"زنگ تنفس" در اجرای سیاست پولی و مالی عجیب اردوغان

چهار ماه به طور مداوم بانک مرکزی ترکیه نرخ بهره بانکی را کاهش داده بود. کاهش نرخ بهره بانکی به‌رغم تورمی لگام گسیخته.

خبرگزاری فرانسه روز پنجشنبه ۲۰ ژانویه (۳۰ دی) با انتشار گزارشی به ایجاد وقفه در اجرای سیاست کاهش مستمر نرخ بهره بانکی پرداخته است.

بانک مرکزی ترکیه امروز، پنجشنبه اعلام کرد که در حال حاضر نرخ بهره را در همان سطح کنونی حفظ می‌کند و آن را کاهش نمی‌دهد.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه هم اعلام کرده است که تصمیم دارد به دور از شتاب، سیاست کاهش نرخ بهره بانکی را آهسته‌تر اجرا کند.

اردوغان از مخالفان سرسخت نرخ بالای بانکی است. گرچه کشور با تورمی بی سابقه روبه‌رو است. نرخ تورم سالانه در ترکیه به ۳۶ درصد رسیده است. این بالاترین میزان تورم در ۱۹ سال گذشته است.

سیاست پولی و مالی عجیب اردوغان

لیر ترکیه در سایه این سیاست پولی و مالی تنها در سال گذشته میلادی نسبت به دلار آمریکا ۴۴ درصد از ارزش خود را از دست داد.

تورم سنگین این کشور باعث شده که مردم به تبدیل پول خود به طلا و ارزهای خارجی روی بیاورند. از سوی دیگر، ذخایر ارزی بانک مرکزی ترکیه نیز کاهش فوق‌العاده‌ای یافته است.

به عنوان نمونه، ذخایر ارزی بانک مرکزی از ۲۱ میلیارد دلار در دسامبر سال گذشته به کمتر از هشت میلیارد دلار در روز هفتم ژانویه سال جاری رسید.

بدیهی است که بانک مرکزی با این ذخایر ارزی برای مقابله با نوسانات بهای لیر اقدام می‌کند. کاهش آن می‌تواند منجر به تنزل بیشتر بهای لیر شده و به بی ثباتی اقتصادی دامن بزند.

اردوغان، در مخالفت خود با نرخ بالای بهره بانکی، درک "خاص" خود را از اقتصاد دارد. خود او از "جنگ برای اقتصاد مستقل" سخن می‌گوید.

او معتقد است نرخ بهره پایین بانکی باعث می‌شود وام و اعتبارات بانکی با هزینه‌ای نازل در اختیار متقاضیان قرار گیرد و همین موضوع می‌تواند باعث رونق اقتصادی شده و به افزایش صادرات ترکیه بیانجامد.

درکی که با درک غالب در اقتصاد سازگار نیست. اقتصاددانان بر این باورند که کاهش نرخ بهره بانکی باعث افزایش حجم پول و از این رو باعث افزایش تورم می‌شود. اردوغان معتقد است که بهره بالای بانکی باعث افزایش تورم می‌شود.

به کانال اینستاگرام دویچه وله فارسی بپیوندید

بانک‌های مرکزی جهان در شرایطی که اقتصاد با تورم روبه‌رو است، دقیقا از راهکار مقابل راهکار اردوغان بهره می‌گیرند. آن‌ها نرخ بهره بانکی را بالا می‌برند و هزینه پرداخت وام و اعتبار را افزایش می‌دهند.

افزایش بهره بانکی باعث کاهش تقاضا برای وام می‌شود و عملا می‌تواند در افزایش ارزش واحد پول آن کشور موثر افتد. موضوعی که اردوغان حاضر به پذیرش آن نیست.

اکنون زیر فشار مردم برای نخستین بار پس از چهار ماه کاهش مستمر نرخ بهره، بانک مرکزی از حفظ نرخ بهره موجود در سطح ۱۴ درصد سخن گفته است. زنگ تنفسی در اجرای سیاست عجیب پولی و مالی اردوغان.

 

• استانبول؛ کلان‌شهری در دو قاره

  استانبول تنها شهر جهان است که در دو قاره قرار دارد: اروپا و آسیا. در این کلان‌شهر چند میلیون نفری که در کرانه تنگه بسفر واقع شده سنت و مدرنیته، سبک زندگی مذهبی و سکولار چنان درآمیخته‌اند که در هیچ شهر دیگری در جهان نظیرش را نمی‌توان یافت. خیلی‌ها معتقدند همین نیز دلیل اصلی جذابیت شهر است.

• استانبول؛ کلان‌شهری در دو قاره

  شهر استانبول تاریخی ۲۶۰۰ ساله دارد. در طول سالیان دراز حاکمان مختلفی برای تسخیر این شهر خیز برداشتند: ایرانیان، یونانیان، رومی‌ها و عثمانی‌ها. استانبول که در آن زمان "قسطنطنیه" خوانده می‌شد، مرکز امپراتوری بیزانس (روم شرقی) و بعدها امپراتوری عثمانی بود. تازه در سال ۱۹۳۰ قسطنطنیه به استانبول تغییر نام داد.

