کارخانه «روغن نباتی جهان» گرفتار روغنکاری‌های پشت پرده / مسئولان حاضر به شفافیت درباره بدهی شرکت نیستند

گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، اعظم ذوالفقاری منظری؛ * ادعای گزافی نیست اگر بگوییم تولید در ایران بیشتر از آنکه گرفتار نبود زیرساخت‌ها و حتی مواد اولیه باشد، گرفتار رویکرد‌های مدیریتی عجیب و غریب مسئولان است. نمونه آن را در کارخانه روغن نباتی جهان به وضوح می‌بینیم. کارخانه‌ای که در سال ۹۲ و با برگزاری مزایده از بنیاد شهید به بیژن اسماعیلی واگذار شد. در نحوه واگذاری این کارخانه حرف و حدیث بسیار وجود دارد و درباره عملکرد اسماعیلی هم گزارش‌های بسیاری می‌توان نوشت، اما تمرکز ما در این گزارش، بر چرایی عدم تولید در روغن نباتی جهان است.

 

برند روغن نباتی جهان را محمد صادق فاتح و همکاری برادران غضنفر در سال ۳۴ ثبت کردند و محل کارخانه در کرج بود. پس از پیروزی انقلاب و خروج مالکان این شرکت از کشور، روغن نباتی جهان تحت مدیریت بنیاد شهید درآمد. پس از مدتی به دلیل نبود فضای کافی برای کار، کارخانه را از تهران به زنجان منتقل کردند و حدود هشت سال قبل، این شرکت به مالک برند داروگر و چند محصول بهداشتی دیگر، واگذار شد. اما شائبه‌های بسیاری درباره نحوه قیمت گذاری این کارخانه و هم درباره بدهی‌های آن وجود دارد. مدیریت عجیب اسماعیلی هم مزید بر علت شده و همه این‌ها دست به دست هم داده تا ظرفیت تولیدی روغن در این کارخانه، از کار بایستد.

ظرفیت تولید بازیچه دست سیاست‌گذاران

مدتی قبل، امیرحسین قاضی زاده هاشمی، رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران به زنجان رفته بود و درباره این کارخانه که قبلا متعلق به بنیاد شهید بوده، اظهارنظر کرد. او گفته بود که یکی از اهداف سفر او به این استان، دستور رئیس جمهور برای پیگیری و حل مساله واگذاری این کارخانه بوده است. به اذعان قاضی زاده «واگذاری غیراصولی روغن نباتی جهان به داشته‌های فرزندان شهدا لطمه وارد کرده است.»

 

بیشتر بخوانید:

• شفاف‌سازی؛ گره بازگشت تولید به روغن نباتی جهان / حنان: مردم چرا باید از موضوعات حقوقی میان شرکت‌ها مطلع باشند؟
• مشکل تامین روغن خام کارخانه روغن نباتی جهان هنوز حل نشده / تولید ۶۰ تن روغن در هفته!
• شرکت بازرگانی دولتی بدون توجه به طلب قبلی، مشکلات کارخانه روغن جهان را حل کند
• عدم شفافیت؛ اصلی‌ترین مشکل کارخانه روغن جهان / مطالبه دانشجویان ورود دستگاه قضا

 

البته او در ادامه سخنان خود گفته که به دلیل اینکه اصل واگذاری و خصوصی سازی این کارخانه مساله داشته، سازمان اقتصادی کوثر، وابسته به بنیاد شهید، وارد این ماجرا شده است.

 

معامله پشت پرده؛ مقابله پیش چشم مردم! 

کارخانه روغن نباتی جهان، حتی قبل از واگذاری به اسماعیلی، کارخانه‌ای دولتی محسوب نمی‌شده و نهاد‌های اقتصادی و بودجه‌ای دولتی بر کار آن نظارت نداشتند. شاید بودجه‌های حمایتی برای تولید در این شرکت اختصاص یافته، اما ردیف بودجه برای آن تعریف نشده بود. واگذاری این شرکت با اینکه در دوره اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی بود، اما زیرنظر سازمان خصوصی سازی صورت نگرفت و به همین دلیل اسنادی درباره جزییات این واگذاری در اختیار رسانه‌ها قرار نگرفت و قیمت گذاری آن شفاف نیست.

 

اما حالا، بیژن اسماعیلی، مالک این برند، درباره نحوه واگذاری آن شفاف سازی کرده است. او در نامه‌ای به رسانه‌ها توضیح داده که ۴۷ و ۵۲ صدم درصد از سهام این شرکت را شرکت‌های سهامی عام کف و پخش سراسری داروگر و ... از طریق مزایده و بر مبنای گزارش ارزیابی سهام، خریده به ۴۵ میلیارد تومان.

