شیوع گرسنگی در سیستان و بلوچستان: تعداد کودکان دچار سوءتغذیه دوبرابر شده است

شیوع ویروس کرونا و فقر فراگیر در سیستان و بلوچستان، رقم کودکان دچار سوءتغذیه را در این استان محروم افزایش داده است. عارف رئيسی، عضو شورای شهر نیکشهر، از شهرهای جنوبی و بزرگ سیستان و بلوچستان، یکشنبه ۱۰ بهمن/۳۰ ژانویه در مصاحبه با خبرگزاری کار ایران (ایلنا) اعلام کرد شمار کودکان دچار سوءتغذیه در سیستان و بلوچستان مشخصاً به خاطر حذف پروتیئن‌های حیوانی از تغذیه‌شان، دو برابر شده است.

او گفت:

«طبق آمار سال ۹۹ وزارت بهداشت، تعداد کودکان مبتلا به سوء تغذیه در سیستان و بلوچستان نسبت به سال ۹۷ و ۹۸ از ۶ درصد به ۱۲ درصد رسیده است. یکی از مهم‌ترین دلایل سوء تغذیه کمبود پروتئین‌های حیوانی است که ناشی از فقر مردم استان است».

عارف رئيسی افزود:

«منظور از عدم دسترسی به پروتئین حیوانی همان نداشتن توانایی خرید آن است که ما درخواست داریم طرح توزیع تغذیه و شیر در مدارس دوباره فعال شود.»

به گفته این عضو شورای شهر نیکشهر پیش از این نیز بسیاری از کودکان به خاطر مشکلات معیشتی والدینشان، پروتئین حیوانی دریافت نمی‌کردند اما توزیع تغذیه، شیر و قرص آهن در مدارس توانسته بود این کمبود را کمی جبران کند. او در ادامه تاکید کرد که لازم است حتی به صورت محدود، مدارس شیر و تغذیه توزیع کنند، چرا گرسنگی دانش‌آموزان به اختلال در تمرکز و یادگیری آن‌ها منجر می‌شود:

«اگر بخواهند توزیع شیر تغذیه‌ای را در استان فعال کنند هزینه زیادی دارد که می شود در نقاط دارای آسیبِ بیشتر این اقدام انجام شود یا اینکه در مدارس به دانش آموزانی تغذیه تعلق بگیرد که دارای سوء تغذیه هستند‌ چرا که حالت گرسنگی در دانش آموزان سبب می‌شود یادگیری این افراد روند کندتری داشته باشد‌ و‌ سبب عدم تمرکز دانش آموزان می‌شود»‌.

سیستان و بلوچستان تا پیش از شیوع کرونا هم به واسطه سیاست‌های مرکزمحور و ضد قومیتی حکومت جمهوری اسلامی، استانی محروم به شمار می‌رفت. در شرایط فعلی، تغییرات اقلیمی و شیوع کرونا هم به خشکسالی، فقر و بیکاری گسترده، و در نتیجه خالی‌شدن سفرها دامن زده است.

عضو شورای شهر نیکشهر در ادامه هشدار داد که مطابق با آمار رسمی ۳۶۶ کودک تنها درنیک‌شهر و بالغ بر ۱۲۷۰ کودک در روستاهای آن با سوءتغذیه درگیر، و گرسنه‌اند و «اگر اراده‌ای برای حل مشکل سوء تغذیه در سیستان و بلوچستان وجود دارد، [باید] زودتر اقدام شود.»

به گفته فاطمه سالاری، رئیس اداره سلامت و تندرستی آموزش و پرورش سیستان و بلوچستان، این استان بیش از ۸۵۰ هزار دانش‌آموز دارد. دانش‌آموزانی که به‌واسطه تاثیر تغییرات آب و هوایی بر کشاورزی و دامپروری به عنوان شغل اصلی مردم، با تحدید معیشت و سبد غذایی‌شان مواجه‌اند.

