ایران آماده توافق در وین

به گزارش خبرگزاری مهر، روزنامه تهران تایمز در سرمقاله خود به سفر هیئت ایرانی به سرپرستی علی باقری مذاکره کننده ارشد ایران به وین برای انجام دور سوم مذاکرات برچیدن تحریم‌ها، پرداخت.

تهران تایمز در ادامه نوشت که همزمان با شروع مجدد مذاکرات وین، ایران به سمت بیان انتظارات خود از سایر طرف‌ها، به ویژه تروئیکای اروپایی شامل سه کشور فرانسه، آلمان و انگلیس حرکت کرده است. تروئیکای اروپایی و به ویژه فرانسه در دور قبلی نقشی غیر سازنده در مذاکرات ایفا کرد و مانع دستیابی مذاکره کنندگان، در حداقل یک مورد، به سندی شد که قرار بود مبنای دور بعدی مذاکرات باشد.

دور اول مذاکرات وین در زمان ریاست جمهوری سید ابراهیم رئیسی در اواخر ماه نوامبر (۸ آذر) بین ایران، روسیه، چین و سه کشور اروپایی یاد شده در وین پایتخت اتریش آغاز شد. از آن زمان تاکنون دو دور از این مذاکرات انجام شده است که با دور فعلی که از دیروز دوشنبه آغاز شده است مجموعاً سه دور مذاکره انجام شده که البته دور فعلی به زعم غربی‌ها، دور هشتم تلقی می‌شود.

طی دو دوره قبلی مذاکرات، ایران، علی رغم اتهامات غربی‌ها مبنی بر جدی نبودن و وقت کشی، دو پیشنهاد درباره اقدامات هسته‌ای و تحریم‌ها ارائه کرد. اگرچه پیشنهادهای مذکور کاملاً مطابق با مفاد توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ موسوم به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) بود؛ اروپایی‌ها در ابتدا پیشنهادهای ایران را رد کردند اما بعد مجبور شدند پیشنهادات مزبور را در دو سند نهایی که در پایان دور آخر به دست آمد، بگنجانند.

منبعی آگاه در این مذاکرات در گفتگو با خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) اعلام کرد که فرانسه در دور قبلی مذاکرات نقش «برهم زننده» را ایفا کرده است. طبق اظهارات منبع مذکور، هنگامی که هیئت فرانسوی به دلیل حضور این کشور در نشست وزرای خارجه کشورهای عضو گروه ۷ (G۷)، در مذاکرات غایب بود، «پیشرفتی چشمگیر» در تهیه پیش نویس ها صورت گرفت اما با بازگشت نماینده فرانسه به مذاکرات پس از غیبتی دو روزه، «روند اختلال و مزاحمت مجدداً آغاز شد».

منبع یاد شده همچنین گفت که این پیش نویس ها برای همه طرف‌ها قابل قبول است اما مذاکره کنندگان فرانسوی با این پیش نویس ها مخالفت کردند و «روند مذاکرات مختل شد».

علاوه بر نقش غیر سازنده و مخرب فرانسه در این مذاکرات، اروپایی‌ها به همراه آمریکا به دنبال ایجاد حس اضطرار و فوریت برای این مذاکرات، از طریق ضرب الاجل های خود خواسته شأن بودند. علی رغم این مسئله، ایران اعلام کرد که در دام «ضرب الاجل های ساختگی و تصنعی» نخواهد افتاد. ایرنا به نقل از منبعی آگاه در این مذاکرات گفت که تیم مذاکره کننده ایران تا هر زمان که نیاز باشد در وین خواهد ماند.

ایران همچنین مشارکت مثبتی در مذاکرات داشته و پیشرفت‌هایی مرتبط با حوزه هسته‌ای اش حاصل شده است اما در مورد تحریم‌ها که آمریکا باید نقش مهمی در قبال آنها ایفا کند، دستاورد چندانی حاصل نشده است.

علیرغم پیشرفت‌های کلی، اروپایی‌ها تمایل دارند فضای مذاکرات وین را تاریک نشان دهند. طرف‌های غربی با انتشار بیانیه‌ها و اظهارنظرهایی درباره محتوای مذاکرات، سعی دارند فضای رسانه‌ای پیرامون مذاکرات را منفی نگه دارند تا هیئت ایرانی را برای گرفتن امتیاز تحت فشار قرار دهند و از سوی دیگر در صورت احتمال عدم پیشرفت مذاکرات، ایران را مقصر این مسئله معرفی کنند.

همه اینها درحالی است که ایران مشارکت و تعاملی مثبت در مذاکرات داشته و توپ در زمین غربی‌ها است اما آنها به جای تعامل مثبت، به ایجاد و القای فضای اضطرار و فوریت (درباره ضیق وقت برای ادامه مذاکرات) در مورد برجام ادامه می‌دهند.

«آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا اخیراً طی اظهاراتی مدعی شد که فرصت احیای برجام در حال از دست رفتن است. وی در این باره گفت: نمی‌خواهم محدودیت زمانی در مورد آن قائل شوم یا اینکه میزان راه باقی مانده را اعلام کنم اما باید بگویم که بله، زمان بسیار بسیار محدود است.

«رابرت مالی» نماینده ویژه آمریکا در امور ایران نیز چارچوب زمانی «چند هفته ای» را برای حفظ برجام تعیین کرد.

برخی ناظران بر این باورند که اگر آمریکا معتقد است برای دستیابی به توافق با ایران فوریتی وجود دارد، باید از کارزار به اصطلاح «فشار حداکثری» که توسط «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور سابق آمریکا آغاز شده، چشم پوشی کند.

دولت «جو بایدن» رئیس جمهور فعلی آمریکا نه تنها از ادامه سیاست فشار حداکثری بر ایران چشم پوشی نکرد، بلکه به تحریم‌های ایران نیز افزود. علاوه بر آن، مقامات آمریکایی حتی شروع به تهدید ایران با گزینه نظامی در صورت شکست دیپلماسی کردند.

مقامات آمریکا و رژیم صهیونیستی درباره «موارد جایگزین» (در صورت شکست مذاکرات وین) گفتگو کرده اند. برخی بر این باورند که گفتگوی رژیم صهیونیستی و آمریکا در مورد گزینه‌های دیگر نشان دهنده سردرگمی راهبردی واشنگتن و تل آویو در مقابل تحرکات سنجیده و حساب شده ایران در میدان و میز مذاکره است.