دلخراش‌ترین حادثه مسابقات اتومبیل‌رانی / چگونه قذافی از قدرت پایین کشیده شد؟ / کشتار بی‌رحمانه صبرا و شتیلا / زمین لرزه شیلی بزرگ‌ترین زلزله تاریخ / توافقنامه عجیب مونیخ

بسته ویدیویی «تابناک» مجموعه‌ای از ویدیو‌ها عمدتاً متکی بر گزارش‌ها و تحلیل‌ها و ویدیویی‌هایی درباره دیگر موضوعات فرهنگی، اقتصادی و... است که تماشایش را از دست داده‌اید؛ نگاهی دوباره و متفاوت به آنچه در این بستر می‌توان فرا گرفت.

 

دلخراش‌ترین حادثه مسابقات اتومبیل‌رانی

فاجعه لمان دلخراش‌ترین حادثه مسابقات اتومبیل‌رانی در جریان مسابقه اتومبیل رانی بیست و چهار ساعته لمان در فرانسه، راننده فرانسوی تیم مرسدس بنز با سرعت ۲۰۱ کیلومتر بر ساعت با ماشین جگوار تصادف می‌کند و به میان جمعیت می‌رود. این خودرو که برای کاهش وزن قسمتی از آن از آلیاژ منیزیم ساخته شده بود آتش گرفته و راننده در دم کشته می‌شود. از بین تماشاچیان نیز ۸۳ تن کشته و ۱۸۰ تن زخمی می‌شوند. این واقعه فاجعه‌آمیز‌ترین حادثه تاریخ مسابقات اتومبیل رانی است.

 

کشتار بی‌رحمانه صبرا و شتیلا

از حدود ساعت ۶ بعدازظهر شانزدهم سپتامبر تا ساعت ۸ صبح ۱۸ سپتامبر ۱۹۸۲ گروه نظامی الشباب وابسته به حزب فالانژ لبنان، عملا زیر چشم متحدان اسرائیلی خود بین ۷۶۲ تا ۳۵۰۰ غیرنظامی را در اردوگاه پناهندگان شتیلا در محله صبرا کشتند. گروه الشباب توسط ایلی حبیقه تشکیل شده بود، یک شخصیت برجسته حزب فالانژ که رئیس اطلاعاتی نیرو‌های لبنان و افسر رابط موساد نیز بود؛ هرچند باور می‌رود حبیقه از سر کینه شخصی به خاطر کشته شدن نامزد و خانواده‌اش توسط شبه نظامیان فلسطینی در کشتار دومار ـ که به نوبه خود انتقام کشتار کارانتینا بود ـ دستور این کشتار را داده باشد با این حال انگیزه این کشتار را انتقام ترور بشیر جمیل رئیس‌جمهور وقت لبنان از حزب فالانژ (معروف به کتائب) که گمان می‌رفت توسط شبه نظامیان فلسطینی انجام شده باشد عنوان کردند. از آنجا که این کشتار در محدوده تحت کنترل نیرو‌های دفاعی اسرائیل انجام شده بود، کمیته تحقیقاتی کاهان که به دستور دولت اسرائیل برای بررسی این واقعه تشکیل شد، نیرو‌های دفاعی محلی را به دلیل سهل‌انگاری و دست کم گرفتن واکنش فالانژ‌های مارونی لبنان به ترور بشیر جمیل مقصر اعلام کرد. در این ویدیو تصاویری از کشته شدگان این کشتار ناجوانمردانه، اعتراض یاسر عرفات و مراسم خاکسپاری بشیر جمیل را ببینید. (اخطار: این ویدیو حاوی صحنه‌هایی دلخراشی است که مناسب بینندگان حساس نیست)

 

 

چگونه قذافی از قدرت پایین کشیده شد؟

معمر محمد ابومنیار معروف به سرهنگ مُعَمَّر محمد قَذّافی سیاست‌مدارِ انقلابی و رئیس شورای فرماندهی انقلاب لیبی از سال ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۷ و سپس برادر رهبر جماهیری عربی لیبی از ۱۹۷۷ تا ۲۰۱۱ بود. قذافی در اول سپتامبر سال ۱۹۶۹ میلادی با کودتایی آرام حکومت محمّد ادریس سنوسی، پادشاه وقت لیبی را سرنگون ساخت. قذافی پس از کودتا، سیستم حکومتی لیبی را بر اساس ترکیبی از سوسیالیسم و اسلام طراحی کرده و تا سال ۱۹۷۷ رئیس کشور لیبی بود. او در سال ۱۹۷۷ از منصب رسمی ریاست شورای فرماندهی انقلاب لیبی کناره‌گیری کرد و مدعی شد که فقط یک نماد ملی خواهد بود. قذافی در سال ۲۰۱۱ در پی شورش‌های داخلی و با دخالت خارجی فرانسه و آمریکا ساقط و سپس توسط شورشیان کشته و در ادامه لیبی به یک کشور چند تکه مبدل شد؛ اما چگونه قذافی چنین سرنوشتی یافت؟ این موشن گرافی به این پرسش پاسخ می‌دهد.

