جوانان افغانستان علیرغم مشکلات به صورت خودجوش به سوی هنر در حرکتند

باشگاه خبرنگاران جوان - انجمن خوشنویسان ایران به «محمد مهدی میرزایی»، خوشنویس و خطاط مهاجر افغانستانی مدرک استادی اعطا کرد.

اعطای مدرک استادی بعد از گذر از مراحل ممتاز و فوق ممتاز در رشته خوشنویسی و با تایید جمعی از اساتید برجسته هنر خوشنویسی در ایران به افراد منتخب اهدا می شود.

به این مناسبت گفتگویی با این هنرمند مهاجر افغانستانی انجام دادیم که متن زیر حاصل این گفتگوی صمیمانه است:

 

ابتدا خودتان را معرفی کنید. چند سال است خوشنویسی می کنید و کی به ایران آمدید؟

من از «جاغوری» ولایت غزنی هستم، از دوران کودکی علاقه به کار‌های هنری داشتم و پدر مرحومم باعث میشد که ما به مسائل هنری گرایش پیدا کنیم. از دوران کودکی تمرین خط می‌کردیم و سرمشق‌های ما را مرحوم پدر می‌داد، اما بیشترین مراحل یادگیری این هنر را از برادر عزیزم حاج محمد جواد میرزایی که در سال‌های ۶۴ ـ ۱۳۶۳ از خوشنویسان ممتاز انجمن خوشنویسان ایران بود فرا گرفتم.

ما تقریبا خوشنویسی را به صورت ارثی داریم و «میرزا ابراهیم» پدر بزرگ مرحومم نیز خوشنویس خوبی بود.

من حدود ۲۵ سال است که در ایران زندگی می‌کنم. وقتی از جاغوری به سمت ایران می‌آمدم پدرم تعهد گرفت که در جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک کشور فرهنگی و علمی حتما به سمت درس و هنر روی بیاورم و تا الان نیز توانسته ام به توصیه پدرم عمل کنم.

از اواخر سال ۱۳۶۶ به خوشنویسی روی آوردم و تمریناتم بیشتر شد. آن زمان مهاجرین سختی‌های فراوانی داشتند و مدارس و دانشگاه‌ها برای مهاجرین محدود بود، لذا در مراکز آزاد هنری مشغول شدم و به خوشنویسی پرداختم. کم کم با انجمن خوشنویسان ایران آشنا شدم و نتیجه بسیار خوبی گرفتم و لطف اساتید ایرانی خصوصا «اسماعیل نیکبخت» بسیار زیاد بود.

درباره موفقیت اخیرتان و اعطای مدرک استادی توسط انجمن خوشنویسان ایران و مراحل کسب این مدرک توضیح دهید.

من خودم را استاد نمی بینم چون ساحت هنر خصوصا هنر خوشنویسی بسیار وسیع است. زیبایی و کرشمه هایی در این هنر نهفته است که تا فرد آنها را طی نکند این مسیر را متوجه نمی شود. در این دهانه قلم رمزی خوابیده است که به زبان جاری نمی شود و فقط باید آن را دید.

«صفا» و «شان» از مقامات عالیه خوشنویسی هستند و هر خوشنویسی اگر می خواهد به مراتب اعلا برسد باید آن را طی کند. با سال ها ممارست و دیدن اساتید مختلف و مطالعه این مسیر را طی کردم و مراحل ممتاز و فوق ممتاز را گذراندم و در این میان نمایشگاه ها و تجربیات دیگری نیز داشتم، تا اینکه در مراحل استادی شرکت کردم و پس از بررسی شورای هیات مدیره علمی انجمن خوشنویسان ایران این مدرک به من داده شد. با این حال، معتقدم که این مدرک به همه هنرمندان و خوشنویسان افغانستانی تقدیم شده است و من به نمایندگی از همه آنها این مدرک را تحویل گرفتم.

جایگاه هنر خوشنویسی و آینده این هنر را در افغانستان چطور می بینید؟

جایگاه هنر خوشنویسی در افغانستان، جایگاهی بسیار رفیع و وزین و ارزشمند بوده و تاریخچه افغانستان در این زمینه بسیار پر افتخار است. با این حال در سیصد سال اخیر مفکوره غلطی علیه ادبیات فارسی ایجاد شد.