• استانبول؛ کلان‌شهری در دو قاره

  تنگه بسفر را روح شهر استانبول می‌دانند. این تنگه بخش آسیایی و اروپایی شهر را از هم جدا می‌کند. روزانه کشتی‌های کوچک مسافربری مردم را از یک طرف تنگه به سمت دیگر جا‌به‌جا می‌کنند. مسافت میان محله اروپایی کاراکوی تا محله آسیایی کادیکوی تقریبا ۲۰ دقیقه طول می‌کشد.

• استانبول؛ کلان‌شهری در دو قاره

  از روی پل گالاتا می‌توان چشم‌انداز زیبایی بر کشتی‌هایی داشت که از آب عبور می‌کنند. علاوه بر آن شمار زیادی شهروندان هر روز به امید صیدی پربار با قلاب‌های ماهیگیری‌شان روی این پل مشغول ماهیگیری می‌شوند. دست‌فروشان، گردشگران خارجی و بلال‌فروشان نیز جابه‌جای این پل به چشم می‌خورند.

• استانبول؛ کلان‌شهری در دو قاره

  وفکی (تصویر) یکی از ماهیگیران پل گالاتاست. او خودش را اروپایی می‌داند و می‌گوید: «ما آرزوی آزادی بیشتری را داریم و برای همین هم ترکیه و اتحادیه اروپا باید دوباره به یکدیگر نزدیک شوند.» وفکی بازنشسته شده و ماهیگیری جزو سرگرمی‌های روزانه اوست، البته از این راه درآمد اندکی هم دارد. او برای هر دو کیلو ماهی که در بازار می‌فروشد، تقریبا هشت یورو سود می‌کند.

• استانبول؛ کلان‌شهری در دو قاره

  میدان تقسیم یکی از میدان‌های مورد علاقه گردشگران ایرانی و قلب تپنده شهر است. در گوشه‌‌ای از این میدان قرار است تا انتخابات بعدی که در سال ۲۰۱۹ برگزار شود، یک مسجد ساخته شود؛ با گنبدی ۳۰ متری و دو مناره. منتقدان می‌گویند اردوغان، رییس‌جمهور ترکیه می‌خواهد با ساخت یک هویت جدید برای این میدان، آن را از مکانی سکولار و اروپایی به مکانی اسلامی و محافظه‌کار تبدیل کند.

• استانبول؛ کلان‌شهری در دو قاره

  محله فاتح (فاتیح) اگرچه در بخش اروپایی استانبول واقع شده اما چهره‌ای بیش‌تر محافظه‌کارانه دارد. بسیاری از مردمی که اینجا ساکن هستند، به امید زندگی بهتر از آناتولی به استانبول مهاجرت کرده‌اند. ساکنان این محله جزو هواداران وفادار اردوغان و حزب او یعنی عدالت و توسعه هستند.

• استانبول؛ کلان‌شهری در دو قاره

  چهارشنبه‌ها در اطراف مسجد محله فاتح چهارشنبه‌بازار برپا می‌شود. در این بازار می‌توان همه‌چیز پیدا کرد، از سبزی و میوه گرفته تا لباس و وسایل منزل. این محله در سال‌های اخیر خانه بسیاری از پناهجویان سوری شده که به ترکیه آمده‌اند. از آغاز جنگ داخلی در سوریه که سال ۲۰۱۱ آغاز شد، ترکیه بیش از سه میلیون مهاجر سوری را پناه داده و به این ترتیب تنها کشوری است که پذیرای این تعداد پناهجوی سوری شده است.

• استانبول؛ کلان‌شهری در دو قاره

  محله فاتح در این بین به محل رستوران‌های سوری مشهور شده است. در ترکیه اجازه اقامت برای پناهجویان آنگونه که در اتحادیه اروپا معمول است، رایج نیست. با این حال دولت ترکیه به ده‌ها هزار پناهجوی سوری وعده اعطای تابعیت این کشور را داده است. منتقدان می‌گویند دولت با این کار خود قصد افزایش رأی به نفع خود در انتخابات را دارد.

• استانبول؛ کلان‌شهری در دو قاره

  کسانی که به دنبال رقص و مشروبات الکل هستند، به محله آسیایی کادیکوی یا محله اروپایی کاراکوی سر می‌زنند. این دو محله با کافه‌ها، رستوران‌ها و بوتیک‌های خود، پذیرای مردم محلی و گردشگران خارجی است. در این منطقه به ندرت کسی با سیاست‌های اسلام‌گرایانه و محافظه‌کارانه دولت موافق و همصداست.

• استانبول؛ کلان‌شهری در دو قاره

  عایشه‌ گل (تصویر) در یکی از بوتیک‌های محله گالاتا کار می‌کند. او معتقد است استانبول در مقایسه با گذشته تغییرات زیادی داشته: «تا همین چند سال پیش اروپایی‌های زیادی برای گذراندن تعطیلات اینجا می‌آمدند.» اما حالا بیشتر گردشگران عرب به استانبول سفر می‌کنند. عایشه گل می‌گوید کسب و کارشان رونق گذشته را ندارد و امیدوار است شرایط به زودی تغییر کند؛ امیدی که دقیقا نمی‌توان گفت چه زمانی به تحقق خواهد پیوست.