سه ماهه اول۱۴۰۰ و جشنواره زبان و ادبیات فارسی در قرقیزستان

به گزارش خبرنگار مهر، تازه‌ترین قسمت از مجموعه یادداشت‌های غیراداری پرویز قاسمی، رایزن فرهنگی ایران در قرقیزستان به ارائه گزارشی آماری از فعالیت‌های سه ماه نخست این رایزنی در سال ۱۴۰۰ اختصاص دارد. او همچنین گزارشی نیز از وضعیت اجتماعی قرقیزستان در سه ماهه نخست سال را ارائه داده است.

این یادداشت را که تاریخ نگارشش برای ۳۱ خرداد ۱۴۰۰ است، در ادامه بخوانید:

این چهارمین یادداشت من در سال ۱۴۰۰ است. در دو سال گذشته یعنی سال‌های ۹۹ و ۹۸ ثبت مشاهدات میدانی و تجربیات دیدارها و ملاقات‌ها؛ بازدیدها؛ فعالیت‌ها و نیز خاطرات و برداشت‌ها در قالب یادداشت‌های ماموریت فرهنگی در قرقیزستان تقریبا بطور مرتب انجام شده و خبرگزاری وزین مهر هم به‌خوبی این یادداشت‌ها را پوشش داده است. جای تشکر بسیار دارد و البته روابط عمومی سازمان هم یکی از اضلاع سه‌گانه این همکاری ثمربخش بوده است. تعداد این یادداشت‌ها تاپایان اسفند ۹۹ به شماره ۶۳ رسیده و قرار بود از آغاز آخرین سال قرن یعنی از۱۴۰۰ این روند همچنان تداوم داشته باشد. به‌علت اشتغالات و گرفتاری‌ها و کرونا و چند چیز دیگر این کار شوربختانه با وقفه و یا کندی مواجه شد. اکنون در شرایطی این سطور نگاشته می‌شود که سه ماه تمام از سال ۱۴۰۰ سپری شده و شرایط ما و شرایط در قرقیزستان تقریبا به همان روال سابق است.

شرایط ما البته بهتر نشده هیچ؛ بلکه بدتر هم شده و به‌خاطر محدودیت‌ها و مشکلات بودجه‌ای هرچه بیشتر در تنگنا قرار گرفته‌ایم و در این وانفسا با کاهش حقوق ها؛ یکی از نیروهای محلی خود را نیز از دست داده‌ایم. شرایط قرقیزستان هم به همان منوال است چون به نسبت سال گذشته چیزی عوض نشده و کرونا همچنان با نوساناتش و موج سومش که بتازگی آغاز شده جولان می‌دهد. با این وضعیت به ژوئیه نزدیک می‌شویم؛ ژوئیه‌ای که یادآور اوضاع نابسامان کرونایی قرقیزستان در تابستان سال گذشته است؛ ژوئیه‌ای که قرقیزها آن را به‌خاطر آمار بالای مبتلایان و مرگ و میرهای کرونایی‌اش «ژوئیه سیاه» نامگذاری کرده‌اند و حالا وزیر بهداشت قرقیزستان با قاطعیت اعلام کرده اجازه نخواهد داد ژوئیه سیاه؛ امسال نیز تکرار شود. این در حالیست که افزایش بی سابقه آمار مبتلایان و نزدیک شدن آمار فوتی‌های روزانه به عدد ۱۰ که علامت و سیگنال واردشدن به تونل موج سوم است، حکایت از این دارد که چنانچه تدابیر جدی اندیشیده نشود تکرار سناریو و تراژدی ژوئیه سیاه۲۰۲۰ اجتناب ناپذیر خواهد بود.

تامین واکسن کرونا و واکسینه کردن مردم همچون سایر کشورها؛ در دستور کار مقامات قرقیزستان هم قرار دارد و آنها تدابیر و اقداماتی را در این خصوص آغاز کرده‌اند. آمارها و گزارش‌ها نشان می‌دهند دولت قرقیزستان در تامین به موقع واکسن مورد نیاز و واکسینه کردن مردم هنوز نتوانسته است موفق عمل کند. آنها به تازگی – همین هفته گذشته – سامانه‌ای را برای ثبت نام واکسن کرونا راه اندازی کرده‌اند و علاوه بر تامین واکسن‌های روسی و چینی این روزها حالا صحبت از دریافت واکسن قزاقی نیز مطرح است واکسن‌هایی که درقالب کمک‌های انساندوستانه به این کشور تحویل داده می‌شوند.

