ارزش‌های سینمایی، تنها دلیل انتخاب فیلم‌ها برای جشنواره نبوده

به گزارش خبرگزاری دانشجو، نشست خبری مسعود نقاش‌زاده دبیر چهلمین جشنواره فیلم فجر ظهر امروز ۱۶ بهمن ماه، با همراهی یزدان عشیری مدیر روابط عمومی این رویداد در سالن اصلی برج میلاد برگزار شد.

عشیری در ابتدای این نشست دلیل تاخیر در برگزاری این نشست رسانه‌ای را ابتلای مسعود نقاش‌زاده به بیماری کرونا عنوان کرد.

نقاش زاده در ابتدای این نشست ضمن عذرخواهی بابت تاخیر در برگزاری این نشست گفت: پنجم آبان این مسئولیت به من واگذار شد، دفتر جشنواره بیش از ۱۰ ماه آماده به کار نبود. خرابی‌ها را ترمیم کردیم. هم دفتر و هم ستاد جشنواره را آماده کردیم. پیشنهاد کردیم که دبیرخانه جشنواره سازماندهی مستمر داشته باشد. جشنواره فجر بزرگ‌تر از آن است که به عنوان پروژه با آن برخورد شود که چند ماه کار کند و بعد تعطیل شود. همینطور پیشنهاد کردم که مرکز تخصصی برای جشنواره‌های سینمایی داشته باشیم که پیگیری می‌شود. این محدودیت‌ها همچنان وجود دارد که مربوط به زیرساخت‌هاست. در این زمان کوتاه بسیاری از رویه‌های مشکل دار را نمی‌توانستیم کامل اصلاح کنیم، بلکه می‌توانستیم بهینه سازی کنیم.

نقاش‌زاده افزود: باورم این است که از پایان جشنواره چهلم تدبیر لازم برای جشنواره بعدی باید آغاز شود و این دبیرخانه دایمی باشد. آنچه که در این دوره بنا داشتیم دنبال کنیم قانون مداری و استانداردسازی رویه‌ها بود که آن را از آئین‌نامه آغاز کردیم. این موضوع باید بنیادی باشد تا سال‌های بعد فقط تغییرات جزیی باشد. ما نیازمند به چارچوب اولیه پایدار هستیم که باید در آیین نامه مشخص شود و یک سری جزییات تغییر پیدا کند.

وی افزود: این هم البته قانون مداری است و رعایت آنچه که قبلاً پیگیری می‌کردیم برای همکاران جشنواره سخت‌تر است، چون گاهی مورد فشار قرار می‌گیریم اما تا اینجا سعی کردیم همه چیز مطابق آنچه باشد که برنامه‌ریزی کرده‌ایم مگر اینکه ناگزیر باشیم بنا به ضرورت‌ها چیزی را تغییر دهیم وگرنه تا الان استاندارها تا حدودی رعایت شده است. امسال به طور مشخص روی برنامه‌های فرهنگی غیر از برنامه‌های رقابتی تاکید داشتیم این برنامه‌ها هدف اصلی‌اش عمق بخشی به سینما به معنای کلان است.

نقاش‌زاده درباره شرایط اکران فیلم ها در جشنواره امسال گفت: فروش بلیت در سینماهای مردمی نسبت به سال گذشته ۱۲۰ درصد افزایش پیدا کرده، امسال ۲۱۴ هزار قطعه به فروش رفته است. این جنبه که در استان‌ها و سراسر کشور هم نمایش فیلم را شروع کردیم نباید نادیده گرفت در تمامی استان‌ها نمایش فیلم‌ها را هرچند محدود داشته‌ایم.

دبیر جشنواره درباره حضور فیلم‌های بی‌کیفیت در ترکیب فیلم‌های امسال گفت: در هر جشنواره‌ای وقتی هیات انتخاب داریم و آن ترکیبی از افراد صاحب‌نام هستند فرضمان این است که داوران خوبی هستند، طبیعی است که سلیقه‌های مختلفی داریم و مخاطبان برخی از فیلم‌ها را دوست نخواهند داشت، به جنبه‌هایی انتقاد دارند و جنبه‌هایی را دوست دارند. ترکیب هیات انتخاب ترکیبی است که همه از جهات مختلف صاحب تجربه و جایگاه هستند، اما رویکردی که برای انتخاب فیلم‌ها وجود داشته این‌طور نبوده که فیلم‌های سینمایی و صرفاً با ارزش‌های سینمایی باشند، برخی می‌گفتند تنوع ژانر اهمیت دارد به طوری که ممکن بود به اندازه کافی و انتظار سینمایی را برآورده نکند ما باید انتخاب به هیات انتخاب احترام بگذاریم.

