انجمن یوزپلنگ ایرانی: آمار سازمان حفاظت محیط زیست در مورد «تعداد یوزپلنگ‌ها» دقیق نیست

انجمن یوزپلنگ ایرانی که یک نهاد محیط‌زیستی غیردولتی است، می‌گوید خبر اعلام‌ شده از سوی سازمان حفاظت محیط زیست مبنی بر وجود تنها ۱۲ یوزپلنگ در ایران، اگرچه درست است، اما کامل نیست.

رسانه‌ها در ایران روز سه‌شنبه ۲۱ دی گزارشی از سازمان محیط زیست را منعکس کردند دادند که بازتاب زیادی داشت.

روزنامه خراسان نوشت، وضعیت «یوز ایرانی نه تنها بد که فاجعه‌بار و فوق بحرانی است و بعد از شیر ایرانی و ببر مازندران به سمت انقراض می‌تازد.»

این گزارش به اظهارات حسن اکبری، معاون تنوع زیستی سازمان محیط زیست، اشاره کرده که گفته است: «اکنون تنها ۱۲ قلاده یوزپلنگ در کشور باقی مانده‌ که ۳ قلاده از آنها ماده بالغ هستند.»

به گفته او، «در اواخر دهه ۸۰» در ایران جمعیت یوز ایرانی «حدود ۱۰۰ قلاده» بود.

وضعیت یوز ایرانی نه تنها بد که فاجعه‌بار و فوق بحرانی است و بعد از شیر ایرانی و ببر مازندران به سمت انقراض می‌تازد

در واکنش به این گزارش، انجمن یوزپلنگ ایرانی اعلام کرده است که این آمار تنها مربوط به یوزپلنگ‌هایی است که «کاملا شناسایی شده و دارای شناسنامه تایید شده هستند» و «در سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ دارای تصویر قابل شناسایی و مستند هستند» که نشان می‌دهد «زنده» هستند، «از مادر مستقل شده‌اند» و «به عنوان عضوی از جمعیت، به طور مستقل «امکان شرکت در زادآوری دارند.»

این انجمن می‌گوید آمار مربوط به زنده بودن ۱۲ یوزپلنگ در واقع «حداقل جمعیت بالغ شناسایی شده» است و «به معنای اندازه دقیق جمعیت نیست. از آنجاکه گوشتخواران به راحتی دیده نمی‌شوند، هیچگاه نمی‌توان اندازه دقیقی از جمعیت آن‌ها ارائه کرد.»

یوز ایرانی که نام دیگر آن «یوز آسیایی» است، دمای «۲۰ درجه زیر صفر» تا «۵۰ درجه بالای صفر» را تحمل می‌کند. این حیوان از «۱۸ ماهگی» مستقل می‌شود تا «گسترده جدیدی» جدا از مادر برای خود پیدا کند. اما بنا بر مطالعات، از هر ۲۰ توله یوز، تنها یکی به ۱۸ ماهگی می‌رسد.

نگرانی از انقراض یوزپلنگ ایرانی در حالی است که گروهی از فعالان محیط زیست ایران از جمله هومن جوکار، مدیر پروژه بین‌المللی حفاظت از یوزپلنگ ایرانی (آسیایی)، از سال ۹۶ با اتهام‌های امنیتی در زندان به سر می‌برند

هر چند یک یوزپلنگ به نام «جنگال» در پناهگاه حیات وحش «نایبندان» در منطقه طبس در خراسان شناسایی شده که «۱۴ سال» عمر کرد، اما این گونه جانوری علف‌خوار، «به‌ندرت بیش از ۱۰ سال عمر می‌کند.»

نگرانی از انقراض یوزپلنگ ایرانی در حالی است که گروهی از فعالان محیط زیست ایران از جمله هومن جوکار، مدیر پروژه بین‌المللی حفاظت از یوزپلنگ ایرانی (آسیایی)، از سال ۹۶ با اتهام‌های امنیتی در زندان به سر می‌برند.

هومن جوکار دهم شهریور ۹۵ از وجود ۵۰ قلاده یوز ایرانی خبر داده و به روزنامه همشهری گفته بود مجموعا ۳۲ يوز اعم از ماده و نر در ۱۰ زیستگاه توسط ۸۰ دوربین کار گذاشته شده شناسایی شده‌اند.

ایران در سال ۹۵ حدود ۴۷ هزار دلار از دفتر توسعه سازمان ملل دریافت کرد، اما این نهاد بین‌المللی بعد از بازداشت فعالان محیط زیست همکاری در پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی را متوقف کرد.

اواخر بهمن ماه سال ۹۸ پس از گذشت بیش از دوسال از بازداشت موقت هومن جوکار، سام رجبی، سپیده کاشانی، امیرحسین خالقی حمیدی، طاهر قدیریان، عبدالرضا کوهپایه، مراد طاهباز و نیلوفر بیانی، هشت فعال محیط زیست در ایران، سخنگوی قوه قضائیه از صدور مجموعا ۵۸ سال حکم زندان برای این فعالان محیط زیست خبر داد و اتهام برخی از آنها را «همکاری با آمریکا» و برخی دیگر را «جاسوسی» و «اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت ملی» اعلام کرد.