لوپوس؛ عارضه‌ای که بیشتر خانم‌ها را تهدید می‌کند

بیماری لوپوس رایج‌ترین بیماری روماتولوژی و نوعی بیماری خودایمنی گفته می‌شود که بر روی بسیاری از قسمت‌های بدن تاثیر می‌گذارد. طبق آمار جهانی از هر ده هزار نفر تقریبا سه نفر به این بیماری  مبتلا می‌شوند.  

به گزارش «تابناک»، خطر ابتلا به لوپوس در خانم‌ها ۹ برابر بیش‌تر از آقایان است و اغلب افراد در بازه سنی ۱۵ تا ۴۵ سال به این بیماری دچار می‌گردند. اما باز هم امکان ابتلای افراد کهن سال و حتی کودکان هم به این بیماری وجود دارد. شدت لوپوس در علائم آن تاثیر دارد.

برخی از بیماران علائم خفیفی را شاهد می‌شوند و هم چنین با توجه به اشخاص متفاوت علائم و نشانه‌های لوپوس نیز متفاوت است. از خصوصیات بارز بیماری لوپوس دوره‌های عود بیماری یعنی تشدید و دوره‌های خاموشی یعنی کاهش علائم است. برای تشخیص لوتوس نمی‌توان تنها به یک چیز اشاره کرد چرا که این بیماری در بعضی از افراد فقط  یک سیستم بدن مانند پوست و در عده‌ای سایر قسمت‌های بدن را نیز درگیر می‌کند.

علائم اولیه لوپوس

علائم لوپوس معمولاً از زمان ورود به بزرگسالی شروع می‌شود. می تواند در هرزمانی بین نوجوانی تا ۳۰ سالگی باشد.

برخی از علائم اولیه عبارتند از:

• خستگی

• تب

• راش

• مفاصل متورم

• خشکی دهان یا خشکی چشم

• ریزش مو به ویژه در زخم‌ها که به آن آلوپسی آرئاتا گفته می‌شود

• مشکلات مربوط به ریه‌ها، کلیه‌ها، تیروئید یا دستگاه گوارش 

علل لوپوس

در حالی که ارائه دهندگان خدمات بهداشتی دقیقا نمی‌دانند چه عواملی باعث ابتلا به لوپوس می‌شود، آن‌ها فکر می‌کنند این بیماری ممکن است ترکیبی از بسیاری از عوامل زمینه‌ای باشد. شامل:

• محیط: ارائه دهندگان خدمات بهداشتی محرک‌های احتمالی مانند سیگار کشیدن، استرس و قرار گرفتن در معرض سموم مانند گرد و غبار سیلیس را به عنوان علل احتمالی لوپوس شناسایی کرده‌اند.

• ژنتیک: بیش از ۵۰ ژن مرتبط با لوپوس شناسایی شده است. علاوه بر این، داشتن سابقه خانوادگی لوپوس ممکن است فرد را در معرض خطر بیشتری برای این بیماری قرار دهد.

• هورمون‌ها: برخی از مطالعات نشان می‌دهد که سطح غیر طبیعی هورمون، از جمله افزایش سطح استروژن، می‌تواند به ایجاد لوپوس کمک کند.

• عفونت‌ها: ارائه دهندگان خدمات بهداشتی هنوز در حال مطالعه ارتباط بین عفونت‌هایی مانند سایتومگالوویروس و اپشتین بار و علل ابتلا به لوپوس هستند.

• داروها: استفاده طولانی مدت از برخی داروهای خاص، مانند هیدرالازین (آپرسولین)، پروکائین آمید (پروکانیدید) و کینیدین، ​​با ایجاد نوعی از لوپوس معروف به لوپوس اریتماتوز ناشی از دارو (DIL) همراه بوده است. همچنین، بیمارانی که داروهای بلاک کننده TNF را برای شرایطی مانند آرتریت روماتوئید (RA)، بیماری التهابی روده (IBD) و اسپوندیلیت آنکیلوزان مصرف می‌کنند، می‌توانند دچار DIL شوند. اگرچه نادر، تتراسایکلین‌ها، مانند مینوسیکلین، که می‌تواند برای درمان آکنه و روزانه استفاده شود، می‌توانند باعث ایجاد DIL نیز شوند.

