کاربردی شدن پژوهش زمینه‌ساز تولید ثروت و استقلال مالی دانشگاه‌ها

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از وزارت علوم، علی خیرالدین در نشست هم اندیشی رؤسای دانشگاه‌های کشور که امروز(چهارشنبه) با حضور دکتر محمدعلی زلفی‌گل وزیر علوم، تحقیقات و فناوری به صورت حضوری و مجازی در سالن شهدای جهاد علمی این وزارت برگزار شد، بر ضرورت صیانت از رتبه ایران در تولید فناوری تأکید کرد و گفت: در سال ۲۰۱۱ رتبه ایران در تولیدات فناوری ۹۵ و در سال ۲۰۲۱ این رتبه به ۷۱ در جهان رسیده است.

وی افزود: رتبه کشورمان در حوزه نوآوری در سال ۲۰۲۰، رتبه ۶۷ بود که این رتبه در سال ۲۰۲۱ به رتبه ۶۰ ارتقا یافته است.

معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم، با اشاره به واکاوی رویکرد مقاله محوری در تحقیقات دانشگاهی و غفلت از نیازها و مسائل کشور اظهار داشت: کاربردی شدن پژوهش، تولید ثروت و استقلال مالی دانشگاه‌ها را به دنبال دارد.

وی ایجاد معاونت فناوری و نوآوری وزارت علوم را جزو برنامه‌های اصلی این وزارت دانست و گفت: حجم بسیار گسترده فعالیت‌های حوزه پژوهش و فناوری و بازبینی ساختار و ایجاد آرایش متناسب با اکوسیستم فناوری، تحقق اهداف اسناد بالادستی و قوانین مصوب مراجع ذیصلاح، بسترسازی برای فعالیت نخبگان و ایجاد گفتمان فناوری و نوآوری و همچنین بهبود و ارتقای شاخص‌های فناوری و نوآوری کشور ضرورت ایجاد این معاونت را می‌طلبید.

خیرالدین در ادامه سخنان خود بیان کرد: زیست بوم فناوری و نوآوری بستری برای تحقق اقتصاد دانش بنیان است، لذا باید کوشش کنیم این زیست بوم در استان‌های مختلف تکمیل شود.

وی به ساختار معاونت پژوهش و فناوری و در دانشگاه‌ها اشاره کرد و افزود: یازده دانشگاه کشورمان دارای پارک علم و فناوری (پارک دانشگاهی) است؛ لذا توصیه آن است که مدیر فناوری ذیل معاون پژوهش و فناوری در دانشگاه‌ها ایجاد گردد.

معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم، پیشنهاد کرد: معاونان پژوهش و فناوری تا TRL۵ و بعد از آن رؤسای پارک‌های علم و فناوری وظیفه حمایتی داشته باشند و رئیس پارک علم و فناوری، عضو شورای دانشگاه و رئیس دانشگاه نیز عضو شورای پارک باشد؛ البته در این زمینه تشخیص و تصمیم نهایی متناسب با شرایط دانشگاه برعهده هیئت امنای هر دانشگاه است.

به گفته وی، صادرات و تعاملات بین المللی، توسعه فناوری‌های نرم، انتقال فناوری، جشنواره‌های فناوری و مهارتی، نظام ایده‌ها و نیازها (نان)، مالکیت فکری، آمایش فناوری و مأموریت گرایی پارک‌ها، گرنت فناوری، تشکیل شورای فناوری و نوآوری در دانشگاه‌ها، اصلاح آئین نامه ارتقا و پایه تشویقی، اصلاح آئین نامه مدیریت دانشگاه‌ها و اتاق‌های فکر ۱۶ گانه از جمله برنامه‌های معاونت فناوری و نوآوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است.

معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم، مهم‌ترین برنامه این معاونت را «ایجاد تعامل بین دانشگاه‌ها و پارک‌های علم و فناوری دانست» و افزود: فرهنگ‌سازی و توسعه گفتمان فناوری و نوآوری، ایجاد فرصت فناورانه، رصد فناوری‌های نوظهور، فعال کردن کارگروه آموزش، پژوهش، فناوری و نوآوری استان‌ها، دیپلماسی فناوری، دستیار فناوری و ایجاد مدرسه اشتغال در دانشگاه‌ها از جمله برنامه‌های اولویت دار معاونت فناوری و نوآوری می‌باشد.

وی به بحث کارآفرینی و اشتغال دانش بنیان اشاره کرد و گفت: بیش از ۴۰ درصد بیکاران کشور فارغ التحصیلان دانشگاهی هستند، بیش از ۶۰ درصد آموزش دیدگان مهارتی، جذب بازار کار می‌شوند و اشتغال بیش از ۵۰ هزار نفر فارغ‌التحصیل دانشگاهی در واحدهای فناور نشان‌دهنده بستر خوب این حوزه است.

خیرالدین در خصوص وضعیت پارک‌های علم و فناوری در ایران عنوان کرد: ۴۹ پارک علم و فناوری، ۲۲۳ مرکز رشد واحدهای فناور، ۱۰ هزار و ۷۰۴ واحد فناور، یک هزار و ۶۶۴ شرکت دانش‌بنیان مستقر در پارک‌ها و مراکز رشد و همچنین ۶۵ هزار فناور شاغل در پارک‌ها و مراکز رشد نشان‌دهنده آن است که اشتغال فناوران در شرکت‌ها و پارک‌های علم و فناوری رشد داشته است.

وی تصریح کرد: علی رغم رشد فزاینده شاخص‌های این حوزه، تعداد فناوران متقاضی حضور در پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد در ۵ سال اخیر در حال کاهش است.

معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم در خصوص طرح‌های اشتغال‌زایی دانش‌بنیان خاطرنشان کرد: در این راستا سه طرح دستیار فناوری، فن‌آموزی دانش‌آموختگان و پسا دکتری نوآوری و فناوری؛ با هدف افزایش مهارت‌ها و استعدادهای دانش‌آموختگان و دانشجویان، ایجاد فرصت‌های شغلی برای دانش‌آموختگان و دانشجویان، افزایش اثربخشی فارغ‌التحصیلان در داخل کشور و جلوگیری از خروج نخبگان، تقویت ارتباط با صنعت دانشگاه‌ها از طریق ارتقای شرکت‌های دانش‌بنیان و تقویت شرکت‌های دانش‌بنیان با تأمین نیروی انسانی متخصص در دستور کار است.

وی در ادامه سخنان خود به ایجاد نظام ایده‌ها و نیازها (نان) اشاره کرد و افزود: تکمیل ساختار موجود، بدون هزینه (دخالت در اجرا به کمک ISC )، کاربردی‌سازی پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد و دکتری بر اساس حل نیازهای کشور (تحقیقات نیازمحور)، نیازسنجی و نیازآرایی، اولویت‌بندی نیاز و تعریف میدان بازی جدید، تدوین نظام‌مند و پویای اولویت‌های تحقیقاتی و ترسیم نقشه جامع نیاز _ توانمندی، صنعتی _ دانشگاهی کشور و افزایش بهره وری، حمایت از نخبگان، پارک‌های علم و فناوری و شرکت‌های دانش‌بنیان از ویژگی‌های طرح نان است.

به گفته خیرالدین در این سامانه که مقرر شده است ذیل شورای عتف قرار گیرد، تهیه نقشه جامع نیاز و ایده کشور، یکپارچه‌سازی با استفاده از سایت‌های موجود بدون هزینه و ساختار جدید، کاربردی‌سازی پارساها بر اساس حل نیازهای کشور (تحقیقات نیازمحور) و ارتقای شاخص نوآوری، فناوری و اشتغال دانش بنیان انجام می‌شود.

وی اظهار داشت: تاکنون ۲ هزار و ۲۷۸ نیاز و همچنین حدود ۷۵ هزار اختراع در نظام ایده‌ها و نیازها (نان) ثبت شده است.