نگهبانانی که از سگ‌های آواره چرنوبیل نگهداری می‌کنند
بی بی سی فارسی
- کریس بارانیوک
- بیبیسی
منبع تصویر، Sean Gallup/Getty Images
توضیح تصویر،بعضی از سگ‌هایی که در منطقه ممنوع زندگی می‌کنند شاید فرزندان حیواناتی باشند که هنگام تخلیه توسط صاحبانشان رها شده بودند
تنها چند روز بعد از حضور در نواحی پرتودیده منطقه ممنوع چرنوبیل بود که بوگدان متوجه شد شغل جدیدش با تعدادی مهمان ناخوانده همراه است. او نگهبان یک ایست بازرسی در چرنوبیل است و از همان روزهای نخست یک گروه سگ در کنارش بوده‌اند.
بوگدان (نام واقعی او نیست) حالا دارد سال دوم کار در این منطقه را سپری می‌کند و به خوبی با سگ‌ها آشنا شده است. بعضی از آن‌ها اسم دارند و بعضی هم ندارند. بعضی‌ها نزدیک می‌شوند و بعضی‌ها هم فاصله خود را حفظ می‌کنند - هر وقت بخواهند می‌آیند و هر وقت بخواهند می‌روند. بوگدان و نگهبانان دیگر به آن‌ها غذا می‌دهند، سرپناه در اختیارشان می‌گذارند، و بعضا نیز درمانشان می‌کنند. وقتی هم که می‌میرند دفنشان می‌کنند.
همه این سگ‌ها به نوعی آوارگان فاجعه ۱۹۸۶، یعنی انفجار رآکتور شماره ۴ نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل، محسوب می‌شوند. در پی این فاجعه، ده‌ها هزار نفر از ساکنان شهر پریپیات در اوکراین تخلیه شدند. به آن‌ها گفته شد که حیوانات خانگی خود را رها کنند.
سربازان شوروی بسیاری از این حیوانات رهاشده را کشتند تا مانع از پخش آلودگی شوند. اما شکی نیست که بعضی از حیوانات پنهان شدند و زنده ماندند. ۳۵ سال بعد، صدها سگ ولگرد در این منطقه ممنوع ۲۶۰۰ کیلومتر مربعی که به منظور محدود کردن رفت‌وآمد انسان‌ها ایجاد شده است می‌گردند. کسی نمی‌داند که کدام سگ‌ها مستقیما به نسل آن حیوانات رهاشده تعلق دارند، و کدام سگ‌ها هم از جاهای دیگر به این منطقه آمده‌اند. اما همه آن‌ها حالا سگ‌های این منطقه محسوب می‌شوند.
- نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل به 'جاذبه توریستی رسمی' تبدیل می‌شود
- ودکا تولید شده در اطراف نیروگاه اتمی چرنوبیل
- آسیب ناشی از تشعشعات نیروگاه چرنوبیل به ‘کودکان منتقل نشده‘
- روسیه؛ تکرار چرنوبیل در دریا با 'دور آهسته'
زندگی آن‌ها مخاطره‌آمیز است. خطر آلودگی رادیواکتیو، حمله گرگ، آتش‌سوزی و گرسنگی آن‌ها را تهدید می‌کند. به گفته صندوق آینده پاک، سازمانی غیردولتی که سگ‌های ساکن منطقه ممنوع را تحت نظارت و محافظت دارد، میانگین عمر این سگ‌ها تنها ۵ سال است.
این که سگ‌ها در این ناحیه متروک زندگی می‌کنند مساله ناشناخته‌ای نیست - بعضی از آن‌ها حتی شهرت اندکی نیز در شبکه‌های اجتماعی کسب کرده‌اند. لوکاس هیکسون، یکی از بنیانگذاران صندوق آینده پاک که کارش به عنوان یک پژوهشگر را کنار گذاشت تا از این حیوانات مراقبت کند، تورهایی مجازی از منطقه ممنوع ارائه می‌کند که سگ‌ها نیز در آن‌ها حضور دارند.
منبع تصویر، Sean Gallup/Getty Images
توضیح تصویر،نگهبانان منطقه ممنوع به سگ‌ها غذا می‌دهند و از آن‌ها مراقبت می‌کنند و در مقابل اگر کسی وارد محوطه می‌شود سگ‌ها نگهبانان را خبر می‌کنند
اما دانش ما از بومیانی که در منطقه کار می‌کنند و هر روز با این سگ‌ها رابطه دارند خیلی زیاد نیست.
به نظر جاناتان ترنبول، دانشجوی دکترای جغرافی در دانشگاه کمبریج، جمع‌آوری روایت‌های این افراد می‌توانست کاری ارزشمند باشد.