همچنین ممکن است هیچ یک از دلایل احتمالی شناخته شده لوپوس که در اینجا ذکر شده است را تجربه نکرده باشید و هنوز هم بیماری خود ایمنی داشته باشید.

عوامل خطر ابتلا به لوپوس

برخی از گروه‌ها ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به لوپوس باشند. نمونه‌هایی از عوامل خطر ابتلا به لوپوس عبارتند از:

  • جنس: خطر ابتلا به لوپوس در زنان بیشتر از مردان است، اما این بیماری در مردان شدیدتر است.

• سن: در حالی که لوپوس در هر سنی ممکن است رخ دهد، در افراد بین ۱۵ تا ۴۴ سال بیشتر تشخیص داده می‌شود.

• نژاد یا قومیت: لوپوس در بعضی از اقوام خاص مانند آفریقایی آمریکایی، اسپانیایی، آمریکایی آسیایی، بومی آمریکا یا اقیانوسیه رایج است.

• سابقه خانوادگی: داشتن سابقه ابتلا به لوپوس به این معنی است که شما در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری هستید.

به یاد داشته باشید که داشتن فاکتورهای خطر ابتلا به لوپوس به این معنی نیست که لوپوس خواهید شد. این بدان معناست که شما در مقایسه با افرادی که فاکتور خطر ندارند بیشتر در معرض خطر قرار دارید.

آیا لوپوس قابل درمان است؟

در حال حاضر، هیچ درمانی برای لوپوس وجود ندارد. با این حال، بسیاری از انواع مختلف درمان وجود دارد که می‌تواند به شما در مدیریت علائم کمک کند.

درمان لوپوس بر چندین عامل متمرکز است:

• در صورت وجود علائم لوپوس آن‌ها را درمان کنید

• جلوگیری از شدت یافتن لوپوس

• کاهش میزان آسیب‌هایی که به مفاصل و اندام‌های شما وارد می‌شود.

رعایت رژیم درمانی توصیه شده توسط ارائه دهنده خدمات درمانی برای کمک به شما در مدیریت علائم و داشتن زندگی سالم و مهم است.

ارائه دهندگان خدمات بهداشتی و دانشمندان تحقیقات خود را برای درک بهتر لوپوس و توسعه درمان‌های جدید برای این بیماری ادامه می‌دهند.

همچنین  از جمله رایج‌ترین علائم بیماری لوپوس  می توان به موارد زیر اشاره کرد:

سردرد

در یک بیمار لوپوس درگیری مغز موجب بروز سردرد می‌شود. چنین سردرد‌هایی شدید است و مسکن نمی‌تواند این درد را خوب کند. البته سردرد شدید ناشی از میگرن،  افسردگی و اضطراب نیز می‌شود. به همین خاطر بهتر است برای تشخیص درست به یک متخصص روماتولوژی مراجعه کنید.

احساس درد در قفسه سینه

به دلیل التهاب پرده‌های کناری قلب و ریه احتمال این که فرد دچار درد قفسه سینه شود، وجود دارد. هم چنین داشتن درد قفسه تنها نمی‌تواند نشانه بیماری لوپوس باشد، بلکه این علامت ممکن است برای آمبولی ریه، عفونت ریه و حوادث قلبی نیز باشد. برای تشخیص به متخصص مراجعه کنید.

