مبنای اتاق فرار بازی و ذاتش سرگرمی است

به گزارش خبرگزاری مهر، مدتی است از آغاز دومین دوره جشنواره رازگشا که رقابتی جدید و نوآور در حوزه سرگرمی با محوریت اتاق فرار است، می‌گذرد. این‌رویداد حضور مسیح خدابخشیان نماینده انجمن بازی‌های فکری فدراسیون ورزش‌های همگانی، وحید جابرزاده نماینده فعالان اتاق فرار و محمدپارسا بیدگلی دبیر این‌دوره از رویداد مذکور به‌عنوان اعضای شورای سیاست‌گذاری در حال برگزاری است.

بیدگلی دبیر جشنواره و فعال حوزه اتاق فرار در توضیح کلی این‌جشنواره گفت: معمولاً پدیده‌هایی که ظهور خلاقیت در آنها رواج دارد و به نوعی ذات شأن با خلاقیت گره خورده، دارای این ظرفیت هستند که مدام آثار نو و جدید در آنها به وجود بیاید، برای رونق بخشیدن به این‌خلاقیت و زنده نگه داشتن این پدیده‌ها، جشنواره‌ها می‌توانند نقش مهمی را ایفا کنند.
جشنواره رازگشا هم با همین نگاه و با توجه به ظرفیت فراوان و عجیب پدیده‌ی اتاق فرار به وجود آمده تا نقش خودش را در این صنعت ایفا کند. جشنواره رازگشا در دو بخش کلی برگزار خواهد شد. اول بخش طراحی اتاق فرار است، خیلی از مخاطبان این صنعت علاقه به طراحی اتاق فرار جذابی دارند، اما به هر دلیلی برای این کار اقدام نمی‌کنند. جشنواره رازگشا این دلیل را به تمام علاقه‌مندان این صنعت می‌دهد تا دست بجنبانند و آنچه که در ذهن دارند را، به عرصه ظهور نزدیک کنند.

بخش دوم جشنواره مرتبط با تقدیر و معرفی بهترین اتاق فرارهای افتتاح شده در سال ۱۳۹۹ است. بخشی جذاب و رقابتی که بین فعالین این حوزه برقرار خواهد شد. سعی شده فرایند داوری درست و شفافی ارائه شود تا به واقع برترین‌ها انتخاب شوند.

وحید جابرزاده، نماینده فعالان اتاق فرار، درباره تفاوت دومین دوره جشنواره رازگشا با دوره‌ی پیشین آن گفت: در دوره دوم جشنواره رازگشا، ضمن بررسی و اصلاح دقیق ضعف‌ها و کاستی‌هایی که در دوره اول وجود داشت، سعی کردیم مردمی و شفاف بودن روند جشنواره را به طور اصولی داشته باشیم، رازگشا جشنواره‌ای ملی است و انتظار می‌رود تمامی استان‌ها در بحث بهترین طرح‌ها مشارکت حداکثری داشته باشند. همچنین علاوه بر جوایز نفیس برای برگزیدگان برتر، امکان ارتباط با مجموعه‌های اتاق فرار نیز امکان پذیر بوده تا برگزیدگان بتوانند طرح‌های بالقوه خود را بالفعل تبدیل کنند

وی گفت: جهت ارتقا سطح کیفی اتاق‌های فرار با فعالان این حوضه اقدام به تهیه پادکست کرده‌ایم که هر چه بهتر این صنعت را بهبود بخشیم و نیز در این دوره سعی شده از اتاق‌های فرار سال ۱۳۹۹ تجلیل و برگزیدگان در بخش‌های اصلی و فرعی نامبرده و تندیس جشنواره رازگشا نیز اهدا گردد. ساز و کار داوری در این بخش بسیار شفاف و دقیق بوده که تمام پتانسیل یک اتاق فرار را در برخواهد گرفت.

جابرزاده درباره این سوال که چه قشری از جامعه می‌تواند به صورت کلی، مخاطب این جشنواره و یا سرگرمی باشد، پاسخ داد: تمام تلاش شورای سیاست گذاری رازگشا و در پی آن جشنواره ملی رازگشا، فراگیر کردن این صنعت بین تمام اقشار جامعه است، اتاق فرار دانش آموزی، اتاق فرار کودکان و … همه و همه نشان از تلاش جشنواره رازگشا جهت استفاده عموم از این صنعت است. و قطعاً با پیگیری‌های صورت گرفته، حتی کسانی که طرح مناسبی را ارائه دهند، امکان برخورداری از پتانسیل مجموعه‌های به نام را خواهند داشت تا آنها را عملی کرده و خط فکر خود را در آن ایفا کنند.

بیدگلی هم در پاسخ به این سوال که ظرفیت‌های اتاق فرار را چه می‌دانید، گفت: اتاق فرار به واقع پدیده عجیبی‌ست. از آنجا که وجوه مختلفی از هنرها و مهارت‌های متفاوت می‌تواند در آن ظهور و بروز پیدا کند، بدون آنکه اصطلاحاً از آن بیرون بزند. به تعبیر بهتر، اتاق فرار فرم حیرت انگیزی‌ست که هر محتوایی را می‌تواند درون خودش جای دهد و تعمیق ببخشد. اتاق فرار مبنایش بازی و گیم و ذاتش سرگرمی است، اما داستان دارد. دکور دارد. فضا سازی دارد. موسیقی دارد. شخصیت و کاراکتر دارد. همه این‌ها شما را یاد چه چیزی می‌اندازد؟ سینما؟ تئاتر؟ درست است. اما اگر بگویم اتاق فرار می‌تواند از این‌ها هم جلوتر باشد بیراه نگفته‌ام. می‌دانید چرا؟ چون در سینما شما صرفاً دریافت کننده‌اید. اما در اتاق فرار شمایید که نقش اول را بازی می‌کنید. همه چیز بستگی به شما دارد. پس می‌توان گفت که اتاق فرار پتانسیل آن را دارد که تجربه‌ی عمیقی را برای مخاطبش رقم بزند. حتی عمیق‌تر از سینما. حالا با این پتانسیل می‌توان نگاه‌های دیگری هم به اتاق فرار داشت. نگاهِ محتوای ارزشی، سرگرم آموزی و روانشناختی از جمله‌ی این رویکردهای متفاوت است که می‌توانند در اتاق فرار پر و بال بگیرند. البته این‌هایی که گفته شد ظرفیت‌های اتاق فرار است، اینکه در حال حاضر این صنعت در چه نقطه‌ای از کمال خود ایستاده، بحث مفصل دیگری‌ست.

