بررسی نسبت اسلام با فرایندهای انسانی در اثر جدید نقره‌کار

به گزارش خبرنگار مهر، جلسه رونمایی از کتاب «حکمت اسلامی در خلق آثار هنری معماری و شهرسازی» نوشته عبدالحمید نقره‌کار که به‌تازگی توسط انتشارات سروش منتشر و راهی بازار نشر شده، روز یکشنبه ۳ بهمن با حضور نویسنده اثر و جمعی از اساتید دانشگاه و پژوهشگران در سالن اجتماعات خبرگزاری مهر برگزار شد.

نظریه‌ای برای مقابله با شکاکیت و نسبی گرایی

عبدالحمید نقره کار نویسنده این کتاب در ابتدای جلسه گفت: بنده نظریه‌ای را در کرسی‌های نظریه پردازی شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح کردم با عنوان نسبت اسلام با فرایندهای انسانی که سومین نظریه‌ام بود. در این نظریه توضیح داده بودم که در جهان امروز همه چیز دچار شکاکیت و نسبی گرایی شده و الان شرایطی پیش آمده که بی قانونی حاکم شده است و انسان را صرفاً در بعد نفوس حیوانی تعریف می‌کنند. از بعد ادراکات حسی و غریزی همه انسان‌ها متکثر هستند و دو انسان با همدیگر یک سلیقه ندارند. به همین دلیل می‌گوئیم که دنیای معاصر دچار شک و نسبی گرایی شده است.

وی افزود: از نظر اسلام، انسان دارای یک وجود مادی و یک وجود روحانی است به همین دلیل هم می‌گوئیم از اوست و به سوی اوست. به قول مولانا جان خوکان و سگان از همه جداست، متحد جان‌های مردان خداست. با این مبنا وقتی می‌گوئیم قرن ۲۱ قرن اسلام است یعنی قرار است در این قرن با شکاکیت، نسبی گرایی و انسان – حیوان پنداری مبارزه کند. همچنین در این قرن که قرن اسلام نام دارد قرار است با جریاناتی که از طریق صهیونیست، فراماسونری و جریان‌های منحرف و ضد انسان مبارزه کند.

نقره کار ادامه داد: نظریه من یک نظریه اکتشافی و تفسیری است که در آن برداشت و تفسیر جدیدی از واقعیت‌های اسلام و متون قرآنی کرده ام. همچنین اشاره کردم که فرایندهای انسانی ۵ مرحله دارد و هر کدام از این مراحل هم اصول خودشان دارند. رهبر معظم انقلاب فرموده اند که تمدن نوین اسلامی با هویت اسلامی- ایرانی. این سخن یعنی اینکه ما قرار است تمدن جدیدی را به وجود بیاوریم که تکرار وضع موجود نیست. تکرار گذشته هم نیست. هنر و معماری جهانی هم نیست بلکه ایجاد یک وضعیت جدید است. بر اساس موازین اسلامی، مکاتب بشری نمی‌توانند نیازهای روحی و تکاملی را جامع و مانع تعریف کنند و فقط مکاتب الهی می‌توانند این کار را بکنند. بنابراین تنها مکتب الهی که ناقص و تحریف نشده، مکتب اسلام است. در این کتاب زیبایی شناسی، فلسفه و مکتب هنر از اسلام اتخاذ شده است.

وی در پایان گفت: متأسفانه کتابهای درسی ما هنوز تقلید از کتب غربی است. متأسفانه در دولت قبل شورای تحول بایکوت شده بود و در آن کاری انجام نمی‌شد اما در دولت جدید قرار است که فعالیت‌های آن دوباره از سر پیگیری و کرسی‌های نظریه پردازی هم برگزار شود. همانطور که امام خمینی (ره) هم گفته بودند اسلامی شدن دانشگاه‌ها مقدمه‌ای برای اسلامی سازی شدن نظام است. مجموعه مباحث این کتاب در ۱۴ فصل گردآوری شده که همه بحث‌ها تطبیقی – تحلیلی است. بنده پیش از این، این مباحث را در کلاس‌ها برای دانشجویانم هم تدریس می‌کنم.

تخفیف ویژه برای چاپ‌های دوم و سوم

مصطفی بهزاد فر رئیس دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه تهران دیگر سخنران این مراسم بود که گفت: بنده حدود ۴ دهه است که در خدمت استاد نقره کار تلمذ می‌کنم و از سال ۱۳۶۵ در خدمت ایشان هستم و دیدگاه‌های اسلامی را از مهندس اخذ کردم.