نقاش‌زاده درباره فیلم‌های باکیفیت بیرون‌مانده از جشنواره هم ادامه داد: وقتی ۶۰ فیلم به هیات انتخاب ارایه می‌شود برخی بیرون می‌مانند شاید اگر یک هیات دیگری بود، فیلم‌های دیگری را می‌پذیرفتند، این یک چیز خط‌کشی شده نیست. وقتی ما می‌گوییم قانونمداری اصل کار است، باید پایبند باشیم. قانون ایران می‌گوید نمایش هر فیلمی در هر محفلی نیازمند پروانه نمایش است، جشنواره یک برنامه گسترده برای نمایش است، ما تابع قانون هستیم برخی از فیلم‌هایی بودند که در زمان بازبینی مورد توجه هیات انتخاب قرار گرفتند، اما موفق به اخذ پروانه نمایش نشدند، شاید جای دیگر اکران شوند و نتایج متفاوت بگیرند، ما می‌خواستیم بر پایه مجوزها کار کنیم

نقاش‌زاده درباره دستاوردهای بخش فرهنگی جشنواره چهلم بیان کرد: اگر امروز سینمایی داریم و این سینما در جهان قابل اعتناست به خاطر پشتوانه‌های این سینماست، سینمای ایران امروز در تمام دنیا شناخته شده است، ممکن است به لحاظ اقتصادی قدرت رقابت نداشته باشیم اما به لحاظ محتوایی این سینما قابل اعتناست. بخش فرهنگی مزاحم بخش رقابتی نیست، برنامه‌های رقابتی به شکل روتین انجام می‌شود، در جشنواره‌های معتبر دنیا هم رویدادهای متعدد برگزار می‌شود. هر کسی بنا به نیاز و علاقه به بخش مورد علاقه خود رجوع می‌کند.

وی افزود: در جشنواره امسال در یک سالن محدود برنامه‌های فرهنگی پیگیری می‌شود با توجه به اینکه فیلم‌ها در دو بخش نمایش داده می‌شود، فرصت استفاده از برنامه‌های فرهنگی هم وجود دارد، در پلتفرم‌ها هم این برنامه‌ها پخش می‌شود و آمارهای ما نشان می‌دهد فراتر از انتظار ما بوده است. مثلاً ۴۰۰ نفر آن‌ها را دیده‌اند.

نقاش زاده درباره شعار جشنواره مبنی بر اخلاق مداری و امیدافرینی گفت: جشنواره‌ها خود فیلم تولید نمی‌کنند آنها نمایشگر فیلم‌ها هستند اگر ما این شعار را داریم یعنی اینکه جشنواره فجر به این کلان‌ارزش‌ها توجه ویژه دارد، هر جشنواره‌ای در دنیا مانیفستی دارد ما هم ارزش‌های کلانی داریم، فیلم‌ها هم بی نسبت نیستند با آنچه که اعلام کرده‌ایم. در فیلم‌های ما امید، رشادت و… است، سینما آینه تمام نمای ماست که در کنار تلخی‌ها روزنه‌های امید را هم نشان می‌دهد، در برگزاری این جشنواره می‌بینید که برگزارکنندگان این دغدغه را دارند که احساس امید و شور وجود داشته باشد.

وی درباره اینکه آیا آیین نامه جشنواره با تفاوت دولت‌ها تغییر می‌کند یا نه؟ گفت: پیشنهاد ما به شورای سیاستگذاری تصویب یک آیین نامه ثابت بود، به همین دلیل با تغییر دولت‌ها و مسئولان جشنواره دستخوش تغییرات نمی‌شود، جشنواره یک روند آشنا دارد.