ما در جای جای افغانستان اصالت خوشنویسی داریم، خصوصا در هرات که تاریخچه بسیار ارزشمندی دارد. همینطور مزارشریف و غزنین که جایگاه ادبیات، عشق و و وارستگی است. هم اکنون نیز که چهل سال است افغانستان درگیر جنگ است، جوانان ما خودجوش به سمت هنر و خوشنویسی و شعر در حرکتند و با وجود نداشتن ها و ناامنی ها و مشکلات دیگر، از لابلای افکار مردم هنر می جوشد و گویی این مساله در بطن مردم وجود دارد.

افغانستان در زمینه خوشنویسی در حال حاضر شرایط بسیار خوبی دارد و اگر شرایط امنیتی بهتر شود جهش افغانستان در این زمینه سرعت بیشتری خواهد گرفت.

اگرچه خوشنویسی افغانستان با ایران قابل مقایسه نیست؛ هنر خوشنویسی خصوصا نستعلیق در ایران جایگاه بسیار بلندی دارد و اساتید ایرانی واقعا زحمت کشیده اند. خصوصا در سال های اخیر ایران واقعا پیشرفت زیادی در این زمینه داشته است.

هنر و به طور خاص خوشنویسی چطور میان ملت های همزبان پیوند ایجاد میکند؟

خوشنویسی محکم ترین رسمان میان کشورهای همزمان است و به اندازه ادبیات فارسی در وحدت ما تاثیر گذار است.

اگر جمله ای از مولانا را در تهران بنویسید، در تاجیکستان و تمام شهرهای افغانستان نیز آن معنا را تداعی می کند.

خوشنویسی بهترین جایگاه و شرایط را برای وحدت کشورهای منطقه ادبیات فارسی می تواند داشته باشد و به اندازه خود زبان فارسی در این زمینه تاثیر گذار است.

رابطه ميان ادبيات و هنر خوشنويسی را چطور ترسيم می كنيد؟

رابطه خوشنویسی و ادبیات ناگسستنی است و از یک جنس و جایگاه است. اگر ادبیات نبود خوشنویسی به این جایگاه نمی رسید.

یک کاتب خوب زمانی می تواند خوب بنویسید که ادبیات را خوب درک کرده باشد. آنهایی که زبان حال حافظ و مولانا و سعدی را درک کرده باشند بهتر می نویسند و می توانند این هنر را به دورترین نقطه عالم پرتاب کنند. کشورهای اسلامی را نمی توان منهای مولوی، عطار، سعدی و حافظ دید و کلام آنها را باید با طلا نوشت.

چقدر زیباست که خوشنویسان ما ابیات فردوسی را به مردم هدیه کنند و عظمت و شان فردوسی در بین ما زنده بماند. چقدر زیباست که تک تک ابیات مولانا را ابتدا در جان خود حل کنیم و بعد بنویسیم و به مردم هدیه کنیم. چقدر زیباست که عاشقانه های سعدی را به مردم هدیه دهیم.

هر خوشنویسی که دریافت عمیق از مسائل معرفتی به دست بیاورد به همان اندازه می تواند خوشنویسی را محکم تر تحویل جامعه دهد.

پيشرفت تکنولوژی و رشد گرافيك و كامپيوتر، چه نقشی در رشد يا عدم رشد هنر خوشنويسی داشته است؟

امام علی علیه السلام می فرمایند فرزند زمان خویش باش. ما در دنیای تکنولوژی و تکامل بشر زندگی می کنیم و اگر مطابق این زمان نباشیم نمی توانیم حرفی برای گفتن داشته باشیم.

تکنولوژی و گرافیک سبب می شود که مراحل را زودتر طی کنیم؛ تکنولوژی نه تنها باعث عقب ماندگی خط نمی شود بلکه برای این هنر شرایط بهتری را فراهم می کند. اگرچه یک گرافیست ابتدا باید هنر را بفهمد تا گرافیست شود.

تمام تکنولوژی امروز در خدمت یک هنرمند قرار می گیرد تا کارهای بهتری را تقدیم جامعه انسانی کند.

انتهای پیام/م