او می‌گوید "اگر می‌خواستم سگ‌ها را بشناسم باید سراغ افرادی می‌رفتم که به خوبی آن‌ها را می‌شناسند - و آن افراد همین نگهبانان بودند."
چیزی که در انتظارش بود روایتی دلگرم‌کننده از رابطه نگهبانان با حیواناتی بود که در این محیط متروک پرسه می‌زنند - داستانی روشنگر از رابطه عمیق انسان‌ها و سگ‌ها.
برای نمونه، نگهبانان روی چند تا از سگ‌ها اسم گذاشته‌اند. به گفته ترنبول، یکی از آن‌ها آلفا است که در واقع به نوعی پرتو اشاره دارد، یکی دیگر تارزان است که شیرین‌کاری می‌کند و در اطراف تجهیزات راداری معروف دوگا زندگی می‌کند، و سگ دیگری هم به نام سوسیس هست - سگی چاق و قدکوتاه که دوست دارد در زمستان روی لوله‌های آب گرمی بخوابد که اقامتگاه کارکنان را گرم می‌کنند.
برای پخش این فایل لطفا جاوا اسکریپت را فعال یا از یک مرورگر دیگر استفاده کنید.توضیح ویدئو،چرنوبیل؛ سی و پنج سال پس از فاجعه هسته‌ای
از پادکست رد شوید و به خواندن ادامه دهیدپادکسترادیو فارسی بیبیسیپادکست چشم‌انداز بامدادی رادیو بیبیسی
برنامه ها
پایان پادکست
ورود به منطقه ممنوع چرنوبیل تنها با مجوز ممکن است، برای همین نگهبانان باید مراقب ایست‌های بازرسی ورودی و خروجی منطقه نیز باشند.
وقتی ترنبول که در کی‌یف، پایتخت اوکراین، زندگی می‌کند، سفرهای مرتب خود به این منطقه را آغاز کرد، با بوگدان و دیگر نگهبانان آشنا شد. آن‌ها در ابتدا علاقه زیادی به صحبت کردن نداشتند. اما او از آن‌ها خواست که در پژوهش به او کمک کنند و این درخواست به "نقطه عطف" تبدیل شد. او دوربین‌های یک بار مصرفی به آن‌ها داد تا از سگ‌ها عکس بگیرند. نگهبانان هم در ازای این کار یک خواسته داشتند - "لطفا، لطفا - برای سگ‌ها غذا بیاور". و ترنبول هم به حرفشان گوش کرد.
عکس‌هایی که نگهبانان گرفتند نمایانگر رابطه آن‌ها با سگ‌های ولگردی بود که در منطقه ممنوع زندگی می‌کنند.
بوگدان می‌گوید هنگامی که برای پیدا کردن گردشگران غیرقانونی در خیابان‌های متروک منطقه گشت می‌زند سگ‌ها هم با شادی همراهش می‌روند. همیشه دوست دارند بدانند که غذا با خود دارد یا نه.
البته این حس وفاداری دوطرفه است و آقای ترنبول می‌گوید نگهبانان کنه‌های سگ‌ها را می‌گیرند و به آن‌ها واکسن هاری می‌زنند.
منبع تصویر، Maxym Marusenko/Getty Images
توضیح تصویر،سگ‌های چرنوبیل تقریبا به اندازه چرخ‌فلک شهربازی پریپیات معروف شده‌اند
در بعضی از ایست‌های بازرسی، نگهبانان عملا سرپرسی بعضی از سگ‌ها را به عهده گرفته‌اند. به آن‌ها غذا و سرپناه می‌دهند. ولی رفتار همه سگ‌ها یک شکل نیست. بوگدان می‌گوید "یکی هست که فقط باید برایش یک ظرف غذا بگذارید و بروید. منتظر می‌ماند تا دور شوید و سپس می‌خورد."
توصیه معمول به بازدیدکنندگان چرنوبیل این است که به سگ‌ها دست نزنند، چرا که ممکن است گرد و خاک آلوده به مواد رادیواکتیو روی بدنشان باشد.
حیوانات دیگری نیز در منطقه ممنوع چرنوبیل زندگی می‌کنند. سارا وبستر، جانورشناسی که برای دولت آمریکا کار می‌کند، و همکارانش در سال ۲۰۱۶ مقاله‌ای منتشر کردند که نشان می‌داد پستانداران مختلف، از گرگ و گراز گرفته تا روباه قرمز، در آنجا ساکن شده‌اند.