وی درباره غیبت برخی گونه‌های سینمایی در جشنواره گفت: ما در زمان کاهش تولیدات سینمایی هستیم، در طول دو سال گذشته به خاطر شرایط گذشته تولیدات کاهش پیدا کرده است، مایلم از همه سینماگران تشکر کنم که به رغم شرایط جامعه از تلاش ننشستند، با همه دشواری‌ها و آسیب‌ها کار کردند، آنچه که برای جشنواره باید مورد توجه قرار بگیرد این است که به قدری تولید وجود داشته باشد که از هر گروهی بشود تعدادی فیلم را انتخاب کرد. مثلاً انیمیشن صنعت جذابی است و در سال‌های اخیر تولیدشان آرام آرام بیشتر می‌شود اما نمی‌توان تنها یک فیلم را برای رقابت با خودش انتخاب کرد، فکر می‌کنم در سال‌های بعد فرصت تنوع بیشتر باشد.

وی در پاسخ به سوالی درباره ساخت یکی از فیلم‌های ضعیف جشنواره امسال در دوران مسئولیت خود در بنیاد سینمایی فارابی اظهار کرد: ما در سینما وقتی برای یک فیلم وارد مذاکره و گفتگو می‌شویم هیچوقت نمی‌توانیم نتایج آن را از پیش تعیین کنیم، درست است که برخی از آنها را در زمان نگارش تا حدودی می‌توان حدس زد اما نمی‌توان تعیین کرد ضمن اینکه گام‌های اول می‌تواند لغزان باشد. آن فیلم در زمان مسئولیت من ساخته نشده بعد از اینکه من در فارابی نبودم ساخته شد، برخی از فیلم‌ها در فرآیند ساخت نتایجشان آشکار می‌شود. همین الان فیلم‌هایی هستند که متقاضی بودند، اتفاقاً در دوران مسئولیت من ساخته شدند اما راه پیدا نکردند. جشنواره محل آزمون و خطا نیست بلکه محل نمایش انتخاب‌های هیات انتخاب است، این‌طور نبوده که اعضای هیات انتخاب به دلیل مشارکت برخی نهادها آن‌ها را انتخاب کنند.

نقاش‌زاده درباره غافلگیر شدن ستاد جشنواره فجر و برخی ناهماهنگی‌ها در مواجهه با بحران کرونا بیان کرد: پیش از این، که برنامه‌ریزی جشنواره را شروع کنیم در زمان تدوین آیین‌نامه سه سناریو را برگزاری جشنواره در نظر گرفتیم، یک سناریو برگزاری جشنواره با حضور صاحبان آثار اهالی رسانه و مردم بود، یک سناریو این بود که ظرفیت‌های پایین‌تر و حذف نمایش‌های مردمی را داشته باشیم و سناریوی دیگر هم این بود که اگر شرایط بسیار بسیار دشوار بود، آثار را داوری و نتایج اعلام شود.

وی افزود: تا پنج روز قبل از شروع جشنواره، وضعیت عمومی جامعه را از نظر کرونا استعلام می‌کردیم، گرچه به ما هشدار داده می‌شد، اما هیچ توصیه‌ای مبنی بر برگزاری محدود جشنواره با ظرفیت پایین نبود، ما با یک برنامه روز به روز مواجه بودیم. روز اول جشنواره دیدیم سویه جدید کرونا پیش آمده ما به صورت روزانه برنامه را آپدیت می‌کردیم تا بتوانیم همه چیز را اجرا کنیم. این به معنای غافلگیری نیست، برنامه‌ها لحظه به لحظه تغییر می‌کرد. اگر آشفتگی در روز اول دیدید به همین دلیل بود، با این شرایط کلی ناگزیر بودیم به دلیل مراقبت عمومی تغییر جدی به وجود آوریم.