مسیح خدابخشیان نماینده‌ انجمن بازی‌های فکری وزارت ورزش و جوانان و فعال حوزه بازی‌های اتاق فرار، درباره‌ رویکرد اساسی این جشنواره و آنکه این جشنواره به دنبال چه چیزی‌ است گفت: اگر بخواهم در یک جمله رویکرد کلی جشنواره رازگشا را بیان کنم، عمق بخشی به کسب و کار اتاق فرار است. متأسفانه در دو سال اخیر، تفریح اتاق فرار بیشتر از هر زمان دیگری از اصالت خود فاصله گرفته است. همانگونه که احتمالاً اطلاع دارید، اتاق فرار در ایران زیرمجموعه بازی‌های فکری است و در دنیا نیز این بازی به عنوان یک بازی ماجراجویانه در فضای واقعی که بر پایه حل معماست معرفی می‌شود اما متأسفانه در ایران روز به روز از این تعاریف فاصله گرفتیم. از طرفی به غیر از معدودی از فعالان این حوزه، هیچ گونه ارتباط مؤثری بین مجموعه‌های اتاق فرار با بحث‌های آموزشی، تیم سازی و موارد مشابه وجود ندارد. امیدواریم مثل دوره گذشته در جریان برگزاری جشنواره رازگشا، ضمن تولید محتوای مناسب با همکاری فعالان این حوزه در جهت آسیب شناسی بیشتر، دانش آموزان و دانشجویان را به طراحی و ایده پردازی در حوزه اتاق فرار ترغیب کنیم.

وی افزود:‌ در جریان جشنواره از اتاق فرارهای برتر سال ۹۹ نیز تقدیر به عمل آمده و امیدواریم در فرآیندی شفاف، از تلاش‌های طراحان برتر تقدیر کنیم. در واقع در بخش بهترین‌ها، رویکرد اصلی ما شفافیت است و امیدواریم بتوانیم در سالهای آینده رو به پیشرفت باشیم.

نماینده‌ انجمن بازی‌های فکری وزارت ورزش در پاسخ به این سوال که در سال گذشته انتقاداتی مبنی بر چیره بودن ژانر وحشت بر این سرگرمی مطرح بود. آیا امسال شرایط، تفاوتی نسبت به گذشته داشته، گفت: حقیقتاً خیر! شرایط نه تنها بهتر نشده بلکه بدتر شده است. قبل از هر چیز لازم است تاکید کنم، بنده وجود ژانر ترس را یک مشکل نمی دانم. مشکل اصلی اینجاست که اولاً، بخش عمده‌ای از اتاق فرارهایی که با ژانر وحشت هستند در عمل اتاق فرار در ژانر ترسناک نیستند و می‌توان نام آنها را خانه وحشت یا همان هانتد هاوس گذاشت. در واقع بعضی از افراد از آنجایی که حوصله‌ی دردسرِ تعریف و ایجاد یک تفریح نوین در ایران را ندارند از نام و ترند دیگری که افراد دیگری برای آن زحمت کشیده اند سو استفاده می‌کنند.

خدابخشیان در ادامه گفت: این کار باعث شده که در عمل تعریف اتاق فرار برای مردم این شده: اتاقی که قرار است در آن بترسیم!! حتی این تعریف به اندازه‌ای پیش رفته که چند وقت پیش از یکی از مسؤولان اداره کل ورزش و جوانان به اتاق فرار می‌گفت اتاق ترس! این تعریف غلط نه تنها باعث شده بسیاری از مخاطبان بازی فکری حتی فکر تجربه اتاق فرار را از ذهنشان بیرون کنند بلکه این تفریح را در عمل به یک بازی غیرخانوادگی تبدیل کرده است. متأسفانه در ۲ سال اخیر برخی وب سایت‌های اینترنتی واسطه فروش با هدف صرفاً درآمدزایی، یک جامعه مخاطب مخصوصی ایجاد کرده اند که بین اتاق‌های ترسناک زیرزمینی در گردش هستند و تلاش می‌کنند از مخاطبان جیغ بیشتر و به تبع آن پول بیشتری در آورند.

وی گفت: نکته قابل ذکر و البته تاسف‌آور این است که از حدود ۸۴ بازی اتاق فراری که در سال ۱۳۹۹ در تهران تأسیس شده اند، ۹۷ درصد ترسناک بوده اند و البته تقریباً ۳۵ بازی در کمتر از ۱۸ ماه تعطیل شده اند! این در حالی است که در شهرهای با جمعیت نصف تهران در کشورهای اروپایی عمر بازی‌های اتاق فرار ۳ تا ۴ سال است. فکر، معما و خلاقیت نفس‌های آخر رو می کشند و اگر شرایط به شکل کنونی ادامه پیدا کند، تا ۱-۲ سال آینده چیزی به نام معما و فکر کردن در بازی‌های اتاق فرار را شاهد نخواهیم بود و می‌توانیم مرگ رسمی فکر و معما را اعلام کنیم!