برای پخش این فایل لطفا جاوا اسکریپت را فعال یا از یک مرورگر دیگر استفاده کنید.توضیح ویدئو،۳۰ سال بعد از فاجعه اتمی چرنوبیل؛ کودکان هنوز با سرطان دست و پنجه نرم می‌کنند
قلمرو این حیوانات لزوما به این منطقه محدود نمی‌شود. پژوهشی که وبستر و همکارانش در ادامه کردند نشان داد که گرگی که یک ردگیر جی‌پی‌اس به همراه داشت ۳۶۹ کیلومتر راه رفته بود و نهایتا هم وارد روسیه شده بود.
از منظر تئوری، گرگ‌ها، سگ‌ها و دیگر حیوانات می‌توانند آلودگی رادیواکتیو، یا جهش‌های ژنتیکی ناشی از زاد و ولد، را با خود از منطقه ممنوع خارج کنند.
خانم وبستر می‌گوید "ما می‌دانیم که این اتفاق دارد می‌افتد ولی درکی از گستردگی یا اندازه آن نداریم."
به گفته آقای ترنبول، نگهبانان معمولا نگران پرتوافشانی نیستند، ولی شاید بعضا سگ‌ها را با تشعشع‌سنج بررسی کنند.
گرگر لارسون، باستان‌شناسی که در دانشگاه آکسفورد روی اهلی‌سازی حیوانات پژوهش می‌کند، می‌گوید به نظر می‌رسد که این سگ‌ها، با رابطه دوستانه‌ای که برقرار می‌کنند، باعث اطمینان کسانی می‌شوند که مرتب با آن‌ها تماس دارند.
او با اشاره به نگهبانان می‌گوید "آن‌ها کمابیش خود را جای سگ‌ها می‌گذارند. خوبی حال سگ به این معنی است که حال شما هم خوب است."
البته آقای ترنبول معتقد است که این می‌تواند نوعی احساس امنیت اشتباه ایجاد کند و می‌گوید "محیط وهم‌آوری است. نمی‌توانید خطر را ببینید. احتمال وجودش همیشه در ذهنتان هست اما همه چیز عادی به نظر می‌رسد."
با این حال نگهبانان، مانند بوگدان، بر مزایای وجود این سگ‌ها تاکید می‌کنند. برای نمونه، او ادعا می‌کند که نوع پارس سگ‌ها بسته به چیزی که در دوردست دیده‌اند فرق می‌کند و برای همین سگ‌ها برایش حکم "وردست" دارند.
آقای لارسون می‌گوید اتفاقی که دارد در منطقه ممنوع می‌افتد بازتاب رابطه‌ای است که می‌دانیم از هزاران سال پیش بین انسان و سگ جریان داشته است.
او برای توضیح بیشتر می‌گوید "این اتفاقی است که برای حداقل ۱۵٫۰۰۰ سال افتاده است. کاری است که مردم می‌کنند. رابطه بسیار نزدیکی نه تنها با سگ‌ها، بلکه با دیگر حیوانات اهلی نیز، برقرار می‌کنند... انگار که می‌خواهند بگویند این نقطه اتصال ما به کوه و دشت است."
در سراسر دنیا، سگ‌هایی هستند که جایگاهی بینابینی را اشغال کرده‌اند - نه کاملا اهلی و نه کاملا وحشی. سگ‌های چرنوبیل هم در چنین فضایی زندگی می‌کنند. اما خانم وبستر می‌گوید یک تفاوت عمده وجود دارد.
به گفته او "تفاوت منطقه ممنوع در این است که انسان‌ها کاملا آن را تخلیه کرده‌اند. جز نگهبانان عملا هیچ انسان دیگری روزانه در این محدوده نیست. برای همین سگ‌ها فرصت چندانی برای دوستی با انسان‌ها پیدا نمی‌کنند."
شکی نیست که داستان این سگ‌ها برای دنیای بیرون بسیار جذاب است، ولی رابطه‌ای که بسیاری از نگهبانان با آن‌ها دارند بسیار عمیقتر است. بوگدان می‌گوید خیلی وقت‌ها از او می‌پرسند چرا باید به سگ‌ها اجازه داد که در منطقه ممنوع بمانند. پاسخش این است: "ما را خوشحال می‌کنند. وجودشان برای خود من به نوعی نماد ادامه زندگی در این دنیای رادیواکتیر و پساآخرالزمانی است."
- خبرهای بیشتر را در کانال تلگرام بیبیسی فارسی دنبال کنید
منبع خبر: بی بی سی فارسی 
اخبار مرتبط: نگهبانانی که از سگ‌های آواره چرنوبیل نگهداری می‌کنند
حق کپی © ۲۰۰۱-۲۰۲۴ - Sarkhat.com - درباره سرخط - آرشیو اخبار - جدول لیگ برتر ایران