به تایید او دانش‌آموزان سیستان و بلوچستان از نظر شاخص توده بدنی لاغرترین دانش‌آموزان کشورند. سالاری در این‌ رابطه گفت:

 «وزارت آموزش و پرورش سال گذشته اقدام به پژوهش در این باره کرد، پژوهش های به عمل آمده از میان ۶۳۵ هزار و ۳۰۴ دانش آموز شرکت‌کننده از کل استان در خصوص بررسی شاخص توده بدنی (BMT) نشان داد که استان سیستان و بلوچستان در لاغری رتبه اول کشوری و در چاقی رتبه آخر را در سطح کشور کسب کرده است که این پژوهش فقر تغذیه‌ای و سبک زندگی ناسالم در سیستان و بلوچستان را تایید می‌کند».

به گفته او پژوهش‌های انجام شده نشان از آن داشته که از ۶۳۵ هزار و ۳۰۴ دانش آموز، ۳۱ هزار و ۶۷ نفر دچار کمبود وزن‌ و ۴۸ هزار و ۹۴۹ نفر دچار لاغری‌اند.

رئیس اداره سلامت و تندرستی آموزش و پرورش سیستان و بلوچستان در ادامه گفت دولت و مجلس اعتبار لازم برای مناطق محروم را برای این وزارتخانه تامین نکرده‌اند و آمورش و پرورش نتوانسته به صورت مستمر میان دانش‌آموزان مواد غذایی توزیع کند و تاثیری در رشد و جبران کمبودهای تغذیه‌ای دانش‌آموزان داشته باشد.

فاطمه سالاری همچنین از تدوین طرح میان‌وعده سالم برای دانش‌آموزان سیستان و بلوچستان خبر داد که به گفته او وزارت آمورش و پرورش کل، واکنشی به آن نشان نداده است.  

پیش از این زهرا عبداللهی، مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت نیز به افزایش سوءتغذیه در مناطق محروم ایران اشاره کرده بود. برمبنای اظهارات او کودکان زیر ۵ سال در هشت استان سیستان و بلوچستان، کهگیلویه و بویراحمد، ایلان، هرمزگان، خوزستان، کرمان، بوشهر و خراسان جنوبی به خاطر ناامنی شدید غذایی با سوءتغذیه مواجه‌اند و شمار این کودکان که به همین خاطر در معرض کوتاهی قد و کاهش بهره هوشی قرار دارند، در دو سال گذشته دو برابر شده است.

عبداللهی به خبرگزاری رکنا گفته بود مطالعات وزارت بهداشت و انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی کشور و رصد وضعیت تغذیه کودکان زیر ۵ سال در مناطق محروم نشان می دهد که در دو سال گذشته با شیوع کرونا، افزایش قیمت مواد غذایی و بروز خشکسالی در کشور، شیوع سوء تغذیه در میان این کودکان ۲ برابر شده و کودکان در استان هایی مثل سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی علاوه بر سوء تغذیه به کم خونی و کمبود ویتامین A هم دچار شده است.

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت هشدار داده بود ناامنی غذایی خانوارها در این مناطق و سایر مناطق محروم کشور در دو سال گذشته افزایش داشته و اگر به موقع اقدامات مداخله‌ای در این استان ها انجام نشود، در کوتاه مدت شاهد افزایش مرگ و میر و بیماری‌ها بر اثر سوءتغذیه خواهیم بود.

دبیر انجمن تغذیه ایران هم در آذر سال جاری از شدت گرفتن ناامنی غذایی در ایران به‌ویژه برای گروه‌های آسیب‌پذیر یعنی دهک‌های پایین اقتصادی خبر داده بود. او هم خواستار توزیع سبدهای حمایتی غذایی به خصوص در استان‌های محروم و در حاشیه کلان شهرها شده بود. دبیر انجمن تغذیه ایران نیز تایید کرده بود دسترسی گروه‌های مختلف به پروتئین و لبنیات، سبزیجات و به ویژه میوه کاهش پیدا کرده و سبد غذایی اقشار آسیب‌پذیر به‌طرز خطرناکی به کربوهیدرات و چربی محدود شده است.