محرومیت سام رجبی، فعال محیط زیست زندانی از تماس با خانواده خود

سام رجبی، فعال محیط زیست که رد دوران حبس خود را در زندان اوین، سپری می‌کند از حدود سه هفته قبل به دلیل خرابی کارت تلفن، از برقراری تماس تلفنی با خانواده خود محروم مانده است.

به گزارش هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، این اتفاق در زمانی رخ می‌دهد که سام رجبی به دلیل نداشتن اعضای درجه یک خانواده در ایران، از امکان ملاقات حضوری نیز محروم است.

یک منبع آگاه درباره وضعیت این فعال محیط‌زیست زندانی به هرانا گفته است: «۵ روز دیگر سالروز درگذشت مادر سام، لیلی هوشمند افشار است. با این وجود خبری از اعزام به مرخصی نیست.»

لیلی هوشمندافشار، مادر سام رجبی سال گذشته در تاریخ ۱۹ دی‌ماه درگذشت و پسرش سام رجبی یک روز پس از درگذشت ایشان به مرخصی ۵ روزه فرستاده شد. مادر سام رجبی از مدت‌ها قبل به بیماری سرطان مبتلا بود و به دلیل وخامت حال حتی از رفتن به زندان و ملاقات با فرزندش نیز ناتوان بود؛ با این وجود دادستانی تهران با درخواست مرخصی سام رجبی و ملاقات با مادرش مخالفت می‌کرد.

۱۲۶۰ روز از بازداشت #سام_رجبی گذشت

حالا ماهها از این روز تلخ گذشته. روزی که سامی تنها و با یک دنیا درد مادرش را به خاک سپرد. روزی و روزهایی که نشد و نمی شوند که در کنارش باشم. کابوسی که قرار نیست پایانی داشته باشد! pic.twitter.com/GN6pT8hP0Z

— Katy Radjabi (@KRadjabi) July 8, 2021

شهریور ماه ۱۳۹۸ دبیر دریابیگی، وکیل تسخیری سام رجبی با خانواده او تماس گرفت و به مادر سام رجبی اطلاع داد که به زودی آزاد خواهد شد، به همین دلیل از آنها خواست به هیچ عنوان در این باره اطلاع‌رسانی نکنند چرا که پروسه اداری تنها دو-سه هفته طول خواهد کشید.

کتایون رجبی، خواهر سام رجبی پیش‌تر در این باره به زمانه گفته بود:

«دو سه ماه گذشت اما هیچ خبری نشد تا اینکه خود سام برای اولین بار بعد از دو سال با من تماس گرفت و گفت قرار است به زودی آزاد شود و به او گفته بودند فردا آخرین جلسه دادگاه است اما فردای آن روز به شش سال زندان محکوم شد.»

سام رجبی اوایل بهمن ‌ماه سال ۱۳۹۶ به همراه تعدادی دیگر از فعالان محیط زیست «مؤسسه میراث پارسیان» به نام‌های هومن جوکار، امیرحسین خالقی، طاهر قدیریان، نیلوفر بیانی، سپیده کاشانی، مراد طاهباز و کاووس سیدامامی توسط سازمان اطلاعات سپاه بازداشت شد. کمی بعد عبدالرضا کوهپایه نیز بازداشت شد. این فعالان محیط‌زیستی در زمینه حفظ حیات وحش ایران مشغول کار بودند.

سام رجبی که از زمان بازداشت تاکنون در زندان اوین بسر می‌برد و پیشتر توسط شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تهران به ریاست قاضی صلواتی به همراه ۷ متهم دیگر پرونده موسوم به فعالان محیط زیست محاکمه شد.

غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضاییه، ۲۹ بهمن ۹۸ یعنی دو سال پس از بازداشت این فعالان، اعلام کرد احکام قضایی فعالان محیط زیستی ایران از سوی دادگاه تجدید نظر صادر شده است. بر پایه اعلام اسماعیلی، مراد طاهباز و نیلوفر بیانی بابت اتهام «همکاری با آمریکا» به ۱۰ سال حبس محکوم شدند. همچنین هومن جوکار و طاهر قدیریان به هشت سال زندان و سام رجبی و سپیده کاشانی‌دوست، به اتهام «جاسوسی» هر کدام به شش سال حبس محکوم شدند. امیرحسین خالقی نیز به اتهام «جاسوسی» به شش سال و عبدالرضا کوهپایه به اتهام «اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت کشور» به چهار سال زندان محکوم شدند.

یکم آبان ۱۳۹۹ هم‌زمان با هزار روزه شدن حبس این هفت فعال محیط‌زیستی، سازمان عفو بین‌الملل با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد این افراد تنها به دلیل فعالیت‌های صلح‌آمیزشان در حفاظت از محیط زیست‌ زندانی‌ شده‌اند و از حکومت ایران خواست آنها را بی‌درنگ آزاد کند.

سام رجبی و دیگر هم‌پرونده‌ای‌های او در حالی همچنان در زندان به سر می‌برد که علاوه بر روند دادرسی ناعادلانه، برخی از مقام‌های جمهوری اسلامی بارها به بی‌گناه بودن آنها اذعان کرده‌اند، از جمله محمود صادقی، نماینده سابق تهران در مجلس دهم دکه گفته بود وزیر اطلاعات در دیدار با نمایندگان مجلس «صریحا، مستدلا و مستندا اعلام کردند هیچ دلیلی بر جاسوسی فعالین محیط زیست نیافته‌اند.»

همچنین عیسی کلانتری، رئیس سازمان محیط زیست کشور نیز در مصاحبه‌ای با «خبر آنلاین» تأکید کرد بازداشت هشت فعال محیط‌زیستی «غیرقانونی» بوده است:

«وزیر اطلاعات رسما اعلام کرده است که این افراد هیچ جرمی مرتکب نشده‌اند اما دستگاه اطلاعاتی موازی می‌گوید این افراد مجرم هستند. من موظف هستم نظر وزارت اطلاعات را اعلام کنم چون در قانون اساسی تعریف شده که جاسوس کسی است که وزارت اطلاعات او را به عنوان مجرم شناسایی کند».

پایگاه خبری-تحلیلی «انصاف‌نیوز» نیز که نزدیک به اصلاح‌طلبان است، روز جمعه ۱۸ تیر ۱۴۰۰ گفت‌وگویی با یک «کادر امنیتی سابق» منتشر کرد که این کادر امنیتی تاکید کرده تاکنون هیچ مدرکی به صورت شفاف دال بر «جاسوس» بودن و «افساد فی‌الارض» هشت فعال محیط‌‌زیستی بازداشت شده ارائه نشده است. این گزارش تنها ساعاتی پس از انتشار، به دلیل آنچه «تماس یک نهاد نظارتی در دولت» عنوان شد از وب‌سایت انصاف‌نیوز حذف شد.