وی ادامه داد: اینکه چرا از ابتدا در سالن اصلی برج میلاد، نشست‌های رسانه‌ای برگزار نشد، مسایل خاص خود را دارد. پرده نمایش همین سالن شرایط بسیار سختی دارد که نمونه چندانی در کشور ندارد، از اولین گفتگوها شاهد این بودیم که رفت و آمد روی سن می‌تواند به پرده آسیب برساند ضمن اینکه هیچ جای دنیا نمی‌بینید که نشست‌ها در سالن اصلی برگزار شود. سالن‌های نشست معمولاً محدود و با ظرفیت پایین هستند اما با توجه به تقاضای قابل توجه برای حضور در نشست خبری، بلافاصله به این تقاضا پاسخ دادیم، در نهایت دوستان به طرحی رسیدند که میز و صندلی نشست از سالن خارج نشود و زمان را نگیرد، مجموع اینها باعث شد که تغییرات به رغم پیش‌بینی های اولیه ایجاد شود، به هر حال این وضعیتی بوده که سعی کردیم خودمان را با آن تطبیق بدهیم.

دبیر این رویداد سینمایی بیان کرد: سالن برج میلاد ۱۶۰۰ نفر ظرفیت دارد بخشی از کارت‌هایی که صادر شده دسترسی به سالن ندارد مثلاً تصویربرداران و… کسانی که به سالن‌ها دسترسی دارند، بخش اعظم آنها همکاران رسانه‌ای هستند، برخی هم مدعوین بخش فرهنگی، افراد دانشگاهی، داوران بخش اراده تجلی ملی بودند که آمارشان در نظر گرفته شده است اما هیچگاه از ظرفیت هفتاد درصد فراتر نرفتیم. ما مجموع ورودی‌های هر فیلم را داریم.

عشیری گفت: عدد تقریبی برای همه مهمانان دو هزار و سیصد و خورده‌ای است که بخشی از آن‌ها برای مدیران رسانه‌ها ایت که ممکن است در سالن حضور پیدا نکنند.

عشیری درباره تعداد کارت‌ها اظهار کرد: ۸۳۱ کارت برای خبرنگاران است، ۱۳۷ نفر از این تعداد از واحدهای فنی هستند که دسترسی به سالن نمایش ندارند. اعضای ستاد هم حق دیدن فیلم را نداشته‌اند اگر کمتر از ۲۰۰ نفر ضریب اشغال داشته باشیم امکان تماشا فراهم می‌شود.

نقاش زاده درباره دبیری جشنواره سال آینده هم مطرح کرد: در ابتدا رییس سازمان سینمایی برای یک برنامه بلندمدت صحبت کردند اما این موضوع به پایان جشنواره چهلم برمی‌گردد.

نقاش‌زاده عنوان کرد: ظاهراً برای اینکه ارزشیابی کنیم تا ببینیم بدترین و بهترین سانس کدام است، باید رای‌گیری کنیم. یکی از مسایلی که از ابتدا داشتیم این بود که بهترین امکانات و سانس‌ها به اصحاب رسانه اختصاص پیدا کند، یک ایده بود که برنامه‌های نمایش فیلم‌ها همزمان با نشست‌ها را به بعد از اذان مغرب منتقل کنیم، گروهی گفتند در این صورت نمایش دو فیلم، نشست رسانه‌ای و فاصله‌ای که باید بین آن باشد، نشست آخر را به نیمه شب منتقل می‌کند و رفت و آمد را سخت می‌کند. شکل‌های مختلف بررسی شد، شکلی که الان داریم بهترین برنامه به زعم ماست. اگر رای همه اصحاب رسانه آنچنان است که شما می‌گویید می‌توانیم نمایش فیلم را به بعدتر منتقل کنیم، ما فکر می‌کنیم این بهترین سانس برای اصحاب رسانه بوده‌است به ویژه اینکه به ما گفتند اصحاب رسانه دوست دارند، زودتر گزارش‌های خود را بارگذاری کنند.

وی همچنین اظهار داشت: عنوان مهمان ویژه سوتفاهم برانگیز است، بخش اعظم کسانی‌که در برج میلاد حضور پیدا می‌کنند صاحبان رسانه‌ها، منتقدان و… هستند، همچنین گروه کوچکی از مدعوین فرهنگی و حدود ۳۰۰ نفر از عوامل اجرایی و ستادی هستند که در برج میلاد حضور دارند، اما امکان ورود به سالن را ندارند. گروهی هم از رسانه‌ها و سازمان‌های فرهنگی هم هستند ضمن اینکه داوران بخش تجلی هم حضور دارند که حدود ۶۰,۷۰ نفر می‌شوند.