰ سال فاصله زمانی، همچنان در دنیای امروز مطرح و هنوز جزو مشکلات جدی زمانه‌اند. مدیا وکا تصمیم گرفت این مجموعه را با تصویرسازی‌های جدید، تجدید چاپ کنند.

منبع تصویر، This is dictatorship

تصویرسازی این‌یک دیکتاتوری است را میکل کسل به عهده گرفت که خودش تجربه زندگی در دوران فرانکو را دارد و خانواده‌اش از ناحیه باسک هستند و سابقه طولانی در کشمکش و برخوردهای قومی داشته‌اند.

میکل کسل درباره تجربه تصویرسازی برای این کتاب می‌گوید: "برای من که تا ده‌سالگی در دوران فرانکو زندگی کردم درد، فشار و بی‌عدالتی‌هایی که در خانواده و محل زندگی‌ام وجود داشت ملموس و واقعی بود. دیکتاتورها ظالم و بی‌رحم‌اند اما درعین‌حال باآن‌همه مدال و لباس‌های نظامی پرزرق‌وبرق خودبزرگ‌بین و هم‌زمان رقت‌انگیز و گاهی حتی کمدی‌اند. وقتی برای طراحی کتاب تحقیق می‌کردم، فیلم‌هایی مانند بودن یا نبود ارنست لوبیچ و دیکتاتور بزرگ چارلی چاپلین تأثیر زیادی در ایده‌هایم داشتند." این مجموعه برنده جایزه بهترین مجموعه غیر داستانی سال ۲۰۱۶ در جشنواره بولونیا شد.

منبع تصویر، INSIDES

در انتهای کتاب آمده است: "در سال ۱۹۷۷ وقتی این کتاب برای اولین چاپ شد در جهان ۴۰ کشور به‌طور رسمی تحت حکومت دیکتاتوری اداره می‌شدند. امروز در سال ۲۰۲۱ بر اساس بررسی‌های مختلف ۳۶ کشور تحت دیکتاتوری هستند. ملاک این آمار کشورهایی است که رسماً تحت نظام سلطنتی، بدون وجود مجلس و یا بدون انتخابات آزاد اداره می‌شوند."

در ادامه آمده است: "شاید ۴ کشور کمتر در نوع خود پیشرفت باشد اما باید به یاد داشته باشیم شکل‌های دیگری از حکومت هم وجود دارند که هرچند در ظاهر دیکتاتوری نیستند اما تفاوت چندانی با آن ندارند. کشورهایی که هرچند در ظاهر دموکراتیک هستند اما بسیاری از ویژگی‌های حکومت‌های دیکتاتوری را می‌توان در آن‌ها پیدا کرد. کشورهایی که انتخابات ظاهراً آزاد است اما قدرتمندان در روند آن تأثیر می‌گذارند، کشورهایی که دخل‌وخرج منابع مالی عمومی در آن‌ها شفاف نیست، کشورهایی که حقوق بشر در آن‌ها رعایت نمی‌شود و قانون‌گذاران در برابر تصمیم‌گیری‌هایشان به مردم پاسخگو نیستند."

منبع تصویر، Mikel Casal

گریت پاولین ُ ناشر ترجمه انگلیسی کتاب می‌گوید تا مدت‌ها به نظر می‌رسید در دنیای کتاب کودک انگلیسی‌زبان جایی برای این کتاب وجود ندارد اما در ۱۰ سال گذشته شرایط به شکلی در جهان تغییر کرد که می‌توان نیاز به چنین مطالبی را احساس کرد.

پیدا کردن بازار برای کتاب‌هایی برای کودکان که به موضوعات جدی و سیاسی می‌پردازند هنوز هم دشوار است اما استقبالی که از انتشار این کتاب شده نشان می‌دهد هم‌خانواده‌ها و هم معلم‌ها همچنان برای توضیح واقعیت‌های مهم اجتماعی دنبال منابع مناسب هستند.

منبع تصویر، Mikel Casal

این کتاب هرچند برای رده سنی مشخصی نیست اما می‌تواند برای همه مفید باشد. به قول ناشر اسپانیایی کتاب: "کودکان به تمام موضوع‌هایی که بزرگ‌ترها را درگیر می‌کنند علاقه دارند. فقط باید راهی برای توضیح دادن آن موضوع‌ها پیدا کرد. راهی که پیدا کردنش نیاز به کمی تلاش دارد."