حکم دادگاه غیابی ۲۰ روز مهلت واخواهی دارد / کسی که حکم غیابی را می‌گیرد باید به دادگاه ضمانت دهد

محمد مهاجری وکیل پایه یک دادگستری در گفتگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری دانشجو، در خصوص حکم‌های غیابی گفت: گاهی از فردی شکایت می‌کنیم، ولی آدرس مشخصی از او نداریم، شماره تماس یا پلاک ماشین آن فرد را داریم بعضا موکلین از این سوالات می‌پرسند که آیا با این موارد می‌توان آدرسی از او پیدا کرد باید بگویم از لحاظ حقوقی با این موارد نمی‌شود آدرسی پیدا کرد.

وی ادامه داد: باید طرف شکایت سامانه ثنا داشته باشد که توصیه ما به همه شهروندان این است در این سامانه ثبت نام کنند تا اگر از کسی شکایت می‌کند این امکان را نداشته باشد که آدرسی را معرفی کند که آن آدرس، آدرس سابق او باشد.

این وکیل پایه یک دادگستری اظهار داشت: اصل بر این است که همه سامانه ثنا را داشته باشند که به شهروندان از طریق پیامک اطلاع رسانی می‌شود.

مهاجری با طرح این سوال که برای شکایت از فردی که اطلاعات و آدرسی از او نداریم چه کنیم، گفت: در این موارد مفهومی با عنوان "حکم غیابی" شکل می‌گیرد به این صورت که طرف دعوا را مجهول المکان معرفی و در روزنامه مشخصات فرد آگهی میکنیم و دادگاه برگزار می‌شود به عبارت دیگر دادگاه تعطیل نمی‌شود یا منتظر نمی‌ماند و با ترفند‌هایی این شخص را پیدا و به دادگاه فرا میخواند.

وی ادامه داد: در دعوای حقوقی هویت طرف شکایت مشخص است، اما موقعیت مکانی او نامشخص است بنابراین دادگاه با انتشار آگهی دعوا را می‌پذیرد، ولی دعوا یک امر طرفینی است و باید خوانده دعوا حضور داشته باشد و از خودش دفاع کند استدلال‌ها را رد کند در واقع می‌توانیم به اصطلاح عرف بگوییم که قاضی یک طرفه قضاوت کرده و تصمیم می‌گیرد.

این وکیل پایه یک دادگستری تاکید کرد: باید به این موضوع هم دقت داشته باشیم که قطعا دلیلی برای ادعای مطرح شده وجود دارد و این طور نیست هر کس که شکایت می‌کند قاضی هم بپذیرد و حکم علیه شخصی که حضور ندارد صادر کند؛ قطعا دلایلی وجود دارد، اما به دلایلی که در دفاع از این شکایت می‌تواند وجود داشته باشد و ممکن است خواهان دعوا آن‌ها را از دادگاه پنهان کرده باشد دسترسی نداریم.

وی ادامه داد: از همین جاست که حقی با عنوان حق واخواهی ایجاد می‌شود به این معنا که اگر من متوجه شدم که شما شکایتی از من داشتید و من را محکوم کردید من از خودم دفاع نکردم و بعد از صدور حکم ۲۰ روز مهلت واخواهی وجود دارد و هر زمانی مطلع شوم از اینکه حکمی علیه من صادر شده می‌توانم واخواهی انجام دهم، تجدیدنظر خواهی که در دادگاه عالی‌تر و با تعداد قضات بیشتری رسیدگی می‌شود اکثر شهروندان سوال می‌کنند که آیاهمان دادگاه به پرونده رسیدگی می‌کند؟ که باید بگوییم بله دقیقا همان دادگاه با همان قاضی رسیدگی خواهد کرد علت این است که رسیدگی ناقص بوده است.

مهاجری تصریح کرد: معمولا قضات مجددا با حضور طرفین جلسه‌ای را برگزار می‌کنند منتهی این بار بیشتر ادله خوانده یعنی آن کسی که حکم غیابی علیهش صادر شده را بررسی می‌کنند که در پاسخ به خواهان کسی که شکایت را مطرح کرده چه دلایلی و دفاعیاتی دارد و اتفاقا این امر بسیاری از اوقات اتفاق می‌افتد که در واخواهی حکمی که ابتدا صادر شده نقض و حکم متفاوتی صادر می‌شود.

وی در پاسخ به سوالی مبنی براینکه که ممکن است بعد از گذشت سالیان فردی که حکمی علیه اش صادر شده حکم را قبول نداشته باشد گفت: به فرض مثال من از شما شکایت کردم ۲۰ روز مهلت برای واخواهی و تجدیدنظر خواهی حکم صادر شده وجود دارد اگر از این موضوع مطلع نباشید پس نه واخواهی می‌کنید و نه تجدیدنظرخواهی؛ یعنی حکم قطعی می‌شود قانونگذار خواسته تعیین تکلیف کند، چون حکم شما باید اجرا شود وقتی که حکم را علیه شما می‌گیرم یک ضامن یا جواز کسب کاسب، یا فیش حقوقی کارمند و یا تضامین دیگر را به دادگاه می‌سپارید به این دلیل که اگر شما زمانی درخواست واخواهی داشتید که دادگاه تصمیم گرفت که حکم برگردد من جبران خسارت می‌کنم این راهکار را قانونگذار در نظر گرفته است.

مهاجری در پاسخ به این سوال که تکلیف زوجینی که در شرف جدایی هستند و یکی از طرفین به دادگاه نمی‌رود و دادگاه یک طرفه پیش می‌رود، چیست اظهار داشت: منظورمان در حکم غیابی وجود سه شرط است اول اینکه به خوانده ابلاغ واقعی نشده باشد ابلاغ واقعی همین سامانه ثنا یا دریافت برگه ابلاغ است، یا اینکه من در هیچ یک از جلسات دادگاه حضور پیدا نکرده باشم و لایحه هم نفرستاده باشم در این سه حالت حکم غیابی است مورد عدم حضور زوج یا زوجه در دادگاه مشمول حکم غیابی نیست؛ اگر زوج دارای سامانه ثنا است و پیامک برای او ارسال می‌شود، ولی باز هم در دادگاه حضور پیدا نکند حکم دادگاه حضوری است و غیابی محسوب نمی‌شود.

وی در پایان خاطر نشان کرد: معمولا در مورد زوجین اینگونه است که زوج و زوجه از موقعیت مکانی همدیگر مطلع هستند فرضی نیست که خوانده نتواند حضور پیدا کند بلکه فرضی است که خوانده نمی‌خواهد حضور پیدا کند که در این صورت رای دادگاه کاملا حضوری است.