جزئیات مستندات نیروی هوایی در فیلم ۲۸۸۸

خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ و اندیشه: یکی از فیلم‌های حاضر در چهلمین‌جشنواره فیلم فجر، فیلم سینمایی «۲۸۸۸» ساخته علیِ اکبری و کیوان علیمحمدی است که دقایق زیادی از آن براساس زندگی امیر سرتیپ بیژن عاصم از افسران رادار در سال‌های دفاع مقدس ساخته شده است. به بهانه زندگی این‌چهره ماندگار و ایثارگر سال‌های جنگ، برخی از خلبانان شناخته‌شده و بعضا گمنام نیروی هوایی ارتش نیز در این‌فیلم حضور دارند.

به بهانه ساخت و پخش این‌فیلم، با ابوذر ضرابی مدیر اجرایی کانون خلبانان گفتگو کردیم که در مقام مشاور به سازندگان این‌فیلم مشاوره داده است.

ضرابی درباره چگونگی ورودکانون خلبانان به فرایند مشاوره و تهیه فیلم‌نامه «۲۸۸۸» گفت: مراحل تحقیقات این فیلم از سال ۹۷ توسط کارگردانان و همکاران فیلمنامه‌نویس‌شان شروع شده بود. سال ۹۹ بود تماس ما در کانون خلبانان با آقای علیمحمدی برقرار شد. ایشان هنوز با ما آشنا نشده بودند. در آن تماس هم مانند همکاری‌هایمان با دیگر نهادهایی که به تاریخ نیروی هوایی علاقه دارند، گفتم اگر کمکی خواستند ما در خدمت‌شان هستیم. خودشان تحقیقات زیادی کرده بودند و می‌توانم بگویم ۹۰ درصد کتاب‌های مربوط به تاریخ نیروی هوایی را مطالعه کرده یا لایوهای اینستاگرامی خلبانان را درباره جنگ و سال‌های دفاع مقدس دیده بودند.

وی افزود: بعد از این‌که کانون خلبانان وارد فرایند مشاوره شد، اطلاعاتی را از هواپیماها و خلبانان‌شان به بازیگران و تیم سازندگان فیلم دادیم. مثلا مرتضی اسماعیل کاشی که در فیلم، نقش یکی از خلبانان F14 را بازی می‌کند، خیلی تمایل داشت با خلبانی این‌هواپیما بیشتر آشنا شود. به همین‌خاطر ترتیب ملاقات ایشان را با یکی از خلبانان F14 در سال‌های جنگ دادیم تا بیشتر با ایشان صحبت کند و از F14 بیشتر بداند.

مدیر اجرایی کانون خلبانان در ادامه گفت: فیلم جزئیات زیادی دارد که شاید تماشاگران عمومی و حتی متخصص در تماشای اول متوجه‌شان نشوند. این‌مساله را می‌توان در دیالوگ‌ها، ریزه‌کاری‌ها و جزئیاتی که گفته می‌شود، جستجو کرد. در این‌زمینه، در بخش‌هایی بچه‌های نیروی پدافند به تیم سازندگان فیلم کمک کردند و در بخش‌های پروازی هم ما هم به آن‌ها مشاوره می‌دادیم. مثلا می‌گفتیم خلبان در فلان‌موقعیت، چگونه عمل می‌کند یا حال و هوایش چه‌طور است. به‌ این‌ترتیب، یک‌سری از دیالوگ‌های فیلم هستند که جدا از تخصصی بودنشان، واقعی هستند. به‌عنوان مثال برخی از دیالوگ‌های احساسی و عاطفی فیلم، از خاطرات خلبان‌ها برداشته شده و واقعی هستند. یعنی جملاتی هستند که خلبان‌ها یا همسرانشان واقعا در سال‌های جنگ به هم گفته‌اند. در زمینه این‌دیالوگ‌ها هم تا جایی که توانستیم به دوستان فیلم «۲۸۸۸» کمک کردیم. در این‌زمینه باید به نقش‌آفرینی خانم‌های بازیگر در فیلم اشاره کنم که خاطرات یا جملاتی را بازی کرده‌اند که در منابع مکتوب جنگ ما نیامده‌اند. این‌خاطرات را من خودم یا از مادرم یا از همسران دیگر خلبانان جنگ شنیده‌ام. در این‌زمینه باید بگویم که خاطرات همسران خلبان‌های نیروی هوایی، خیلی کم نوشته و ثبت شده‌اند. تا جایی که می‌دانم تنها خاطرات همسر امیر خلبان حسین لشکری، چند کتاب مجموعه «نیمه پنهان» بچه‌های انتشارات روایت فتح و چندقسمت از برنامه‌های تلویزیونی «نیمه پنهان» در این‌باره تهیه شده است. این‌خاطرات را بعضا استخراج کرده‌ایم که در فیلم مورد نظر کنار هم قرار گرفتند.

ضرابی گفت: همه این‌مسائل گذشت تا مرحله فیلم‌برداری رسید. در این‌زمینه هماهنگی‌هایی از طرف تیم سازندگان فیلم، با ارتش انجام شده بود. میانه‌های کار هم طرح خوبی به ذهن کارگردانان رسید که از بعضی از پیشکسوت‌های نیروی هوایی و خلبانان قدیمی در فیلم استفاده شود. به این‌ترتیب هماهنگی‌هایی انجام دادیم و این‌عزیزان جلوی دوربین رفتند.

وی افزود: فیلم ۲۸۸۸ خیلی دقت کرده است. هم حرف موردنظرش را زده و هم خیلی دقت کرده لحظاتش، لحظات درستی باشد. به قول خود آقای علیمحمدی به‌عنوان یکی از کارگردانان اثر، واقعیت‌های نیروی هوایی خودشان این‌قدر دراماتیک هستند که اگر دستی هم در آن‌ها نبریم، خیلی تاثیرگذارند. داستان‌های اصلی این‌فیلم، همه بر مبنای واقعیت هستند و به‌نظرم یکی از دلایلی که فیلم این‌قدر تاثیرگذار شده، همین واقع‌گرایی‌اش باشد و این‌که داستان‌های روایت‌نشده را به تصویر کشیده است.

مدیر اجرایی کانون خلبانان در پایان گفت: هنوز قصه‌های زیادی از نیروی هوایی مانده که امیدوارم دیگران هم تمایل پیدا کنند سراغ این‌میراث تاریخی بروند. ما هم تمام‌قد در خدمت‌شان هستیم.