در طول این سه ماهی که از سال گذشت علیرغم تداوم شرایط کرونایی و به‌ویژه سخت‌تر شدن وضعیت که در بالا بدان اشاره شد؛ فعالیت‌های فرهنگی با همان تم و آهنگ قبلی ادامه داشت و طبعا با توجه به محدودیت‌ها و اقتضائات کرونایی برای برگزاری مراسم‌ها به‌صورت حضوری و میدانی؛ انجام فعالیت‌ها و اقداماتی همچون حضور و فعالیت هدفمند و موثر در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی؛ برگزاری وبینارها و کنفرانس‌های آنلاین و دوره‌های آموزشی و نشست‌های مجازی و تولید محتواهای ویدئویی و رصد و پایش و... همچون سال گذشته در اولویت قرار داشته‌اند. البته هر از چندگاهی نیز برحسب وضعیت و شرایط این امکان وجود داشت که به‌صورت میدانی و حضوری اقدامات و فعالیت‌هایی را انجام دهیم. از جمله شاخص‌ترین این فعالیت‌ها می‌توان برگزاری دومین دوره هفته زبان و ادبیات فارسی در قرقیزستان در هفته پایانی فروردین۱۴۰۰ را مورد اشاره قرار داد. هفته‌ای که در چارچوب آن برنامه‌ها و فعالیت‌های متنوعی صورت گرفت که از جمله آنها می‌توان موارد ذیل را تیتروار مورد اشاره قرار داد:

- برگزاری نشست با استادان و مدرسان زبان فارسی و ایرانشناسان در دانشگاه دولتی بیشکک

- برگزاری شب شعر فارسی در رایزنی فرهنگی

- تقدیر از سه تن از مترجمان؛ استادان زبان فارسی و ایرانشناسان قرقیز با اهدای جوایز و لوح تقدیر دکتر حداد عادل رئیس بنیاد سعدی

- اعطای بورس تحصیلی به دانشجویان برتر زبان فارسی قرقیزستان

- حمایت از انتشار کتاب داستان رستم شاهنامه فردوسی به زبان قرقیزی

- رونمایی کاتالوگ نسخ خطی فارسی در اکادمی ملی علوم قرقیزستان

- بازگشایی مرکزایرانشناسی فردوسی در کتابخانه ملی قرقیزستان پس از تعمیر و بازسازی اساسی و تجهیز آن به منابع جدید ایرانی به زبان روسی

- افتتاح نمایشگاه عکس ایرانشناسی در مرکز ایرانشناسی فردوسی کتابخانه ملی قرقیزستان

- تولید محتواهای ویدئویی در زمینه زبان فارسی

- برگزاری وبینار درخصوص اموزش زبان فارسی درقرقیزستان با همکاری دانشگاه‌های دولتی بیشکک؛ اوش و دانشگاه علامه طباطبایی

- و...

پشتیبان اصلی این برنامه بنیاد سعدی بود و دانشگاه دولتی بیشکک و دانشگاه علامه طباطبایی و گروه زبان فارسی دانشگاه تربیت مدرس نیز مشارکت کننده در برنامه‌های این دوره هفته زبان و ادبیات فارسی در قرقیزستان بودند.

در کل هر آنچه می‌توان در قالب یک کار جامع فرهنگی و آموزشی در طول یک سال انجام داد تقریبا از همه جور و نوعش در دومین دوره هفته زبان و ادبیات فارسی در قرقیزستان گنجانده شده بود؛ طوری که برخی از آن به عنوان جشنواره فرهنگی یاد می‌کردند.

بدنبال برگزاری موفقیت آمیز این برنامه، بنیاد سعدی و ریاست عالی آن - دکتر حدادعادل - ضمن تقدیر ار رایزنی فرهنگی؛ طرح برگزاری موفق هفته‌های زبان و ادبیات فارسی در قرقیزستان را به‌عنوان یک الگو مورد تحسین و ستایش قرار داد و از تمامی نمایندگان بنیاد در خارج از کشور درخواست کرد آنها نیز دربرنامه‌های سالانه خود چنین طرحی را پیش بینی کنند.

تعربف مجموعه وبینارها با دانشگاه دولتی آرابایف قرقیزستان با موضوعات مشخص و توافق شده، گرامیداشت نوروز باستانی در جمع ایرانیان مقیم در سالن رایزنی فرهنگی، انجام فعالیت‌ها و اقدامات گسترده و متنوع در موضوع روز جهانی قدس، ماه مبارک رمضان و سالگرد ارتحال حضرت امام، گرامیداشت دهه کرامت، برگزاری مراسم در ‌مناسبت‌های دینی، تدوام تهیه و انتشار ماهنامه روسی- قرقیز جامعه و فرهنگ ایران، دوهفته نامه فارسی جامعه و فرهنگ قرقیزستان و... از دیگر فعالیت‌هایی هستند که در بازه زمانی سه ماهه فروردین تا پایان خرداد توسط رایزنی فرهنگی انجام گرفته‌اند.