وی گفت: ما در ایران یک مشکل اساسی داریم آن هم سطحی بودن گفتارها است. اینکه یک واژه را می‌گیرند و با آن بازی می‌کنند اما معنی آن واژه را نمی‌دانند. خیلی از کسانی که از معماری ایرانی حرف می‌زنند شناخت سطحی از معماری ایرانی دارند و فقط چند ساختمان ایرانی می‌شناسند. مهندس نقره کار کارهایشان را بر اساس دو تکنیک تحقیقِ تطبیق و تحلیل انجام می‌دهند.

وی در پایان گفت: توجه به نگاه‌های علمی و استفاده از منابعی چون این کتاب به دانشجویان بسیار می‌تواند کمک کند.

سید صادق رضایی مدیرعامل انتشارات سروش در ادامه این برنامه گفت: آنچه که نظر من را جلب کرد و برای ما تکلیف شد که نگاه جدیدی به کار داشته باشیم حکمت اسلامی در خلق آثار هنری است. اینکه به این موضوع بپردازیم که حکمت اسلامی در جهان حاکم بر نویسندگان چه جایگاهی دارد خیلی مهم است. ما باید حکمت اسلامی و الهی را لحاظ و از هنرمندان نیز مطالبه کنیم.

وی افزود: اثری که در فضای انقلاب اسلامی تولید می‌شود با اثری که در جای دیگری تولید می‌شود باید فرق داشته باشد. علاقه مندان به آقای نقره کار می‌توانند به ما کمک کنند که این کتاب بیشتر معرفی و چاپ شود و ما کرسی‌هایی را هم با این موضوع برگزار کنیم.

رضایی در پایان در خصوص قیمت گذاری کتاب گفت: معمولاً کتابهای مذهبی، دانشجویی، کودک و نوجوان و چاپ اول در انتشارات سروش با تخفیف چاپ می‌شوند اما وقتی تجدید چاپ می‌شوند قیمتشان اضافه می‌شود. قیمت کتابی که امروز رونمایی شد ۱۶۰ هزار تومان است. بنده در همین جا قول می‌دهم که چاپ دوم این کتاب را هم با تخفیف و قیمت حدود ۱۲۰ هزار تومان به بازار نشر ارائه کنیم تا مخاطبان بیشتری بتوانند از آن بهره مند شوند.

تلفیق نظرو عمل در کارهای نقره کار

عبدالهادی دانش پور استاد دانشگاه علم و صنعت از سخنرانان این برنامه نیز گفت: تلفیق نظر و عمل موضوع مهمی است که ما از حوزه‌های علمی و دانشگاهی انتظار و توقع داریم که اساتید و اندیشمندان حرف‌هایی که می‌زنند را عملی کنند. خوشبختانه مهندس نقره کار در این عرصه طلایه دار هستند. ما باید برای حرف‌هایی که می زنیم مابه ازا داشته باشیم.

وی افزود: در قرن بیستم ما نمونه‌های بسیاری می‌بینیم که بدون تعصب به موضوع حکمت اسلامی پرداخته اند و متوجه شدند که حرف‌های بلیغ و مهمی در این حکمت وجود دارد. مثلاً مفهوم «خیال» که ملاصدرا از آن حرف زده خیلی شبیه حرفی است که ریکور گفته است و ما الان بیشتر از هر وقت دیگری به این حرف‌ها احتیاج داریم. چون توسعه شبکه‌های مجازی باعث شده که فقط محتوا منتشر شود. یعنی در واقع نشر صرف اهمیت پیدا کرده خالی از محتوا. مهندس نقره کار به این تکلیف و رسالت پرداخته اند که می‌تواند آموزه مهمی برای ما باشد.

در پایان این نشست یکی از دانشجویان عبدالحمید نقره کار گفت: ما دانشجویان دوره دکترای ایشان ویژگی‌های متعددی را در ایشان می‌بینیم که یکی از آنها اقناعی بودن کلاس‌هایشان است. مورد دیگر حاکمیت اخلاق بر کلاس است و اینکه ما علاوه بر علم و تحصیل، نکات اخلاقی را هم می‌آموزیم و ارزش نمره برایمان در درجه چندم بود.

وی افزود: خلاء برنامه‌های محتوایی در حوزه معماری و شهرسازی در برنامه‌های تلویزیون بسیار احساس می‌شود. در حالی که می‌توان مباحث زیاد و بسیاری را در این باره در تلویزیون به نمایش و بحث گذاشت. امیدواریم انتشارات سروش به صورت بصری و شنیداری هم در ترویج و خلق موضوعات معماری و شهرسازی تلاش کند.

در پایان جلسه، با حضور میهمانان کتاب رونمایی شد و حاضرین برای کتاب یادگاری نوشتند.