حل بحران آلودگی پلاستیکی 'نیازمند معاهده‌ای الزام‌آور است'

حل بحران آلودگی پلاستیکی 'نیازمند معاهده‌ای الزام‌آور است'

• راجر هارابین
• تحلیلگر محیط زیست بی‌بی‌سی

۲۹ دی ۱۴۰۰ - ۱۹ ژانویه ۲۰۲۲

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر،

بطری های پلاستیکی در ساحل

یک سازمان غیردولتی هشدار داده است که آلودگی ناشی از پلاستیک مشکل مبرم جهانی است که حل آن نیازمند معاهده جدی سازمان ملل است.

"سازمان تحقیقات محیط زیستی" (EIA) در گزارشی می‌گوید که شواهد زیادی برای اثبات خسارت ناشی از آلودگی‌های پلاستیکی وجود دارد.

این سازمان استدلال می‌کند که آلودگی پلاستیکی تقریبا معادل مشکل تغییر اقلیم است.

درحال حاضر در هوایی که تنفس می‌کنیم ذرات بسیار ریز پلاستیکی وجود دارد. این ذرات به داخل خاک، مواد غذایی و حتی پوشش یخی قطب شمال راه‌یافته‌اند.

برای مثال گزارش می شود که حدود ۲۰ فیل در تایلند بعد از خوردن آشغال حاوی پلاستیک در یک محل دفع زباله جان باخته‌اند.

نویسندگان این گزارش کشورها را ترغیب می‌کنند تا با معاهده سازمان ملل شامل اهداف الزام‌آور برای کاهش تولید و دور ریختن پلاستیک موافقت کنند.

تام گَمِج، از سازمان تحقیقات محیط زیستی، گفت: "اگر این موج فزاینده آلودگی بی‌رویه ادامه پیدا کند، پلاستیک ریخته شده به دریاها تا سال ۲۰۴۰ شاید از وزن کل ماهی‌های اقیانوس‌ها بیشتر شود."

از پادکست رد شوید و به خواندن ادامه دهیدپادکسترادیو فارسی بی‌بی‌سی

پادکست چشم‌انداز بامدادی رادیو بی‌بی‌سی

برنامه ها

پایان پادکست

سازمان ملل "تغییر اقلیم"، "نابودی تنوع زیستی" و "آلودگی" را سه تهدید بنیادی برای محیط زیست شناسایی کرده و نتیجه‌گیری کرده است که برای حل آنها باید یک‌جا اقدام کرد.

توافق‌نامه‌های چندجانبه در زمینه مقابله با نابودی تنوع زیستی و تغییر اقلیم ‌تقریبا ۳۰ سال است که وجود دارد، اما در متوقف کردن روند تصاعد دی اکسید کربن یا حفاظت جهان طبیعی موثر نبوده است.

پیشنهاد معاهده‌ای ویژه مقابله با آلودگی پلاستیکی در سال‌های اخیر با مخالفت بعضی کشورها روبرو شده.

اما گفته می‌شود بیش از ۱۰۰ کشور از جمله بریتانیا از پیشنهادی که قرار است در مجمع بعدی محیط زیست سازمان ملل در ماه‌های فوریه و مارس مطرح شود حمایت می‌کنند.

منابع مطلع می‌گویند که مخالفت آشکار با چنین توافقی کمرنگ شده است. با این حال در مورد ابعاد چنین معاهده‌ای و الزام‌آور یا داوطلبانه بودن آن اختلاف نظر وجود دارد.

جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا، اعلام کرده که کشورش از توافق جهانی حمایت می‌کند، درحالی که دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق با آن مخالف بود.

با این حال معلوم نیست اقای بایدن بتواند نظر کنگره را جلب کند، چون بیشتر مواد پلاستیکی از نفت و گاز تولید می شود که این کشور از تولیدکنندگان عمده آنهاست.

منبع تصویر، Getty Images

گفته می شود ژاپن برای محدود کردن اهداف چنین توافقی تلاش می‌کند. کشورهای عرب خلیج فارس و چین هم تاکنون سکوت کرده‌اند.

چین بزرگترین تولید کننده "پلاستیک بکر" (پلاستیکی که برای اولین بار از مواد نفتی تولید شده) است. با این حال گفته می‌شود آمریکا و بریتانیا بزرگترین تولیدکننده های زباله پلاستیکی به نسبت جمعیت هستند.

آقای گمج هنگام انتشار این گزارش گفت: "ماهیت مشهود آلودگی پلاستیکی باعث نگرانی جدی عموم شده است اما بخش قریب به اتفاق آلودگی پلاستیکی ناپیداست."

"خسارت ناشی از تولید بی‌رویه پلاستیک بکر غیرقابل جبران است - این تهدیدی برای تمدن انسانی و توانایی بنیادی سیاره برای حفظ یک محیط قابل زیست است. خطری که دارد تقریبا به اندازه تغییر اقلیم جدی می‌شود."

ریچارد تامپسون از دانشگاه پلیموت، کارشناس ارشد پلاستیک، به بی‌بی‌سی گفت که معاهده سازمان ملل باید بر چرخه کامل حیات مواد پلاستیکی متمرکز باشد.

او گفت: "ریشه مشکل اصلی در غیرقابل دوام بودن میزان تولید و مصرف است."

"حمایت از سیاست‌هایی که فقط مشوق استفاده از پلاستیک 'بازیافت شدنی' باشد، موثر نخواهد بود مگر آنکه زیرساخت‌های بومی برای جمع‌آوری، جداسازی، و بازیافت موثر این مواد پلاستیکی وجود داشته باشد."