بنابر این نامه مالک روغن نباتی جهان گفته که طرفین معامله تواف کرده بودند «همه دارایی‌ها و بدهی‌های روغن نباتی جهان براساس گزارش کارشناسی انجام شده باشد و در صورت کشف اموال یا مطالبات خارج از گزارش موصوف، طرفین نسبت به ایفاد تعهد اقدام خواهند کرد.»

 

بدهی روغن نباتی جهان باز هم معلوم نشد! 

در ادامه این نامه بیان شده که جزئی از دارایی‌های شرکت که در قرارداد منتقل شده، اراضی به مساحت ۸۴ هزار و ۶۰۰ مترمربعی در جهان شهر کرج بوده که حدود ۱۵۰ میلیارد تومان ارزش ریالی دارد. مالک این برند قصد داشته از این زمین به عنوان پشتوانه مالی شرکت استفاده کند، اما پس از استقرار اسماعیلی و تیم مدیریت او و پرداخت پنج فقره چک از اقساط معامله یکی از بانک‌ها ادعا کرده که ۵۰ هزار مترمربع از این زمین را تملک کرده است!

 

موضوع دیگر مورد اشاره در این نامه به بدهی‌های این شرکت مربوط می‌شود. بنابر ادعای مطرح شده از سوی مالک روغن نباتی جهان، بدهی‌های این شرکت بیشتر از ارقامی است که بنیاد شهید اعلام کرده بود. اما این مبلغ باز هم شفاف سازی نمی‌شود که چه مقدار است؟

در ادامه این نامه موضوعاتی دیگری هم مطرح می‌شود، بخشودگی جرایم بانکی، ادعای مالکیت افراد حقیقی نسبت به اراضی محل استقرار کارخانه در زنجان، زیان‌های انباشته این شرکت، تامین اجتماعی و امور مالیاتی و طلب شرکت بازرگانی دولتی ایران از جمله این مسائل است.

 

طلب شرکت بازرگانی دولتی 

سال گذشته فعالان دانشجویی به همراه گروه‌های مطالبه گر مردمی، پیگیری‌های زیادی برای بازگشت تولید در این کارخانه صورت دادند که در نهایت منجر به همکاری شرکت بازرگانی دولتی ایران شد. به این صورت که از سوی این شرکت به روغن نباتی جهان ۱۰ هزار تن مواد اولیه به ازای پرداخت هزینه آن تعلق می‌گرفت. اما شرکت بازرگانی دولتی پس از واریز مبلغ اول برای دریافت ۲ هزار تن مواد اولیه، ۱۴۰۰ تن از آن را به شرکت روغن نباتی جهان عرضه کرد و مبلغ باقیمانده را به ازای طلب خود از این شرکت برداشت. در واقع شرکت بازرگانی دولتی قصد داشت که در پنج مرحله، طلب خود را از این شرکت وصول کند؛ طلبی که به اذعان شرکت بازرگانی دولتی متعلق به دوران ارائه کوپنی کالا‌ها بوده و در دوره مالکیت بنیاد شهید، ایجاد شده است.

 

در نامه اسماعیلی به رسانه‌ها این نکته ذکر شده که «از طرف مالکین قبلی در هیچ یک از موارد گزارشات تنظیمی در زمان برگزاری مزایده و همچنین مبایعه نامه طرفین، نه تنها عنونی در این خصوص مورد اشاره قرار نگرفته است، بلکه در صورت‌های تنظیمی شرکت، مبلغ سه میلیارد تومان از بازرگانی دولتی طلبکار و جزو دارایی‌های شرکت نیز محاسبه شده است.»

 

با این حال شرکت بازرگانی دولتی ایران تاکنون پاسخی درباره این رفتار خود نداده و از سوی دیگر، بخش اقتصادی بنیاد شهید تاکنون حاضر به پاسخگویی به مردم و رسانه‌ها نشده است!

 

وضعیت امروز شرکت روغن نباتی جهان، نشان دهنده پاسکاری مشکلات بین مسئولان بخش خصوصی و بخش دولتی است و مساله مهم اینکه به نظر می‌رسد در رویکرد‌های مدیریتی، آنچه بیشتر از تولید اهمیت دارد، قدرت نمایی مسئولان است. حتی مالک شرکت روغن نباتی جهان، حالا که دست به قلم شده و درباره مشکلات شرکتش می‌نویسد، باز هم حاضر نیست درباره مبلغ بدهی این شرکت به شرکت بازرگانی دولتی اطلاعاتی ارائه دهد و در این نامه تلاش کرده تا اعداد و ارقام همچنان در هاله‌ای از ابهام باقی بمانند. در این شرایط آیا باید برای بازگشت تولید به روغن نباتی جهان امیدوار باشیم؟