 

اشغال چکسلواکی در آغاز جنگ جهانی

در سال‌های پیش از جنگ جهانی دوم بدون حضور یا نماینده‌ای از چکسلواکی؛ آلمان، ایتالیا، فرانسه و انگلستان با بخشیدن چکسلواکی به آلمان سعی در راضی کردن هیتلر و اجتناب از جنگ داشتند. چکسلواکی بعد از فروپاشی امپراتوری اتریش-مجارستان مستقل شده بود و با خیانت فرانسه و انگلستان که قوی‌ترین متحدان آن بودند، چاره دیگری جز تسلیم در برابر آلمان نداشت. در ۱۵ مارچ ۱۹۳۹ هیتلر امیل هاکا رئیس‌جمهور چکسلواکی را به برلین فرا خواند و خبر حمله آلمان را به او داد و تهدید کرد که با نیروی هوایی پراگ را بمب‌باران خواهد کرد و از او خواست، به ارتش چکسلواکی دستور تسلیم بدهد. هاکا که در این جلسه سکته قلبی کرده بود، با توان تیم پزشکی بیدار نگه داشته می‌شد و نهایتا چکسلواکی را تسلیم کرد.

 

زمین لرزه ۱۹۶۰شیلی بزرگ‌ترین زلزله تاریخ

زمین‌لرزه عظیم شیلی یا زمین‌لرزه ۱۹۶۰والدیویا قدرتمندترین زمین‌لرزه ثبت شده در تاریخ است. این زمین لرزه به وقت محلی در روز یک شنبه ۲۲ مه ۱۹۶۰ ساعت ۳ بعد از ظهر در منطقه والدیویا رخ داد و به حدی شدت این زمین‌لرزه بالا بود که موج ایجاد شده از آن به استرالیا، نیوزیلند و ژاپن نیز رسید. تصاویری از خرابی‌های این زمین لرزه را در ویدیو تابناک ببینید.

 

به رسمیت شناختن چین کمونیستی توسط بریتانیا

پس از پیروزی انقلاب کمونیستی چین و کنترل این کشور توسط حزب کمونیست علی‌رغم مخالفت دولت‌های غربی با ایدئولوژی کمونیسم، نهایتا آن دولت را به رسمیت شناختند و ادعای حکومت مخالفان که تنها کنترل جزیره تایوان را داشتند را رد کردند. در این ویدیو سخنان سفیر چین پس از پیروزی انقلاب در بریتانیا که نشانگر دیدگاه‌های او در مورد موقعیت آن زمان است، ببینید.

 

تشکیل دولت در تبعید لهستان

پس از حمله سپتامبر ۱۹۳۹ به لهستان و تصرف آن توسط آلمان نازی و جماهیر شوروی دولت در تبعید لهستان در فرانسه تشکیل شد. با اینکه در جنگ جهانی دوم لهستان توسط قدرت‌های متحدین اشغال شده بود، دولت در تبعید قدرت قابل توجهی در لهستان داشت و از طریق سازمان‌های مقاومت زیرزمینی که کشور زیرزمینی لهستان نامیده می‌شد و شاخه نظامی آن "ارتش خانگی" در کشور خود فعالیت می‌کرد. نیرو‌های نظامی لهستانی که از اشغال فرار کرده بودند نیز تحت همین دولت و زیر نظر فرماندهان خود با نیرو‌های متفقین در اروپا، آفریقا و خاورمیانه می‌جنگیدند. پس از پایان جنگ وقتی قلمرو لهستان به کنترل دولت جمهوری خلق لهستان ـ که یکی از کشور‌های نزدیک به شوروی بود ـ درآمد، دولت در تبعید همچنان به کار خود ادامه داد؛ هرچند دیگر نفوذ و قدرت آنچنانی نداشت و اکثرا آن را به رسمیت نمی‌شناختند. تنها پس از پایان حکومت کمونیست‌ها بود که دولت در تبعید رسما حکومت را به سومین جمهوری لهستان پس داد.

 

توافقنامه عجیب مونیخ

در سال‌های قبل از جنگ جهانی دوم، قدرت‌های اروپایی دور هم جمع شدند تا برای اجتناب از جنگ جهانی دوم توافق‌نامه صلحی امضا کنند. این جلسه که به پیشنهاد موسولینی بین چهار قدرت ایتالیا، فرانسه، بریتانیا و آلمان برگزار شد و در آن نخست وزیر بریتانیا چمبرلین با سیاست مماشات خود باور داشت که اگر هیتلر را با بخشیدن قسمت‌هایی از چکسلواکی راضی کند، او دیگر درخواست اراضی دیگری نخواهد داشت. هیتلر نیز به این متعهد شد و از این طریق قسمت‌های مهمی از چکسلواکی بدون حضور نماینده‌ای از طرف آن‌ها و شوروی به آلمان واگذار شد. قوی‌ترین متحدان نظامی چکسلواکی به آن خیانت کردند و این کشور چاره دیگری جز تسلیم اراضی خود در برابر قدرت نظامی آلمان نداشت. چک‌ها و اسلواک‌ها این توافق را خیانت مونیخ (خیانت غرب) نیز می‌نامند و با شعار "در مورد ما، بدون ما" احساسات مردم چکسلواکی در مورد این توافق را نشان می‌داد.