تهیه چند مستند از فعالیت‌های مختلف رایزنی فرهنگی در سه ماهه اول از جمله مستند همکاری‌ها و تعاملات رایزنی فرهنگی از زمان تاسیس تا به امروز با کتابخانه ملی قرقیزستان با محوریت مرکز ایرانشناسی فردوسی از دیگر اقداماتی هستند که در خلاصه نویسی فعالیت‌های انجام شده شایسته اشاره هستند. مستندهایی که درچارچوب قرارداد همکاری فیمابین شبکه تلویزیونی آسیاتی وی قرقیزستان و رایزنی فرهنگی تهیه شده‌اند. تهیه مستند درخصوص نسخ خطی فارسی در ایران و آثار نسخ خطی فارسی در آکادمی علوم قرقیزستان، پادکست‌هایی در موضوع حضرت امام به زبان روسی، مستند درباره روز جهانی قدس براساس فعالیت‌ها و محتواهای تولیدی رایزنی فرهنگی، نمایشگاه عکس مجازی در موضوع رمضان و... نیز در زمره این دسته از فعالیت‌ها محسوب می‌شوند.

از مجموعه وبینارهای توافق شده با دانشگاه دولتی آرابایف قرقیزستان نیز اولین آن با عنوان کنفرانس آنلاین «عصر طلایی اسلام» با همکاری و مشارکت دانشگاه جامعه المصطفی و پیام و سخنرانی روسای این دو دانشگاه در تاریخ ۲۶/۳/۱۴۰۰ در بستر نرم افزاری زوم برگزار شد. مقالات این کنفرانس نیز انشالله در نشریه دانشگاه دولتی آرابایف جاپ و منتشر خواهد شد.

واکسیناسیون دیپلمات‌های ایرانی با واکسن روسی اسپوتنیک در خرداد ماه که در چارچوب برنامه وزارتین خارجه و بهداشت قرقیزستان صورت گرفت و راه اندازی مجدد خط پروازی مستقیم مشهد – بیشکک – مشهد نیز دو اتفاق و رویدادی بودند که سعی کردم خبر آنها را حتی به‌صورت تلویحی و بسیار گذرا در این یادداشت وارد کنم و از قلم نیندازم. و البته در کنار همه اینها و برخی کارهای دیگر بایستی به سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ۲۸ خرداد اشاره کنم؛ انتخاباتی که همچون داخل کشور در خارج آن نیز با حضورایرانیان برگزار شد. بنده هم یکی از اعضای هیات اجرایی حوزه انتخابیه قرقیزستان بودم و جالب است آنچه از لحاظ تعداد/درصد مشارکت کنندگان و درصد آرا نفر برنده انتخابات – آقای رئیسی – از صندوق این حوزه شمارش و احصا شد تقریبا با میانگین کل کشور همخوانی داشته است.

با پایان بهار ۱۴۰۰ و تعطیلی دانشگاه‌ها و مدارس و در حالیکه بیش از دوسال از حضور بی وقفه‌مان در قرقیزستان می‌گذرد؛ حالا خود را برای سفر به ایران آماده می‌کنیم؛ سفر به ایران و مام میهنی که از خوشوقتی ما با راه اندازی پرواز مستقیم مشهد – بیشکک – مشهد به امید و خواست خدا از خراسان و زیارت حرم علی ابن موسی الرضا (ع) آغاز خواهد شد و چه توفیق و سعادتی بهتر از این که مدت‌هاست در انتظارش بودیم و لحظه شماری می‌کردیم. اگر شرایط آنگونه که ما پیش‌بینی کرده‌ایم پیش برود انشالله در نیمه دوم تیر با همین پرواز و از همین مسیر مرخصی ۴۵ روزه ما آغاز خواهد شد و البته ترجیح و اولویت ما هم این بوده و هست که حتی الامکان قبل از رفتن به ایران هر دو دوز واکسن را دریافت کرده باشیم. فعلا که تاریخ و نوبت دوز دوم را یازده تیر تعیین کرده‌اند و امیدوار هستیم این برنامه دستخوش تغییر نشود و بتوانیم سرموعد باهمین پرواز وارش خود را به ایرانمان برسانیم.

در سومین سال حضورم در قرقیزستان و به‌عبارتی درسال آخر ماموریتم هستم. امیدوارهستم شرایط و فعالیت‌ها در این مدت باقیمانده نیز به‌همان منوالی که تاکنون پیش رفته سپری شود و البته برای همین مدت باقیمانده نیز بهتر و بلکه ضروری‌تر است با سفر به ایران و زیارت مشهد مقدس و خانواده و دوستان ت انرژی دوباره ای بگیریم و با قوت و قدرت بیشتری به تمشیت امور در محل ماموریت بپردازیم.

با وجود محدودیت‌ها و شرایط کرونایی که بیش از نیمی از ماموریت ما با آن گذشته؛ عملکرد و و کارنامه ارائه شده می‌تواند مورد قضاوت قرار گیرد و این کارنامه براحتی – از طریق گزارش‌های نوبه‌ای و دوره‌ای ارزیابی و مواردی دیگر – قابل احصا و ارائه است. در اینجا یعنی قرقیزستان، خوشبختانه مشکلات و محدودیت‌ها هیچوقت بهانه و توجیهی برای کار نکردن نبوده است. حرکت در ادامه ماموریت نیز با همین فرمان خواهد بود انشاالله.

پرویز قاسمی، بیشکک مورخ ۳۱ خرداد ۱۴۰