حساسیت به نور

بیش‌تر بیماران لوپوس به نور خورشید حساسیت دارند. این حساس بودن باعث می‌شود که زمانی که فرد در برابر نور آفتاب است، دچار راش قرمز رنگ شود. مدت ماندگاری این راش‌ها برای چند ساعت یا حتی چند روز است. هم چنین نور آفتاب موجب تشدید ضایعات پوستی می‌گردد. برای افرادی که دچار بیماری لوپوس هستند، قرار گیری در آفتاب توصیه نمی‌شود.

ایجاد ورم ساق پا و یا حتی دور چشم

احتمال این که بیماران لوپوسی به درگیری کلیه دچار شوند، وجود دارد. اگر این درگیری به وجود آید فرد دچار ورق ساق پا و در برخی مواقع ورم زیر چشم می‌شود.

تشنج از علائم بیماری لوپوس

تشنج را می‌توان از نشانه‌های فعالیت بیماری لوپوس نام برد. علاوه بر این مورد علت تشنج می‌تواند ضایعات قدیمی مغز باشد.   به همین خاطر اگر فردی دچار تشنج گردید، او را به اورژانس بیمارستانی که روماتولوژیست دارد ببرید. علائم روانی نیز می‌تواند به علت بیماری لوپوس باشد.

ریزش موی سر از علائم بیماری لوپوس

اگر فردی به لوپوس مبتلا شود احتمال ریزش مو در او وجود دارد. در صورت کنترل بیماری می‌توان از ریزش مو جلوگیری کرد. ولی لازم به ذکر است که برخی از بیماران مبتلا به ضایعات پوستی مزمن (دیسکوئید) در سر نمی‌توانند ریزش موی خود در این نواحی را درمان کنند.

احساس خستگی

از دیگر نشانه‌های بیماری لوپوس احساس خستگی است. چنان چه بیش از حد این حالت را داشتید به پزشک متخصص مراجعه کنید.

تب داشتن

اگر بیماری عود کند ممکن است فرد دچار  تب شود. تب‌های غیر قابل توجیه نیاز به بررسی دارند و احتمال عفونت نیز وجود دارد. پس به دکتر مراجعه کنید.

احساس درد و ضعف عضله

بیماران لوپوسی با علائم ضعف خفیف عضله و مختصر افزایش آنزیم‌های عضله مواجه می‌شوند که با کنترل برطرف می‌گردد.   این ضعف در بالا رفتن از پله و بلند شدن از زمین  آشکار می‌شود.

راش (تظاهرات پوستی) از نشانه‌های لوپوس

راش بیش‌تر بر روی بینی و گونه‌ها ظاهر می‌گردد و به پروانه تشبیه می‌شود. راش در سایر قسمت‌های بدن  مثل گردن، صورت، شانه و... نیز می‌تواند ایجاد شود.

زخم دهان

زخم دهان نیز از علائم شایع بیماری لوپوس بدون درد هست و در سقف دهان دیده می‌شود.

احساس درد و تورم در مفاصل

در برخی اوقات مفاصل کوچک مانند دست و هم چنین سایر مفاصل دچار التهاب به شکل درد، خشکی و تورم به هنگام صبح می‌شوند.   این نشانه متناوب می‌تواند به  دلیل عود بیماری لوپوس باشد. این مشکل با کنترل برطرف می‌گردد. در حدود ۱۰ درصد بیماران شاید این مشکل طولانی‌تر شود که  به هم زمانی روماتیسم مفصلی و  لوپوس مطرح است.

برای درمان لوپوس حاد کورتیکوستروئید تجویز می‌شود. همچنین تجویز داروی ضد مالاریا مانند هیدروکسی کلروکین نیز مؤثر است. برخی نیز از کرم‌های محافظت‌کننده در مقابل نور مانند «کورتیکوئید»∗ استفاده می‌کنند.

علاوه بر این در موارد مقاوم به کورتیکواستروئیدها از داروهای ضعیف‌کننده ایمنی مانند آزاتیوپرین، میکوفنولات موفتیل و سیکلوفسفامید استفاده می‌شود.